Reed: Czego uczy nas wielka hiperinflacja z XVII wieku?
Najstarszą sztuczką opisaną w podręcznikach do finansów jest oszukiwanie ludzi poprzez obniżanie wartości pieniądza. Początek tego procederu datuje się na, przynajmniej, VIII wiek p.n.e., kiedy to żydowski prorok Izajasz potępił Izraelitów za jego stosowanie: „Twe srebro żużlem się stało, wino twoje z wodą zmieszane”. (Biblia Tysiąclecia, Izaj 1,22)— upominał.
Szabaciuk: Polityczne działania amerykańskiej partii demokratycznej od połowy XIX wieku do roku 1945 w ocenie reprezentantów szkoły austriackiej
Celem artykułu jest analiza i interpretacja myśli i refleksji o współczesnej historii oraz filozofii politycznej reprezentantów szkoły austriackiej dotyczących oceny działalności polityków amerykańskiej Partii Demokratycznej. Niniejszy artykuł ma wykazać, że analiza i interpretacja współczesnej historii przy wykorzystaniu narzędzi badawczych oraz idei wypracowanych przez przedstawicieli szkoły austriackiej pozwoli udowodnić, iż amerykańska Partia Demokratyczna przeszła spore przeobrażenia.
Zieliński: Wokół „Patologii transformacji” Witolda Kieżuna - uwagi krytyczne
W tym artykule skupiam się na aspekcie gospodarczym transformacji, świadomie pomijając aspekt ustrojowy. Chociaż oba aspekty podczas transformacji systemowej przenikają się, to jednak możliwe jest ich metodologiczne rozdzielenie. Czynię to ze względu na zwięzłość artykułu. Co istotne, artykuł ten nie stanowi obrony procesów transformacji, których całościowa ocena wymagałaby o wiele więcej miejsca — stanowi jednak obronę analizy procesów transformacyjnych przed niepotrzebnym emocjonalizmem.
Machaj: Imperialne interpretacje rewolucji przemysłowej w Anglii
Rewolucja przemysłowa jest symbolem gwałtownego przełomu w filozofii gospodarowania, który dokonał się w osiemnastowiecznej gospodarce Wielkiej Brytanii. Fakt ten stał się początkiem nowej ery w dziejach człowieka, którą Joel Mokyr trafnie określa mianem „gospodarki oświeconej”. W wyniku owego ekonomicznego oświecenia (w szczególności społeczności „zachodnich”) nastała największa w historii aprobata dla idei aktywnego przedsiębiorczego działania
Szabaciuk: Stanowisko reprezentantów Szkoły Austriackiej wobec działalności politycznej amerykańskich Republikanów w kwestiach ekonomicznych i wolności jednostek w II połowie XIX wieku
Celem artykułu jest omówienie stanowiska reprezentantów Szkoły Austriackiej wobec działalności politycznej Republikanów w okresie II połowy XIX wieku. Niniejszy artykuł wykaże, że według przedstawicieli Szkoły Austriackiej Republikanie głosili i realizowali program merkantylistyczny, w tym rozszerzali zakres subsydiów dla wielkiego biznesu a także taryf celnych oraz ograniczali wolność jednostek i wolny rynek. Autor udowodni, że dla „austriaków” dziewiętnastowieczni Republikanie byli politykami, których celem było ograniczenie wolności i rozszerzenie władzy państwa oraz centralizacja.
Tovey: Jak Keynes niemal zapobiegł Keynesowskiej rewolucji
Jest 30 października 1929 roku. Kolejny rześki jesienny dzień na Manhattanie. 33-piętrowy hotel Savoy-Plaza rzuca długi cień na Central Park. U stóp hotelu leży finansista. Jego ciało jest nieruchome, a ostatni oddech, wyrzucony siłą uderzenia, zmienia się właśnie w krwawą mgiełkę.
Machaj: Od młocarni do Ubera i dalej
Kilka dni temu doszło w Polsce do ataku na samochody kierowców Ubera. Napastnicy wylewali na ich pojazdy śmierdzącą ciecz. Warto zdać sobie sprawę z tego, że takowe siły społeczne — prowadzące niejednokrotnie do wandalskich zachowań — nie są niczym nowym w historii ludzkości. W gruncie rzeczy są znane już od setek lat i od setek lat utrzymywały bardzo niski poziom życia gospodarczego.
