Sieroń: Przebudzenie Fedu
W grudniu Fed podniósł swoją główną stopę procentową po raz pierwszy od niemalże dekady o 0,25 p.p. Czy oznacza to koniec polityki zerowych stóp procentowych (ZIRP) i nową nadzieję na normalizację amerykańskiej polityki monetarnej? Czy może podwyżka doprowadzi do kolejnej recesji? A może jest zupełnie bez znaczenia, ponieważ została już dawno zdyskontowana przez rynek? W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na te pytania.
Sieroń: Śmieciowa debata nad umowami cywilnoprawnymi
Temat umów cywilnoprawnych wraca od czasu do czasu do debaty publicznej, ostatnio przy okazji wyborów i przebicia się do mediów partii Razem, której jednym z naczelnych postulatów jest „ukrócenie procederu powszechnego zatrudnienia na śmieciówkach”. Czy rzeczywiście zatrudnienie na umowach cywilnoprawnych to podstawowy problem polskiego rynku pracy, z którym trzeba walczyć poprzez podniesienie pozapłacowych obciążeń tych umów? W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na te pytania, zaczniemy jednak od oszacowania, ile rzeczywiście osób pracuje na umowach cywilnoprawnych.
Krzywulski: Ustawa krajobrazowa
Niedawno w życie weszła tak zwana ustawa krajobrazowa mająca ustanowić przepisy prawne, które pozwolą administracji samorządowej na ochronę krajobrazu i ładu wizualnego w przestrzeni publicznej. W rzeczywistości ustawa poprzez liczne pomniejsze zmiany w powiązanych aktach prawnych skupia się na dwóch podstawowych zagadnieniach
Benedyk: Luka w CIT, czyli krótka historia 46 miliardów
Od kilku tygodni media regularnie donoszą, że polski budżet traci od 10 do 46 mld zł rocznie na unikaniu podatku CIT przez korporacje (zapewne zagraniczne). Według zwolenników tej tezy polskie spółki-córki zagranicznych firm, chcąc uniknąć opodatkowania, przenoszą dochód wypracowany w Polsce do tych oddziałów korporacji, gdzie odpowiedni dochód jest opodatkowany niższą stawką (np. na Cypr czy do Luksemburga).
Pisarski: Państwo a edukacja - przyczyny ciągłego wzrostu obszaru kontroli
Choć jak ponad 50 lat temu pisał Hayek przeciwko zarówno samemu przymusowi pobierania nauki, jak i powszechnemu finansowaniu jej z pieniędzy podatników wylano istne morze atramentu, to wydaje się, że to dogmatyczne przekonanie o koniecznym udziale państwa w upowszechnianiu edukacji przybiera jedynie na sile. W niniejszym artykule skupimy się na przyczynach, dla których ów sprzeciw pozostaje tak słabo słyszalny oraz przedstawimy mechanizmy, które, naszym zdaniem, odgrywają główną rolę w ustawicznym ograniczaniu obszaru wolności w edukacji.
Benedyk: Chiny kontra ekonomia, runda n
Od wybuchu kryzysu finansowego w 2008 r. chińskie władze wypowiedziały wojnę ekonomii i nie chcą uznać, że straty i bankructwa to nieodłączna część zdrowego systemu gospodarczego, a wielkie państwowe programy stymulacji fiskalnej i monetarnej nie są źródłem rozwoju gospodarczego. Trwające od kilku miesięcy spadki na chińskich giełdach to kolejny cios ze strony racjonalności gospodarczej i wolnego systemu cenowego wymierzony w ambitne plany centralnych planistów z Pekinu. Chińskie władze zapowiedziały już kontratak — miejmy nadzieję, że tym razem jednak nieskuteczny.
Sieroń: Jakie są prawdziwe przyczyny greckiego kryzysu?
W ostatnich tygodniach uwaga ekonomistów skupiona była na kolejnej odsłonie kryzysu greckiego, którego kulminacją było rozpisanie referendum w sprawie kolejnego bailoutu i związanych z nim reform gospodarczych. Komentatorzy wyraźnie podzielili się na dwie frakcje: pierwsza krytykowała upór lewicowego rządu Tsiprasa i model gospodarczy Grecji oraz wyśmiewała absurdalne przywileje pracowników sektora publicznego, podczas gdy druga winą za zaistniałą sytuację obarczała międzynarodowych wierzycieli, politykę cięć budżetowych oraz brak redukcji greckiego długu. Kto ma rację?
