KRS: 0000174572
Powrót
Teoria ekonomii

Murphy: Wielość stóp procentowych a austriacka teoria cyklu koniunkturalnego

1
Robert Murphy
Przeczytanie zajmie 3 min
800px-Wladimir_Jegorowitsch_Makowskij_002.jpg
Pobierz w wersji
PDF

Autor: Robert P. Murphy
Źródło: consultingbyrpm.com
Tłumaczenie: Jan Fabiusz Wróbel
Wersja PDF

Jean_Clouet_-_Portrait_of_a_Banker

1.Wstęp
W swej klasycznej formie (np. Mises 1998, Rothbard 2004) austriacka teoria cyklu koniunkturalnego (ATCK) skupia się na zaburzeniach struktury produkcji poprzez obniżenie poziomu „rynkowej” stopy procentowej, czy też stopy zysku, poniżej jej „naturalnego” poziomu. Mises i jego uczniowie naturalnie zdają sobie sprawę z tego, że w realnym świecie występuje wiele stóp procentowych, zależnych od długości pożyczki oraz ryzyka niewypłacalności kredytobiorcy. Mimo to, standardowe przedstawienie ATCK (np. Garrison 2001) wciąż opiera się na różnicy pomiędzy stopą „naturalną” a „rynkową”.

W swej pracy omówię implikacje, jakie dla tradycyjnej ATCK wynikają z faktów zachodzących w realnym świecie. Uważam, że misesowska teoria jest prawidłowa, a ekonomiści znający ATCK mogą sporo wnieść do współczesnych debat ekonomicznych. Jednak twierdzę też, że klasyczna ATCK musi zostać zaktualizowana w obliczu celnej krytyki, którą wysunął Piero Sraffa (1932a, 1932b).

Będę w tej pracy argumentował, że austriacy powinni rozwinąć konstrukcję stanu równowagi elastyczniejszą niż misesowska „gospodarka jednostajnie funkcjonująca” [w skrócie ERE, od Evenly Rotating Economy — przyp. tłum.] czy też, jak tego typu konstrukcje nazywają ekonomiści z mainstreamu, „statyczny stan równowagi”. Zamiast nauczać ATCK za pomocą ERE, austriacy powinni używać do tego ogólniejszej formuły — dynamicznego stanu równowagi. W takiej konstrukcji zarówno preferencje konsumentów, jak i dostępność surowców, czy postęp technologiczny mogą się zmieniać, ale są to zmiany w pełni przewidywalne, w związku z czym przedsiębiorcy nie osiągają czystego zysku. Jeśli austriacy będą trwać przy określaniu naturalnej stopy procentowej za pomocą ERE, ich wkład we współczesną dyskusję na temat rynków finansowych będzie znikomy. Poprzez poluzowanie sztywnych założeń ERE i pozwolenie na zmienność warunków będą w stanie zachować ducha teorii cyklów koniunkturalnych Misesa i Hayeka, wykorzystując jednocześnie swoją górującą teorię kapitału do oświecenia mainstreamowych ekonomistów.

Układ tej pracy przedstawia się następująco: Część druga rzuca nowe światło na debatę Hayek — Sraffa, żeby wytknąć poważne luki w koncepcji naturalnej stopy procentowej. W części trzeciej zaproponuję ogólniejszą konstrukcję stanu równowagi, tj. dynamiczny stan równowagi, w pełni zgodną z pracą Hayeka (1937) nt. międzyokresowej koordynacji planów. Pokażę jak Hayek mógł odpowiedzieć Sraffie, przedstawiając błędną alokację zasobów wynikającą z ekspansji kredytowej nawet w świecie bez jednej, naturalnej stopy procentowej.

Część czwarta skupia się na krzywej dochodowości i jej zastanawiającej zdolności przewidywania kryzysów. Wskażę, że ERE nie wniesie wiele w tym punkcie, jako że w ERE krzywa dochodowości jest z definicji płaska. Następnie użyję ATCK, aby wskazać mainstreamowych ekonomistom rozwiązanie zagadki tej krzywej.

W części piątej wykażę jeszcze jedną słabość misesowskiej konstrukcji: korzystając z ERE do odróżnienia zysków przedsiębiorcy od czystej stopy procentowej, austriacy mają problem w wyjaśnieniu czegoś tak prostego jak wyższe oprocentowanie obligacji korporacyjnych w stosunku do obligacji państwowych o tym samym terminie zapadalności. Te zależne od ryzyka rozbieżności przekazują nam cenne informacje o świecie, jednak aby móc zajmować się tak oczywistymi elementami rynku obligacji, austriacy działający w tradycji misesowskiej muszą zreformować zarówno swoją konstrukcję stanu równowagi, jak i swoje podejście do rozróżnienia czystych zysków od czystej stopy procentowej. Austriacy potrzebują tej nowej aparatury ekonomicznej, aby móc zmierzyć się z takimi kontrowersyjnymi tematami jak niedopasowanie terminów zapadalności [ryzykowna dla pożyczkodawcy praktyka zadłużania się na krótko, aby pożyczać na długo — przyp. tłum.]. Swoje wnioski przedstawię w części szóstej.

Całość pracy dostępna jest w wersji PDF

Kategorie
Cykle koniunkturalne Teksty Teoria ekonomii Tłumaczenia

Czytaj również

wysocki-megger-austriacka-ekonomia-dobrobytu-ujecie-krytyczne

Teoria ekonomii

Heyne: Efektywność ekonomiczna

Czym jest dla ekonomistów?

Salerno_Lionel Robbins - neoklasyczny zwolennik maksymalizacji

Teoria ekonomii

Salerno: Lionel Robbins - neoklasyczny zwolennik maksymalizacji funkcji użyteczności czy pionier prakseologii?

Jak się wydaje, Kirzner całkowicie dyskwalifikuje Robbinsa jako protoplastę paradygmatu prakseologicznego w ekonomii.

Hulsmann_Makroekonomia według Rogera Garrisona

Teoria ekonomii

Hülsmann: Makroekonomia według Rogera Garrisona

Książka Garrisona zawiera wiele wnikliwych omówień poruszających problematykę polityki fiskalnej.

Shostak_Preferencja czasowa to kluczowy czynnik wpływający na stopy procentowe

Teoria ekonomii

Shostak: Preferencja czasowa to kluczowy czynnik wpływający na stopy procentowe

Polityka pieniężna tylko zniekształca sygnały dotyczące zmian wartości stóp procentowych, a tym samym doprowadza do niewłaściwej alokacji zasobów w czasie, co prowadzi do cyklu koniunkturalnego. 


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Komentarze 1
legrand

w końcu tekst warty uwagi..

Odpowiedz

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz samodzielnie określić warunki przechowywania lub dostępu plików cookie w Twojej przeglądarce.