Khan: Dlaczego Bliski Wschód nie jest sprawnym rynkiem?
Według badacza historii gospodarczej Timura Kurana, „około dziesiątego wieku, Bliski Wschód był jednym z najbardziej rozwiniętych gospodarczo regionów na świecie pod względem standardu życia, technologii, wydajności rolnictwa, umiejętności czytania i pisania oraz kreatywności instytucjonalnej. Jedynie Chiny mogły być uważane za bardziej rozwinięte”. W dzisiejszych czasach Bliski Wschód jest ofiarą historycznych przeszkód prawnych, które zwiększyły preferencję czasową konsumentów i inwestorów, oraz nieudanych prób restrukturyzacji prawa islamskiego, które miały pozwolić mu podążać za zmianami zachodzącymi w świecie handlu.
Mises: Jak pierwsi kapitaliści uchronili Europę przed klęską
Dwieście lat temu, przed nadejściem kapitalizmu, człowiek miał ten sam status społeczny od początku do końca swojego życia. Dziedziczył go po swoich przodkach bez możliwości zmiany. Jeśli urodził się biedny, na zawsze pozostawał biedakiem, a jeśli urodził się bogaty — jako lord lub książę — otrzymywał księstwo wraz z jego dobytkiem na całe swoje życie.
Rothbard: Wstęp do wydania czwartego „Wielkiego Kryzysu w Ameryce”
Twierdzenie, że z punktu widzenia konsumenta i podatnika lepsze od wyższych cen są podatki, jest absurdalne. Jeśli z powodu inflacji cena danego produktu wzrośnie, to konsument na tym straci, jednak wciąż może cieszyć się korzyściami, jakie mu ten produkt daje. Kiedy jednak rząd, chcąc ograniczyć wzrost cen, podnosi podatki, konsument nie dostaje nic w zamian. Traci on po prostu swoje pieniądze bez żadnych korzyści.
Rothbard: Wstęp do wydania trzeciego „Wielkiego Kryzysu w Ameryce”
Ekonomiści, będąc świadkami katastrofalnych konsekwencji swoich błędnych teorii i zdając sobie sprawę z tego, że ich nadzieje i plany nie spełniły się, są coraz bardziej zakłopotani i zdesperowani. Wyraźnie można zauważyć, że nie mają oni żadnego pojęcia o tym, co należy teraz zrobić, ani nawet nie potrafią wyjaśnić obecnego bałaganu. Jedyne, co potrafią, to na przemian przyspieszać i hamować z zadziwiającą wręcz gwałtownością w nadziei, że któreś z tych rozwiązań w końcu zadziała.
Moroń: Henry Hazlitt vs Plan Marshalla
Hazlitt rozpoczął polemikę z orędownikami Planu Marshalla, gdy tylko pojawiły się pierwsze wzmianki o zamiarze udzielenia pomocy gospodarczej krajom Europy. Pierwszy felieton jego autorstwa na ten temat ukazał się pod koniec marca 1947 r., wkrótce po ogłoszeniu przez Trumana zamiaru przejęcia brytyjskich zobowiązań pomocy greckiemu rządowi, walczącemu z komunistyczną partyzantką[5]. Kolejne teksty dotyczące Planu Marshalla ukazywały się przez cały okres jego działania, czyli do 1952 r.
Tyszkiewicz: Czarny rynek „czarnego złota”
Węgiel dzięki rewolucji przemysłowej stał się najbardziej życiodajnym surowcem dla rozwiniętej gospodarki. To „czarne złoto” było w pierwszej połowie XX wieku podstawowym surowcem energetycznym, także w USA. Jednakże wraz z wielkim kryzysem lat 30. i falą regulacji wprowadzanych przez rząd federalny nawet dla firm zajmujących się jego wydobyciem i dystrybucją nastały ciężkie czasy. Wtedy też narodził się prężny czarny — dosłownie i w przenośni — rynek.
