17.08.2010
Autor: Wojciech Czarniecki, wczar [małpa] interia.pl
Wersja PDF
Przeglądając podręcznik „Teoria Ekonomii” Marka Blauga znalazłem opis argumentacji Samuelsona, która rzekomo obala teorię kapitału Bohm-Bawerka. Sprawa jest poważna, gdyż argumentacja ta powielana od roku 1966 w kolejnych edycjach popularnego podręcznika, godzi w podstawy teoretyczne szkoły austriackiej.
By przeprowadzić pogłębioną analizę problemu przytoczę opis argumentacji zawarty w podręczniku [„Teoria Ekonomii” M. Blauga – przyp. red. mises.pl]:
„Rozpatrzmy przypadek dwóch technik A i B, za pomocą których można wytwarzać to samo dobro w ciągu trzech lat, stosując albo 7 robotnikolat w drugim roku przy technice A, albo 2 robotnikolata w pierwszym roku, a następnie 6 w roku trzecim przy technice B:
Lata | Całkowite nakłady pracy | |||
t-2 | t-1 | T | ||
Technika A | 0 | 7 | 0 | 7 |
Technika B | 2 | 0 | 6 | 8 |
Całość tekstu w wersji PDF
Please... co wy macie z tym "teorematem"? Po polsku, matematycznemu, jest po prostu "twierdzenie" a nie żaden zalatujący XIX wiekiem "teoremat".
Odpowiedz
A w ogóle artykuł niezwykle ciekawy, pokazujący subtelności związane z relacją struktury produkcji i struktury rynków kapitałowych.
Aż się prosi o formalny dowód twierdzenia, że przy dostatecznie wysokim zrównolegleniu procesu produkcji nigdy nie występuje efekt "przełączenia". O ile to twierdzenie jest prawdziwe, bo wcale być nie musi (na oko trudno powiedzieć, czy jest, czy nie jest). Super ciekawa sprawa!
Odpowiedz
Co jest nie tak w ekonomii z tłumaczeniem theorem na teoremat? Twierdzenie ma wystarczająco wiele odpowiedników, np. assertion, contention, proposition ...
Odpowiedz
@ Panika
"Teoremat przelaczania" to polskie tlumaczenie terminu "reswitching theorem" z ksiazki M. Blauga "Teoria ekonomii".
Ksiazka wydana przez PWN pod koniec wieku XX, a nie XIX. Mysle, ze PWN wiedzial co robi tak to tlumaczac.
Odpowiedz
Nie jestem pewien, czy wszystko zrozumialem - bardzo to zageszczone - ale kwestia wydaje sie ciekawa. Ogolnie wydaje mi sie, ze zbijanie krytycznych argumentow glownego nurtu (tych, ktore poprawnie przedstawiaja krytykowana pozycje, a ten wydaje sie takim byc), jest jedna z owocniejszych metod tworczego rozwijania watkow austriackich. Mysle, ze warto rozwinac to do rozmiarow tekstu do publikacji, a nastepnie wyslac go do QJAE, RAE albo jakiegos glownonurtowego periodyku.
Odpowiedz
Przy okazji mam nadzieje, ze bedziecie nagrywac wyklady ze szkoly letniej i bede mial okazje posluchac, jak Jacek z Szymonem opowiadaja o "teoremacie" :-) Coase'a.
Odpowiedz
Bardzo dobry artykuł. Takich więcej na mises.pl
Aż przypomniałem sobie jak się znajduje pierwiastki z równań czwartego stopnia, by sprawdzić czy rzeczywiście autor prawdę pisze :)
pzdr.
Odpowiedz
Świetne!!
Odpowiedz
ZERO logiki - Samuelson podaje kontrprzykład, aby pokazac ze spadek stopy procentowej NIE ZAWSZE prowadzi do zmiany sposobu uszeregowania (wedle ich zyskowności) wszystkich dostępnych technik w jednym, określonym kierunku, co NIE ZNACZY ŻE NIE MOŻNA ZNALEŹĆ przykładów dla których tak jest.
Żeby pokazać, że "przełączanie może nastąpić tylko przy założeniu ciągłości produkcji" nie wystarczy znaleźć jeden taki przykład - trzeba by przeprowadzic formalny dowód.
TO tak na 1 rzut oka z samej logiki - szkoda analizowac dalej czegos z czego nic nie wynika, a w każdym razie nie to co niby miałoby wynikac.
Odpowiedz
czy autor uważa że teoremat przełączenia podważa austriacką teorie kapitału?...
Odpowiedz
@9.
Dowodzenie indukcyjne polega na wykazaniu, że twierdzenie:
1. jest prawdziwe dla dowolnego przypadku "n";
2. z tego, że jest prawdziwe dla "n" wynika, że jest prawdziwe dla "n+1"
Samuelson zatrzymał się na pierwszym punkcie, zatem jego dowód nie został przeprowadzony prawidłowo. Faktycznie wykazał, że istnieje wyjątek od reguły (ale może to ten potwierdzający ją?).
W powyższym kontekście zgodzę się, że "Żeby pokazać, że “przełączanie może nastąpić tylko przy założeniu ciągłości produkcji” nie wystarczy znaleźć jeden taki przykład – trzeba by przeprowadzic formalny dowód." Trzeba jednak pamiętać, że Szkoła Austriacka stosuje dowodzenie dedukcyjne. "Przełączanie" ładnie wygląda na papierze, ale w kontekście ludzkiego działania, cóż - zmiana jednej techniki na drugą nie odbywa się na pstryknięcie palcem, zatem założenie ciągłości cyklu produkcyjnego jest jak najbardziej słuszne.
Dobrze byłoby też pokazać,kiedy "przełączanie" nie będzie działać (czy nie zabawnie wyglądałoby np. takie przechodzenie pomiędzy technikami: A,B,A...?).
Odpowiedz