Shostak: Skąd się wziął kryzys finansowy Dubaju?

Autor: Frank Shostak
Źródło: blog.mises.org
Tłumaczenie: Mateusz Benedyk
Wersja PDF

W zeszłą środę (25 listopada 2009r. – przyp. red.) Dubaj ogłosił, że zamierza zwrócić się do wierzycieli firm Dubai World i Nakheel (odpowiednio: konglomeratu stojącego za nagłym rozwojem Dubaju, który zbudował najwyższy budynek na świecie, oraz przedsiębiorstwa budującego wyspy w kształcie palmy) z prośbą o odroczenie spłaty długu na 6 miesięcy.

Niektórzy komentatorzy twierdzą, że banki, które pożyczyły pieniądze Dubai World, mogą ponieść znaczne straty. Powodem tego będzie niewywiązanie się przez wspomniane firmy z całości lub części zobowiązań, które wynoszą 59 mld $. Całkowity dług Dubaju to 80 mld $. Jeśli wierzyciele odrzucą propozycje odroczenia spłaty długu, rząd Dubaju może być zmuszony dokonać nagłej wyprzedaży swoich nieruchomości, rozsianych po całym świecie.

Analitycy z kolei sądzą, że inne emiraty tworzące ZEA (Zjednoczone Emiraty Arabskie), np. Abu Dhabi, nie odczują silnie skutków kryzysu w Dubaju, jako że mają stały dostęp do funduszy z eksportu ropy naftowej i gazu.

Najważniejszym czynnikiem przyczyniającym się do wybuchu kryzysu była polityka banku centralnego ZEA. Roczny wzrost bilansu banku centralnego (tempo emisji pieniądza) w październiku 2006 roku wynosił 4%. W grudniu 2007 r. wskaźnik ten wzrósł do 177%. W skutek wpompowania pieniędzy do gospodarki roczna stopa wzrostu agregatu pieniężnego AMS wzrosła w ZEA z 6% w październiku 2006 r. do 62% w kwietniu 2008 r. Ten ogromny zastrzyk pieniędzy dał możliwość rozpoczęcia wielu inwestycji, które nie byłyby realizowane, gdyby pieniędzy nie wprowadzono na taką skalę. Inaczej mówiąc, tych przedsięwzięć nie dałoby się sfinansować bez pomocy polityki monetarnej.

Od stycznia 2008 r. tempo emitowania pieniędzy przez bank centralny zaczęło spadać. W styczniu br. roczna stopa wzrostu bilansu banku skurczyła się do minus 36,5%.  Spowodowało to spadek podaży pieniądza o 12,5% w lipcu (rok do roku). Osłabienie tempa emisji nowych pieniędzy spowodowało zagrożenia w realizacji projektów, które są rezultatem poprzedniego dodruku pieniędzy.

Sądzimy, że pozostałe emiraty prawdopodobnie nie unikną efektów ekspansywnej polityki banku centralnego. Także w innych emiratach luźna polityka pieniężna stała się bazą do realizacji nowych projektów i rozwoju już istniejących przedsięwzięć. Z powodu spadku tempa wprowadzania pieniędzy do obiegu te przedsięwzięcia są również zagrożone.

Wnioski

Możliwe niewywiązanie się ze zobowiązań przez dwa duże konglomeraty, wspierane przez rząd Dubaju, spowodowało obawy rynków finansowych przed kolejnym światowym zamieszaniem gospodarczym. Dubaj domaga się odroczenia na sześć miesięcy spłaty rat kredytów z części długu sięgającego 80 mld $. Sugerujemy, że kluczem do zrozumienia kryzysu w Dubaju jest polityka banku centralnego ZEA. Niespotykany wcześniej rozwój różnych przedsięwzięć w Dubaju był głównie wynikiem ogromnej ekspansji monetarnej. W ten sposób roczne tempo wzrostu bilansu banku centralnego w grudniu 2007 r. wyniosło 177% . Pęknięcie bańki było rezultatem znacznego spowolnienia tego procesu. Od stycznia 2008 r. tempo wprowadzania pieniędzy do obiegu zaczęło spadać. W styczniu br. roczna stopa wzrostu bilansu banku zmniejszyła się do minus 36,5%.