Rothbard: Peru i wolny rynek
Vargas Llosa nawrócił się na wolny rynek za sprawą Hernanda de Soto, znakomitego ekonomisty, który w swoim bestsellerze pt. Inny szlak nie tylko opowiadał się za wolnym rynkiem, ale również bronił autentycznego, czyli „ludowego”, wolnego rynku z prywatnymi przedsiębiorcami, przeciwstawiając go nieszczęśliwym doświadczeniom Peru (i innych krajów Ameryki Łacińskiej) z państwowym kapitalizmem, sprzyjającym uprzywilejowanym kontrahentom i monopolistom.
Butler: Stagflacja zawsze i wszędzie jest zjawiskiem keynesistowskim
Ignorowanie przez jakąś szkołę ekonomii roli pieniądza w gospodarce może wydawać się dziwne, jednak w dużym stopniu tak właśnie było w przypadku tradycyjnej ekonomii keynesistowkiej. W 1961 r. Milton Friedman ogłosił, że „inflacja zawsze i wszędzie jest zjawiskiem pieniężnym”. Wraz z innymi monetarystami starał się on umieścić pieniądz w centrum zainteresowania ekonomii. Keynesizm zachował jednak swoją dominującą pozycję aż do lat 70. XX w., kiedy to musiał zmierzyć się z krytyką monetarystów i innych ekonomistów dotyczącą występującej w tamtej dekadzie stagflacji
[VIDEO] Mateusz Machaj – „Najważniejsze wydarzenie w historii świata”
Wykład Mateusza Machaja – „Najważniejsze wydarzenie w historii świata”. Konferencja „Państwo a Gospodarka na przestrzeni dziejów”, Uniwersytet Wrocławski, 17.04.2015 r.
Rothbard: Rebelia Whiskey – wzorzec dla naszych czasów?
Zachodnia Pensylwania to zatem tylko wierzchołek góry lodowej. Rzecz w tym, że na całej prowincji podatku od whiskey nie płacono nigdy. Sprzeciw wobec federalnej akcyzy stał się motorem rozwoju partii demokratycznej i republikańskiej, oraz „rewolucji” Jeffersona w 1800 roku. Już podczas pierwszej kadencji Jeffersona udało się zlikwidować cały program akcyzowy federalistów.
Howden, Fernández-Renau Atienza: Stopa zwrotu z zakupu Luizjany
Wszyscy lubimy zarobić parę groszy. Dotyczy to również rządów. Niestety wiele „dobrych interesów” z przeszłości rozrosło się obecnie, szczególnie w książkach historycznych, do niemal mitycznych rozmiarów. Większość krajów poszerzała swoje granice na przestrzeni wieków w wyniku prowadzenia pokojowego handlu lub działań wojennych. Stany Zjednoczone natomiast kupiły znaczną część swoich ziem, głównie od rządów innych państw. Obecnie wiele z tych zakupów uznaje się za niesamowity wyczyn finansowy.
Marcus: Czarna śmierć a podatki
Oblegając Teodozję — miasto portowe nad Morzem Czarnym — Mongołowie zaczęli padać ofiarą niewidzialnych strzał ciskanych przez dżumę, która przybyła jedwabnym szlakiem z pustynnych równin Azji Środkowej. A Genueńczycy, których chcieli wziąć w niewolę, kryli się wewnątrz miasta, pod murami piętrzyły się ciała Mongołów.
Benedyk: Dziki kapitalizm w Stanach Zjednoczonych
Często do ludzi łatwiej trafiają przykłady niż rozbudowane konstrukcje teoretyczne.
Sennholz: Gospodarczy comeback Niemiec
Pojawienie się niemieckiego Volkswagena na amerykańskich drogach było jednym z czynników, który poruszył wyobraźnię obrońców wolnej przedsiębiorczości. Był to najwyraźniej kolejny namacalny dowód przewagi kapitalizmu nad socjalizmem — kolejny przykład porzucenia kontroli gospodarczej przez RFN; kolejne potwierdzenie, że Niemcy przyjęły ideę wolnego rynku.
