Czarniecki: Barter
Ostatnio w artykule "Ekonomia i przestrzeń" podważyłem sens tworzenia funkcji popytu. Jak więc możemy powiązać podaż z popytem, gdy nic pewnego nie da się powiedzieć o indywidualnych wyborach. Przeanalizujmy krok po kroku wymianę, poczynając od najprostszej, jaką się da pomyśleć tj. od barteru. Niepodważalnym punktem wyjścia jest stwierdzenie, że wartość tego, co uzyskam z wymiany, musi być równa wartością temu, co przekazałem w zamian.
Czarniecki: Co wynika z aksjomatu działania?
Twierdzenia prakseologii wywodzone są z jednego aksjomatu tj. z aksjomatu działania. Spróbuję wywieść z tego aksjomatu, jednorodną miarę wartości. Każde działanie wymaga czasu. Wybory dokonywane są z myślą o ograniczonym odcinku czasu licząc od „teraz”. To co najpilniejsze próbujemy zaspokoić teraz, mniej pilne odkładamy na potem. Niektóre z nich przegrywają ciągle z aktualnymi teraz, bo istnieje zespół powracających pilnych potrzeb poza które nie da się wykroczyć z braku czasu.
Mises: Okres produkcji, czas oczekiwania i okres zabezpieczenia
Gdyby ktoś chciał zmierzyć długość okresu produkcji koniecznego do wytworzenia różnych dostępnych teraźniejszych dóbr, musiałby prześledzić ich dzieje, począwszy od momentu, kiedy po raz pierwszy wydatkowano pierwotne czynniki produkcji [w związku z wytworzeniem tych dóbr]. Musiałby ustalić, kiedy po raz pierwszy wykorzystano surowce i pracę do procesów, które - niezależnie od tego, czy służyły do produkcji innych dóbr - miały udział w wytworzeniu danego dobra.
Ludwig von Mises: "Ludzkie działanie", rozdziały 1-3
3 pierwsze rozdziały Ludzkiego działania.
Machaj: Słów kilka o ekonomii dobrobytu
Zwolennicy gospodarki rynkowej podkreślają zazwyczaj, że na transakcjach rynkowych "zyskują" obie strony transakcji. Niektórzy nawet posuwają się do stwierdzeń zdecydowanie mocniejszych, np. że wszyscy zyskują, lub że w wyniku dobrowolnych wymian podnosi się ogólny dobrobyt społeczny. Lecz nie wszystko jest takie, jakim się wydaje.
Hoppe: Czy Austriacy muszą brać pod uwagę obojętność?
Wydaje się to niezaprzeczalne, a każda próba wyjaśnienia, dlaczego ktoś wybiera dane dobro, za pomocą odniesienia się do obojętności, zamiast preferencji, trąci logicznym absurdem, "pomyłką co do kategorii". Mimo to, Rothbard i Mises byli krytykowani, nawet jeśli tylko pośrednio, przez Nozicka i Caplana za brak konsekwencji przy uwzględnianiu koncepcji obojętności w analizie ekonomicznej. Odpowiedzi na tę krytykę udzielili Block oraz Hülsmann. Jednakże ich replika, chociaż w dużym stopniu prawidłowa, zdaje się nie w pełni rozjaśniać tę problematykę. Co się tyczy krytyki dokonanej przez Nozicka, to zamierzam naprawić jej niedoskonałości.
Bastiat: Teoria a praktyka
My, zwolennicy wolnego handlu, jesteśmy oskarżani o bycie teoretykami, o to, że nie bierzemy wystarczająco pod uwagę praktyki. Słowa takie jak te mogą prowadzić kogoś do założenia, że ekonomiści żądając dla każdego wolności do dysponowania swoją własnością, wymyślają, jak zwolennicy Fouriera, nowy porządek społeczny, nierzeczywisty i dziwaczny – rodzaj falansteru bez precedensu w annałach rasy ludzkiej. Ale wydaje mi się, że jeśli jest cokolwiek wymyślonego lub przypadkowego, to nie wolny handel, lecz protekcjonizm; nie wolność do angażowania się w dobrowolna wymianę, lecz używanie ceł, aby sztucznie zdezorganizować naturalny porządek w procesie wyceny.
Bastiat: Petycja producentów świec
"Od producentów świeczek, latarni, lichtarzy, lamp ulicznych, knotów i kapturów do gaszenia świec oraz od producentów łoju, oleju, rycyny, alkoholu i ogólnie wszystkiego, co się wiąże z oświetleniem. Do czcigodnych członków Izby Deputowanych. Panowie: Jesteście na dobrej drodze." Ten fragment "Petycji" Bastiata to jedynie przedsmak klasycznego popisu argumentacji reductio ad absurdum, pokazującej, jak gigantycznym oszustwem jest twierdzenie polityków, iż skutkiem zamknięcia przed handlem granic będzie ochrona krajowego rynku.
