Autor: Gabriel Jędrol
Wersja PDF
Praca licencjacka napisana pod kierunkiem dra Pawła Drobnego na Wydziale Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Wstęp
Rola państwa w gospodarce jest jednym z podstawowych przedmiotów sporów w historii myśli ekonomicznej. Wraz z rozwojem teorii ekonomicznej konflikt ten narastał. Wytworzyły się dwa główne ogólne paradygmaty ekonomiczne – interwencjonistyczny i liberalny.
Ekonomiści spierają się co do stanowiska, czy rola państwa w gospodarce powinna się ograniczać do zapewnienia ram prawnych funkcjonowania swobodnej gry konkurencyjnej, czy mechanizmy rynkowe są na tyle zawodne, że należy interweniować w gospodarkę, by regulować system i podejmować próby zwiększenia jego wydajności.
Celem pracy jest przeanalizowanie koncepcji teoretycznych Austriackiej Szkoły Ekonomii (ASE) w kontekście interwencjonizmu państwowego i jego konsekwencji dla gospodarki. Przyczyną wyboru tematu pracy było zainteresowanie współczesnym skomplikowanym systemem społeczno-gospodarczym. Za przedmiot pracy przyjmuje się, jaką rolę pełni państwo w funkcjonowaniu gospodarki. Dla tak postawionego problemu badawczego sformułowano niżej wymienione pytania:
- Jak w historii myśli ekonomicznej zapatrywano się na rolę państwa w gospodarce?
- Na jakich fundamentach swoją analizę ekonomiczną stosuje Austriacka Szkoła Ekonomii?
- Jak regulowanie procesu gospodarczego wpływa na poszczególne podmioty gospodarcze?
- Jak rynek weryfikuje aktywną politykę gospodarczą państwa w przypadku polskiej gospodarki?
W toku postępowania pracy dokonana zostanie próba zweryfikowania hipotezy, że interwencjonizm państwowy szkodzi systemowi społeczno-gospodarczemu, a wolny rynek posiada najdoskonalsze mechanizmy dla alokacji zasobów i rozwoju gospodarczego. Nadmienię, że w rzeczywistości uniwersyteckiej Austriackiej Szkole Ekonomii poświęca się zbyt mało uwagi. W związku z tym podjąłem analizę, jak szkoła „psychologiczna” rozpatruje zjawiska gospodarcze w kontekście roli państwa w gospodarce.
Praca składa się z czterech rozdziałów. Rozdział pierwszy teoretyczny, wskazuje, jak teoria ekonomii zapatrywała się na rolę państwa w gospodarce na przestrzeni dziejów oraz w czasach współczesnych.
W drugim rozdziale przedstawiono teoretyczne założenia Austriackiej Szkoły Ekonomii. Dokonano wyboru tylko niektórych jej aspektów związanych z bezpośrednim lub pośrednim kształtowaniem sytuacji społeczno-gospodarczej, które pozwalają na głębsze zrozumienie tematu interwencjonizmu państwowego oraz scenariusza kontrfaktycznego.
Trzeci rozdział rozwija problematykę interwencjonizmu w świetle Austriackiej Szkoły Ekonomii. Szczególna uwaga została zwrócona na konsekwencje regulacji rynku z perspektywy całej gospodarki wynikające z wzajemnych jednostkowych rynkowych zależności pomiędzy podmiotami rynkowymi oraz z prakseologii.
W rozdziale ostatnim empirycznym przeanalizowano wybrane przykłady interwencji państwa w polską gospodarkę. Próby uporządkowania poszczególnych segmentów gospodarki i eliminacji „patologii” rynku przeciwstawiono ich faktycznym negatywnym konsekwencjom i prognozowanym implikacjom. Podkreślono również, że mechanizmy rynkowe, własność prywatna i swobodna wymiana dóbr i usług najefektywniej służą zaspokojeniu potrzeb społecznych.
Dla realizacji celu pracy wykorzystano literaturę przedmiotu ze szczególnym naciskiem na twórczość teoretyków ASE, analizy eksperckie, notowania GPW oraz materiały i dane statystyczne publikowane przez Narodowy Bank Polski, Bank Światowy, Najwyższą Izbę Kontroli oraz Ministerstwo Sprawiedliwości.
Całość pracy dostępna w wersji PDF
