Hollenbeck: Po szwajcarskiej inicjatywie referendum w sprawie złota

Autor: Frank Hollenbeck
Źródło: mises.org
Tłumaczenie: Wojciech Kościelak
Wersja PDF

Szwajcarskie referendum w sprawie złota już za nami i może być śmiało podsumowane jako wiele hałasu o nic. Nawet gdyby proponowane zmiany weszły w życie, nie miałoby to większego wpływu na zdolność banku centralnego do emisji pieniądza lub prowadzenia polityki monetarnej.

Obecnie bank centralny broni relacji franka do euro na poziomie 1,2. Ustalając taki sztywny kurs, szwajcarski bank centralny w gruncie rzeczy zdecydował, by podążać za nazbyt luźną polityką monetarną sąsiada. W celu utrzymania tego kursu, Szwajcarzy kupowali euro za drukowane franki. Następnie zwracali euro do strefy euro poprzez zakup obligacji rządowych państw unii walutowej. Równie łatwo można by użyć tych euro do zakupu dolarów na złoto. W każdym wypadku euro lub dolary byłyby zwracane na rynek i dlatego szwajcarska akcja nie ma wpływu na podaż euro czy dolara. Musimy pamiętać, że kursy wymiany są zdeterminowane przez różnice w poziomach wzrostu podaży pieniądza i przewidywań, jak te różnice będą kształtować się w przyszłości.

Szwajcarski bank centralny sprzeciwił się tej inicjatywie — co nie powinno dziwić. Standardową polityką władz jest użycie taktyki strachu, by usprawiedliwić ciągłą kradzież rządową.

W ten sposób rząd może po cichu i niezauważenie konfiskować bogactwo obywateli i nawet jeden na milion nie zauważy kradzieży ─ John Maynard Keynes

Szwajcarski bank poinformował, że inicjatywa ograniczy jego elastyczność w zwalczaniu kryzysu płynności lub niekontrolowanej inflacji. bank centralny twierdzi, że nie mogąc sprzedać swojego złota, będzie naciskany, by zapewnić płynność na wypadek kryzysu bankowego. Oczywiście przypuszczenia, że bank centralny będzie utrzymywał swój bilans w ryzach, są nonsensem. Nic nie powstrzyma banku centralnego od drukowania franków, by zachować płynność oraz drukowania jeszcze więcej franków, by kupić złoto.

Bank centralny twierdzi także, że gdyby musiał przeprowadzić sprzedaż aktywów na otwartym rynku, by zwalczyć inflację, niemożność sprzedaży 20% jego aktywów ograniczałaby pole manewru. To mylne twierdzenie. Nie ma nic w inicjatywie, co mogłoby ograniczyć zdolność banku centralnego do sprzedaży 80% jego aktywów, poza tymi utrzymywanymi w złocie. I nie możemy zapominać, że inflacja jest zjawiskiem pieniężnym. Bank centralny potrzebuje elastyczności, by móc zwalczać problem, który wynika z prób jej utrzymania.

Chociaż krytycy określili inicjatywę mianem skrajnej lub rewolucyjnej, w istocie jest bardzo łagodna, jeśli porównać ją z rolą złota w dawnym szwajcarskim systemie bankowości centralnej. Na przykład między 1936 a 2000 rokiem Szwajcarzy przechowywali 40% aktywów w złocie. Czy ten bardziej restrykcyjny poziom rezerw ograniczał zdolność banku centralnego do drukowania pieniądza? Frank utracił 90% wartości względem złota od 1914 roku. Czy aktywa w złocie ograniczyły pole manewru w tym czasie? Pobieżna lektura czasopism ekonomicznych z tamtego okresu jasno pokazuje, że nie.

Chociaż inicjatywa wywarłaby raczej niewielki nacisk na bankowość centralną, bez wątpienia byłaby krokiem w dobrą stronę — podobnie jak próby doprowadzenia do audytu Fedu czynione przez Rona Paula. Inicjatywie udało się wzbudzić poczucie opinii publicznej, że „źle się dzieje w państwie duńskim”. Każdy dolar, euro czy jen wykreowany przez bank centralny jest podatkiem od sald pieniężnych. Podatkiem, za którym nikt nie głosował — okradaniem śpiącego. Chociaż urzędnicy banków centralnych mogą uczęszczać na ekstrawaganckie obiady w garniturach od Armaniego, nie umniejsza to prawdzie, że są nikim więcej, tylko fałszerzami. Różni ich od fałszerzy tylko brak strachu przed policyjnym nalotem o poranku.