Sieroń: Ekonomia dopalaczy
Ekonomiści nie są jednak zaskoczeni, ponieważ zarówno teoria, jak i empiria niezbicie wykazują, że walka z narkotykami, w tym z dopalaczami, jest nieskuteczna i szkodliwa. Celem tego artykułu będzie ekonomiczna analiza prohibicji narkotykowej i wyciągniecie odpowiednich wniosków mających zastosowanie w debacie na temat polityki względem dopalaczy.
Międzynarodowe przepływy finansowe
Benedyk, Zieliński: Czy raport GFI dowodzi drenażu kapitału z Polski?
W grudniu 2014 roku Global Financial Integrity (GFI) wydało kolejny raport o nielegalnych przepływach finansowych z krajów rozwijających się, tym razem za lata 2003–2012. Niedawno ten raport został zauważony w Polsce i wywołał spore medialne zainteresowanie.
Benedyk: Finanse publiczne – o co warto toczyć spory?
Przy okazji zbliżających się wyborów parlamentarnych i w obliczu możliwych silnych przetasowań na scenie politycznej obserwujemy ostatnio liczne dyskusje o planach reformy finansów publicznych w Polsce. Wydaje mi się, że warto wskazać na kilka pryncypiów, którymi powinni się kierować zwolennicy wolnego rynku przy dyskusjach o kształcie finansów publicznych.
Zieliński: Jaka jest rentowność Biedronki? Na marginesie debaty o podatku obrotowym
Dlaczego — skoro rentowność w handlu detalicznym jest tak niska — sieci handlowe nie zamykają biznesu i nie wrzucają środków na lokatę bankową, gdzie przecież rentowność jest podobna, a ryzyko nieporównywalnie mniejsze? Czy naprawdę jedynym rozwiązaniem tego pozornego paradoksu jest to, że po prostu gdzieś te swoje zyski transferują, ukrywając je przed polskim fiskusem? A może raczej należałoby inaczej zinterpretować przytaczane dane i wskaźniki?
Benedyk: Ekonomia a zmiana klimatu
Teza, że ocieplenie klimatu jest szkodliwe dla gospodarki jest ekonomicznie kiepsko uzasadniona, a twierdzenia, że ograniczenie emisji dwutlenku węgla opłaci nam się ekonomicznie w dłuższej perspektywie, są wątpliwej jakości.
Fiszer: Przeregulowanie przyczyną upadku kolei lokalnej
Tani i efektywny transport kolejowy stracił swoją dawną pozycję. Powodem stopniowego zmniejszenia jego roli są w znacznej mierze krępujące kolej regulacje, które nie pozwalają wykorzystać potencjału zapomnianych już dziś tras i zwiększają koszty operacji na szeregu linii. W efekcie pociągi uruchamiane przez publiczne przedsiębiorstwa są nierentowne i mimo nieustannych reform — albo w pewnej mierze z ich przyczyny — sytuacja ta od lat nie ulega zmianie.
Gruhn: Ustawą zwiększyć czytelnictwo
Po półtora roku PIK ma w końcu ekonomiczną ocenę skutków regulacji, opracowaną przez Zespół Doradców CASE. Z kolei, zainicjowany przez zrzeszenie wydawców dramatyczny list do Premier Kopacz otworzył drzwi senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu. Po dwóch godzinach debaty bez wdawania się w szczegóły, ani analizowania raportu CASE, senatorowie jednogłośnie postanowili pilotować projekt. Wyprzedziło ich jednak PSL, które 8 kwietnia złożyło do Sejmu projekt tejże ustawy. Przyjrzyjmy się jego założeniom.
