Prawo

Wybrana kategoria
Prawo
Pokaż kategorie
Salter-Leeson_Gwiezdna-anarchia-zagrożenie-dla-pozaziemskiej-działalności-gospodarczej.jpg

Teksty

Salter, Leeson: Gwiezdna anarchia - zagrożenie dla pozaziemskiej działalności gospodarczej?

Własność prywatna przetrwa w kosmosie bez wsparcia państwa.

Powell-Stringham_Bezpaństwowa-egzekucja-umów-–-przykłady-historyczne.jpg

Teksty

Powell, Stringham: Bezpaństwowa egzekucja umów – przykłady historyczne

Do jakiego stopnia da się egzekwować prywatne umowy bez udziału państwa?

Shaffer_Jak-własność-intelektualna-szkodzi-firmom-nauce-i-kreatywności.jpg

Teksty

Shaffer: Jak własność intelektualna szkodzi firmom, nauce i kreatywności

Istnieje wiele kosztów własności intelektualnej...

Rothbard_Prawo-rzymskie-od-leseferyzmu-do-etatyzmu.jpg

Teksty

Rothbard: Prawo rzymskie - od leseferyzmu do etatyzmu

Prawo własności prywatnej i leseferyzm to podstawowe dziedzictwo prawa rzymskiego.

Jasay_Przesłanka-wolności.jpg

Teksty

Jasay: Przesłanka wolności

Człowiek ma swobodę dokonania każdego możliwego czynu bez konieczności wykazania, że...

Benson_Egzekucja-prawa-własności-w-prymitywnych-społeczeństwach-prawo-bez-państwa.jpg

Teksty

Benson: Egzekwowanie prawa własności w prymitywnych społeczeństwach - prawo bez państwa

Nawet ekonomiści o silnie prorynkowym nastawieniu uważają zazwyczaj, że rynek może funkcjonować efektywnie jedynie w ramach systemu dobrze zdefiniowanych i egzekwowanych praw własności.

Casey_Refleksje-nad-policentrycznym-systemem-prawnym.jpg

Teksty

Casey: Refleksje nad policentrycznym systemem prawnym

Jedną z zalet libertariańskiego punktu widzenia, zwłaszcza w jego anarchistycznej wersji, jest różnorodność poruszanych kwestii. Niektóre z nich są teoretyczne i dobrze opisane w literaturze, inne natomiast mają praktyczny czy retoryczny charakter. Chociaż kwestie teoretyczne (i ich rozwiązania) są z istoty ważniejsze, to zasadnicze znaczenie ma to, by rozwiązać problemy praktyczne/retoryczne, jeśli kwestie teoretyczne mają do kogoś trafić.

front2-2.png

Teksty

Wojtyszyn: Historyczne przykłady funkcjonowania prywatnego systemu ochrony prawnej – fragment książki „Anty-Lewiatan. Doktryna polityczna i prawna Murraya Newtona Rothbarda”

Głównym zarzutem kierowanym pod adresem bezpaństwowego sądownictwa i ochrony przed agresją jest pogląd, jakoby te rozwiązania do tej pory nie znalazły realizacji na przestrzeni dziejów. Jednakże w literaturze anarchokapitalistycznej można znaleźć przykłady przeczące owej tezie. Skupię się na kilku przykładach, wśród nich na jednym, który był również punktem zainteresowania samego Rothbarda.

Fillieule_Misesowska-prakseologia-przykład-z-dziedziny-socjologii-przestępczości_male.jpg

Teksty

Friedman: Przestępczość

Ekonomiści podchodzą do analizy przestępczości z jednym prostym założeniem — przestępcy są racjonalni. Bandyta jest bandytą z tego samego powodu, dla którego ja jestem ekonomistą — ponieważ jest to dla niego najbardziej atrakcyjna spośród dostępnych mu opcji. Decyzja o popełnieniu przestępstwa, jak każda inna decyzja ekonomiczna, może być analizowana jako wybór pomiędzy alternatywnymi kombinacjami kosztów i korzyści.

