Rothbard: Francis Hutcheson - nauczyciel Adama Smitha
Francis Hutcheson (1694 – 1746) był wykładowcą etyki Uniwersytetu w Glasgow. Wniósł on do szkockiej filozofii silną wiarę w prawa naturalne i dobroczynność natury. Skutkiem tego wniósł też do szkockiej myśli podstawy klasycznego liberalizmu.
Rothbard: David Hume i teoria pieniądza
Wkład Hume’a w ekonomię jest fragmentaryczny oraz składa się z około stu stron esejów znajdujących się w jego dziele pt. Political Discourses (1752). Rozprawki te są rozpoznawalne dzięki przejrzystemu, błyskotliwemu stylowi, który wyróżnia się pośród drętwych utworów uczonych z tamtego okresu. Największym osiągnięciem Hume’a w teorii pieniądza było przedstawienie mechanizmu zmiany cen i przepływu kruszców, który równoważy narodowe bilanse płatnicze oraz poziomy cen.
Rothbard: Fizjokratyzm i polityka wolnego handlu w XVIII-wiecznej Francji
Pierwsza „samoświadoma” szkoła myśli ekonomicznej powstała we Francji wkrótce po opublikowaniu Essai Cantillona. Z początku członkowie tej szkoły nazywali siebie „ekonomistami”, lecz później, ze względu na ich główną polityczno-ekonomiczną zasadę — fizjokratyzm (zasada natury) — zaczęli być określani mianem „fizjokratów”.
Rothbard: Wolność i własność: lewellerzy i Locke
W błyskotliwej i bardzo sensownej teorii Locke'a własność wywodzi się ze wspólnego posiadania lub z braku własności i przeradza się w czyjeś osobiste posiadanie w ten sam sposób, w jaki człowiek zmienia nieużywaną własność w używaną — to jest, poprzez „połączenie swojej własnej pracy”, osobistej energii z wcześniej nieużywanym i nieposiadanym zasobem, tym samym sprawiając, że zasób ten jest produktywnie używany, a tym samym przez niego osobiście posiadany.
Rothbard: John Locke kontra merkantyliści i inflacjoniści
Pierwszą ważną rozprawą merkantylistyczną, wzywającą do obniżenia stóp procentowych, był krótki tekst autorstwa Anglika, sir Thomasa Culpepera pt. Traktat przeciw wysokiej lichwie (1621). Culpeper stwierdził, że holenderska dobra koniunktura została osiągnięta dzięki niskiemu poziomowi stóp procentowych, oraz że wysoka stopa procentowa hamuje rozwój handlu w Anglii. Dlatego też rząd powinien obniżyć maksymalny poziom stopy procentowej w celu prześcignięcia Holendrów.
Rothbard: John Law - protokeynesista
Tragiczny eksperyment Johna Lawa oraz jego bańka Missisipi były lekcją ostrzegawczą dla wszystkich pisarzy i teoretyków finansowych przez cały osiemnasty wiek. Jak zobaczymy, doktryny twardej waluty dominowały w tym stuleciu, od byłego wspólnika Johna Law, sprytniejszego Richarda Cantillona, aż po ojców założycieli USA. Byli jednak tacy, których porażka Johna Lawa nie nauczyła niczego, i na których poglądy Law silnie wpłynął.
Rothbard: Obwiniajmy fizjokratów za teorię wartości obiektywnej
Mimo iż fizjokraci wnieśli kilka cennych uwag do ekonomii politycznej i dostrzegali znaczenie wolnego rynku, to ich wkład w techniczne zagadnienia ekonomii był nie tylko błędny, ale i w niektórych przypadkach katastrofalny w skutkach dla przyszłości myśli ekonomicznej. Jednym z tych błędów była teoria wartości obiektywnej.
Rothbard: Z Bogiem lub bez - prawo naturalne i prawa własności
W XVII i XVIII wieku rozwinięto koncepcję prawa naturalnego, uniezależniając jego obowiązywanie od odpowiedzi na pytanie o istnienie Boga. Wśród ekonomistów to fizjokraci jako pierwsi zauważyli związki pomiędzy prawem naturalnym, a funkcjonowaniem wolnego rynku.
Rothbard: Klasyczny liberalizm i pojedynczy podatek gruntowy
Jeżeli każdy człowiek miałby nienaruszalne prawa własności, a te zagwarantowane byłyby przez rząd, to opodatkowanie, będące naruszeniem praw samo w sobie, stwarza problem teoretykom leseferyzmu. Bo jak wysokie powinny być podatki i kto powinien je płacić? W XVIII wieku popularną odpowiedzią na to pytanie była idea pojedynczego podatku.