Międzynarodowe przepływy finansowe
Benedyk: W obronie sklepów wielkopowierzchniowych
Różnego rodzaju sklepy wielkopowierzchniowe (dyskonty, supermarkety, hipermarkety) cieszą się w Polsce nie najlepszą sławą. Dla wielu kontestatorów zmian, jakie nastąpiły nad Wisłą po 1989 r., są jednym ze sztandarowych przykładów na prawdziwość tezy o tym, że Polska jest skolonizowana przez zachodnie korporacje, które wysysają z polskiej gospodarki życiodajne soki, nie oferując w zamian nic, bo nawet nie płacą w Polsce podatków.
Benedyk: Słaby frank, silny złoty
Uwolnienie kursu franka względem euro przez szwajcarski bank centralny (SNB) wywołało spore zamieszanie wśród osób, które zaciągnęły kredyty we frankach szwajcarskich. Ekonomiści związani z Instytutem Misesa pisali już o różnych aspektach tej sprawy (Mateusz Machaj o tym, czy banki miały jakieś franki; Jan Lewiński o różnych propozycjach pomocowych rządu, o tym, czy silny frank jest korzystny dla banków i o relacjach banków ze swoimi klientami; a Arkadiusz Sieroń o związkach słabej złotówki z decyzjami największych banków centralnych), więc pozwolę sobie skupić się na sprawach, które nie zostały jeszcze poruszone w ich artykułach.
Sieroń: Czy ujemne stopy procentowe zaprzeczają prawom ekonomii?[1]
W miarę postępów w stymulowaniu wzrostu gospodarczego walka z deflacją zaostrza się. Ostatnimi czasy zestaw niestandardowych instrumentów polityki monetarnej powiększył się o ujemne stopy procentowe. O ile jeszcze do niedawna banki centralne sięgały po ten instrument jedynie sporadycznie (np. Szwajcarski Bank Narodowy w latach 70. XX w., Szwecja w 2009 r.) o tyle obecnie stosują go już cztery banki centralne.
Krzywulski: Jak nie reformować prawa budowlanego
W 2015 roku ma wejść w życie nowelizacja ustawy Prawo Budowlane, której flagowym elementem jest likwidacja pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego i zastąpienie go zgłoszeniem budowy. Choć w mediach zmianę przedstawia się pozytywnie, to w rzeczywistości nowa wersja ustawy jest kompletnie chybionym, pozornym rozwiązaniem problemu gnębiącego polskie budownictwo od lat problemu, jakim jest przeregulowanie i fatalna formuła obowiązujących przepisów.
Sieroń: Alan, Ben i Frank, czyli niezamierzone skutki polityki monetarnej
Zaciąganie kredytów w obcych walutach przez część kredytobiorców stanowiło z całą pewnością ich suwerenną decyzję. Nie chcemy w tym artykule tego negować, ani wdawać się w spory, na ile osoby te były faktycznie świadome ryzyka kursowego. Pragniemy jedynie zwrócić uwagę, na pewne czynniki globalne, a dokładniej na przepływy kapitału zagranicznego, które przyczyniły się do obecnego frankowego ambarasu.
Benedyk: Luzowanie ilościowe Europejskiego Banku Centralnego
Od ponad 2 lat Europejski Bank Centralny ma pewien problem. Europejskie banki regularnie spłacają pożyczki udzielone przez EBC (głównie na przełomie 2011 i 2012 roku). Powoduje to, że od połowy 2012 r. suma bilansowa EBC systematycznie się kurczy. W tym samym czasie Fed czy Bank Japonii prowadziły politykę luzowania ilościowego, a Bank Anglii regularnie skupował kolejne aktywa, by nie dopuścić do spadku sumy bilansowej. EBC wyglądał więc na wyjątkowo jastrzębiego zarządcę waluty.
Krzywulski: Problemy z projektowaną nowelizacją ustawy o planowaniu przestrzennym
15 grudnia 2014 w „Rzeczpospolitej” pojawił się artykuł opisujący projektowaną nowelizację ustawy o planowaniu przestrzennym. Sam dokument nie jest dostępny publicznie, więc można odnosić się jedynie do tego, co pisze o projekcie „Rzeczpospolita”, niemniej jednak to już wystarczyło, żeby powstały pierwsze kontrowersje związane z nowelizacją.