Rothbard_Murray_Prawo_bez_ustawodawcy_small.jpg

Teksty

Rothbard: Prawo bez ustawodawcy

Główna teza książki profesora Leoni p.t. „Freedom and the Law” mówi, że nawet najbardziej zagorzali zwolennicy ekonomii wolnego rynku błędnie przyznają, że prawa muszą być stanowione przez ustawodawcę. To przyzwolenie, jak pokazuje Leoni, zapewnia nieuniknioną furtkę dla państwowej tyranii nad jednostką.

Gogloza_Policentryczny-porzadek-konstytucyjny_male.jpg

Teksty

Gogłoza: Policentryczny porządek konstytucyjny - zarys historii idei

Spośród licznych radykalnych postulatów współczesnych libertarian żaden nie wywołuje tylu kontrowersji co idea depolityzacji prawa oraz urynkowienia jego stosowania i egzekucji. Zdaniem zwolenników tego rozwiązania, zwanych we współczesnej literaturze przedmiotu anarcho-kapitalistami, proponowany przez nich policentryczny system konstytucyjny – ustrój polityczno-prawny opierający się na zakazie konfiskaty – tj. pozyskiwania przez jakikolwiek podmiot środków na swą działalność na drodze przymusu (opodatkowania) oraz wolnej konkurencji, tj. współistnienia na tym samym obszarze wielu podmiotów świadczących usługi policyjne i/lub sądowe, z których żaden nie dysponuje prawem do ograniczania swobody działalności innych uczestników rynku – miałby szereg przewag nad publicznymi mechanizmami tworzenia, stosowania i egzekwowania prawa.

Teksty

Feehan-Fitzgerald: Prawo prywatne na szmaragdowej wyspie

W historii pojawiło się wiele godnych uwagi zarzutów wobec anarchii, a jednym z nich jest kwestia prywatnej produkcja bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Nawet wielki Ludwig von Mises całkowicie odrzucił prywatne tworzenie prawa. Istniały jednak niezliczone przykłady takiego rozwiązania ― nie jest to więc tylko koncept ograniczający się do teorii, ale występujący i sprawdzający się w praktyce.

Teksty

Wozinski: <em>A priori</em> sprawiedliwości

Tytuł tej pracy odwołuje się do teoretycznie uzasadnionego przekonania, iż sprawiedliwość nie jest czymś, co można ustalić w sposób arbitralny, lecz polega na właściwym odczytaniu rzeczywistości. Bliższe przyjrzenie się temu, czym jest prawo i na czym polegają jego zasady, przynosi w rezultacie pewien dający się jasno wyodrębnić szkielet, który można określić mianem a priori sprawiedliwości.

Teksty

McElroy: Czy policja rzeczywiście nas chroni?

Niegdyś znaczna część obszaru, który dziś stanowi Amerykę, była chroniona przez prywatnych policjantów opłacanych przez społeczność, której służyli i przed nią również odpowiedzialnych. Współczesny policjant jest w rzeczywistości antytezą szeryfa z dzikiego zachodu i wyrazem stereotypowego brytyjskiego szeryfa — urzędnika państwowego odpowiedzialnego tylko przed rządem.

Working papers

Witecki: Prawo bez państwa

Jednym z głównych zarzutów przeciw libertarianizmowi jest brak empirycznych dowodów na możliwość funkcjonowania społeczeństwa anarchokapitalistycznego. Z instytucją państwa spotykamy się na każdym etapie historii ludzkości i łatwo w tej sytuacji o wniosek, iż jest ono czymś nieuniknionym.

Teksty

Murphy: O szansach prawa prywatnego

Niezależnie od tego, czy społeczeństwo jest w anarchii, czy też jest zdominowane przez aparat państwowy, jednostki ludzkie zawsze będą toczyć między sobą spory. Chociaż większość sporów rozstrzygają pomiędzy sobą sami zainteresowani, to niektóre niezgodności są na to zbyt poważne. W takich przypadkach strony sporu (w warunkach anarchii) mogą zwrócić się do sędziego, który jest po prostu osobą, która zgadza się wydać opinię w ich sporze. Tak Robert P. Murphy rozpoczyna swoje rozważania na temat efektywnego i sprawiedliwego stanowienia prawa w środowisku prywatnym.

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz samodzielnie określić warunki przechowywania lub dostępu plików cookie w Twojej przeglądarce.