Armentano: Krytyczny przegląd teorii monopolu
Jedną z najbardziej kontrowersyjnych dziedzin ekonomii austriackiej, na której temat toczą się ostre dysputy wśród najbardziej nawet uznanych teoretyków, jest teoria monopolu. Rzeczywiście, jak zobaczymy w niniejszym artykule, nie są to jedynie niuanse semantyczne, ani szczegóły, które nie niosą żadnych teoretycznych implikacji. Są to ważne, a wręcz fundamentalne niezgodności między najznamienitszymi Austriakami, na które złożyły się całkowicie rozbieżne teorie dotyczące definicji monopolu, jego powstania oraz przypuszczalnego wpływu na suwerenność konsumentów i efektywność alokacji zasobów.
Mises: Lord Keynes a Prawo Saya
Główny wkład Lorda Keynesa nie polega na stworzeniu nowych pomysłów, ale „na ucieczce od stworzonych dawniej”, jak oznajmił w końcowej części wstępu do swojej „Ogólnej teorii”. Keynesiści głoszą, że jego wiekopomne osiągnięcie polega na całkowitym obaleniu czegoś, co jest znane jako Prawo Rynków Saya. Ludwig von Mises pokazuje, że są w błędzie.
Mises: Równania w ekonomii matematycznej i problem ekonomicznej kalkulacji w państwie socjalistycznym
Istnieje pogląd, że w socjalistycznej gospodarce można rozwiązać problem ekonomicznej kalkulacji za pomocą równań, którymi ekonomia matematyczna opisuje stan gospodarki w równowadze. Ludwig von Mises pokazuje, że jest to niemożliwe.
Rothbard: Ułuda równania wymiany
Z prawdziwą przyjemnością prezentujemy Szanownym Czytelnikom znakomitą krytykę Murraya N. Rothbarda powszechnie uznawanego w świecie ekonomii quasi-matematycznego równania wymiany Irvinga Fishera. Rothbard krok po kroku rozbraja argumentację stojącą za nim i ukazuje, że słynne równanie wymiany nie tylko niewiele znaczy, lecz także że jest zwyczajnie fałszywe.
Machaj, Lewiński: Szkoła austriacka o filozofii i o cyklach
Mateusz Machaj oraz Jan Lewiński z Instytutu Ludwiga von Misesa wyjaśniają nieścisłości dotyczące szkoły austriackiej ekonomii zawarte w niedawnym artykule Marcina Masnego, mówiąc o podstawach filozoficznych szkoły oraz o jej teorii cykli koniunkturalnych.
Mises: Gospodarcze skutki taniego pieniądza
W czasach Solona, mądrego ateńskiego prawodawcy, w czasach praw rolnych starożytnego Rzymu, w średniowieczu, a nawet jeszcze w kilku kolejnych stuleciach, identyfikowanie pożyczkodawców z bogatymi, a pożyczkobiorców z biednymi, było mniej więcej zgodne z prawdą. Dziś jednak jest inaczej. Popierając politykę „łatwych pieniędzy”, ogromna większość narodu bezwiednie szkodzi własnym interesom materialnym. Dyskredytuje to jedynie marksistowski mit, głoszący, że klasy społeczne nigdy nie mylą się w rozpoznawaniu swych szczególnych klasowych interesów i działają zawsze w zgodzie z nimi.
Rothbard: Cykl Kondratiewa – Fakt czy Oszustwo?
Murray Rothbard pisze o jednym z bardziej znanych przykładów długofalowych cykli koniunkturalnych, dzięki którym próbuje się prognozować przyszłość, ale też uzasadnia się nimi państwowe interwecje. Artykuł jest doskonałą krytyką "naukowych przesądów", na które powołują się nader często naukowi hochsztaplerzy i laicy, posługujący się magicznymi, nie podpartymi żadnymi naukowymi dowodami konstrukcjami, traktującymi rynek jak mechanizm, który jest niezależny od ludzkiej woli i działania.
Murphy: Mises i Rothbard o suwerenności konsumenta
Robert P. Murphy pisze o suwerenności konsumenta najpierw w ujęciu Ludwiga von Misesa, potem w ujęciu Murraya N. Rothbarda. Artykuł w niezwykle przystępny i przekonujący sposób wyjaśnia, dlaczego postanowienia konsumentów mają ostateczną, decydującą rolę w kształtowaniu decyzji wszystkich producentów na rynku, jeśli nie jest on spętany ograniczeniami administracyjnymi.
Anderson: Zyski nie powodują wzrostu cen
William L. Anderson pisze o mitach narosłych wokół twierdzenia, jakoby wzrost zysków nieodmiennie powodował zwiększanie się cen. Autor, posługując się podbudową teoretyczną Szkoły Ekonomii Austriackiej, omawia, na przykładzie kampanii propagandowej skierowanej przeciw producentom ropy, zgubne i dalekosiężne skutki błędu tzw. ekonomistów klasycznych, dotyczącego złego zrozumienia istoty łańcucha przyczyn, leżącego za istotą pojęcia zysku.