Rothbard: Podróż do Polski
Jeden z tygodni marca 1986 roku spędziłem niezwykle ciekawie, uczestnicząc w konferencji, która odbywała się w hotelu w Mrągowie na pojezierzu w północnej części Polski (dawniejszych Prusach Wschodnich). Konferencja, a właściwie sympozjum poświęcone szerokiemu wachlarzowi zagadnień ujętych w tytule „Ekonomia a przemiany społeczne”, została zorganizowana przez Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jej sponsorem była grupa angielskich naukowców o przekonaniach konserwatywnych i wolnorynkowych.
Rothbard: Richard Cantillon - ojciec współczesnej ekonomii
Większość ludzi — zarówno ekonomistów, jak i laików — uważa, że ekonomia zrodziła się w głowie Adama Smitha pod koniec osiemnastego wieku. Obecnie wiemy jednakże, że jest to nieprawdą, ponieważ współczesna myśl ekonomiczna, tzn. analiza skupiająca się na objaśnianiu gospodarki rynkowej, rozwinęła się we Francji — a nie w Wielkiej Brytanii — pół wieku przed napisaniem Badań nad naturą i przyczynami bogactwa narodów przez Smitha. Co więcej, francuscy pisarze pomimo swej różnorodności, powinni być zapisani w historii nie jako protoplaści Ricarda, lecz jako preaustriacy, to znaczy jako prekursorzy podejścia indywidualistycznego, mikroekonomicznego, i dedukcyjnego oraz opartego na wartości subiektywnej, zapoczątkowanego w Wiedniu w 1870 r.
Rothbard: Ekonomia Kalwina i kalwinizmu
Wiele poglądów Kalwina na tematy społeczne i ekonomiczne było podobnych do tego, co mówił Luter. Kalwin miał jednak inne zdanie w dwóch ważnych kwestiach — lichwy i idei "powołania".
Rothbard: Kopernik i ilościowa teoria pieniądza
W toku swego wywodu Kopernik jako pierwszy wysunął spójną „ilościową teorię pieniądza”, która głosi, że ceny zależą bezpośrednio od podaży pieniądza. Zrobił to 30 lat przed Azpilcueta Navarrus i bez wiedzy na temat inflacyjnych efektów napływu kruszcu z Nowego Świata, który mógłby skłaniać go do takich wniosków.
Rothbard: Neomerkantylizm
Pośród grup interesu, które używają polityki do represjonowania i grabienia reszty ludności, protekcjoniści zasłużenie zajmują czołowe miejsce. Najwyższy czas raz na zawsze pozbyć się tych pasożytów i potraktować ich z zasłużonym brakiem szacunku.
Rothbard: Merkantylizm w Anglii
W szesnastym wieku Anglia rozpoczęła szybki marsz ku swej ekonomicznej i przemysłowej potędze. Jednak angielska monarchia niezamierzenie robiła co tylko było w jej mocy, by za pomocą merkantylistycznych regulacji skrępować ten rozwój.
Rothbard: Anatomia Państwa
Czym jest Państwo? Jak funkcjonuje i na jakich fundamentach się opiera? Dzięki czemu oraz na jakie sposoby rozrasta się Państwo? Jaka jest rola intelektualistów we wspieraniu Państwa? Na te i inne pytania odpowiada profesor Rothbard.
Rothbard: Tajemniczy Fed
Murray Rothbard analizuje, skąd bierze się powszechna estyma, jaką darzeni są szefowie Rezerwy Federalnej. Czy chodzi o charyzmę? A może o wiedzę?
Rothbard: Alan Greenspan - raport mniejszości
O Greenspanie mówi się jako o zwolenniku wolnego rynku i filozofii Ayn Rand. Jego kariera dowodzi jednak, że Greenspan jest konserwatywnym Keynesistą i typowym przedstawicielem establishmentu.
Rothbard: Nieuznawanie długu publicznego
Dług publiczny należy traktować inaczej niż dług prywatny. Przy prywatnych transakcjach trzeba chronić wierzycieli przed nieuczciwymi dłużnikami. Najlepszym zaś rozwiązaniem problemu długu publicznego jest odmowa jego spłaty. Takie postępowanie jest chwalebną częścią amerykańskiej tradycji, którą warto kontynuować.
Rothbard: Notatka o ekonomii matematycznej
Stykając się z dżunglą ekonomii matematycznej, czytelnik powinien zignorować kłębowisko równań i przyjrzeć się założeniom, na jakich się opierają. Te założenia są niezmiennie: nieliczne, proste, błędne.
Rothbard: Dlaczego istnieją cykle koniunkturalne?
Teoria Misesa, tak jak kiedyś teoria klasyków, została odrzucona przez badaczy głównie z jednego powodu: Mises przyczynę cykli upatruje w interwencjach w wolny rynek, podczas gdy wszyscy inni badacze uważają, że cykl jest nieodwołalnie związany z systemem kapitalistycznym.
