Wspieraj Instytut Misesa w 2025 roku!
19 2130 0004 2001 0253 7975 0001

Teoria ekonomii

Wybrana kategoria
Teoria ekonomii
Pokaż kategorie
Gulker_O-co-chodzi-z-regulacją-sektora-technologicznego-czyli-na-czym-traci-konsument.png

Monopole i zmowy cenowe

Gulker: O co chodzi z regulacją sektora technologicznego - czyli na czym traci konsument?

Światowy sektor technologiczny żyje informacjami o możliwych postępowaniach antymonopolowych

Klein_Kalkulacja-ekonomiczna-i-granice-organizacji.jpg

Teoria ekonomii

Mahoney: Austriacka teoria wartości i kalkulacja ekonomiczna

Ten artykuł ma na celu wskazanie niespójności teorii wartości Misesa jako relacji porządkowej z jego wyjaśnieniem, dlaczego  przedsiębiorcze działanie stanowi rdzeń procesu rynkowego

Rapka_Przegląd-austriackich-teorii-firmy.jpg

Teoria firmy

Rapka: Przegląd austriackich teorii firmy

Dlaczego na rynku powstają firmy? Wbrew pozorom nie jest to pytanie, na które odpowiedź jest bardzo prosta.

Rapka_Konkurencja-u-austriaków-i-w-głównym-nurcie.jpg

Przedsiębiorczość

Rapka: Kirzner i rynki sporne

Standardowe neoklasyczne teorie konkurencji od dawna są krytykowane przez różne szkoły ekonomiczne

Rapka_O-koszcie-alternatywnym-i-monetarnym.png

Rachunek zysków i strat

Rapka: O koszcie alternatywnym i monetarnym

Niedawno na łamach Quarterly Journal of Austrian Economics odbyła się interesująca debata pomiędzy dwoma ekonomistami szkoły austriackiej — Eduardem Braunem i Davidem Howdenem.

Sieroń_Czy-ujemne-stopy-procentowe-zaprzeczaj-prawom-ekonomii.jpg

Stopa procentowa

Shostak: Mit neutralnej stopy procentowej

Powszechnie uważa się, że bank centralny USA poprzez odpowiednią politykę monetarną może pokierować gospodarkę na tory stabilności ekonomicznej i dobrybytu.

Foss_Austriacka-teoria-kapitału-wobec-współczesnej-ekonomii.jpg

Kapitał

Foss: Austriacka teoria kapitału wobec współczesnej ekonomii

Teoria kapitału jest fundamentalną częścią szkoły austriackiej ― wraz z takimi konceptami jak subiektywizm, wiedza rozproszona i osąd przedsiębiorczy, i jest z nimi trwale spleciona.

Klein_Fuzje-i-przejecia_male.png

Fuzje i przejęcia

Saravia: Fale fuzji i austriacka teoria cyklu koniunkturalnego

Jedna z największych zagadek współczesnej ekonomii finansowej głównego nurtu brzmi: dlaczego zdarzają się okresy szaleńczych fuzji i przejęć (ang. mergers and acquisitions, M&A) znanych jako fale fuzji? Powstała obszerna literatura poświęcona przyczynom przejęć i restrukturyzacji na poziomie pojedynczych firm czy sektorów gospodarczych, ale relatywnie mało uwagi poświęcono przyczynom obejmujących całą gospodarkę falom fuzji.

Tucker_By-być-szczęśliwym-trzeba-rozumieć-użyteczność-krańcową.jpg

Preferencja czasowa

Tucker: By być szczęśliwym, trzeba rozumieć użyteczność krańcową

W pełni rozumiem, dlaczego dwa pokolenia ekonomistów (1870-1910) były zafascynowane koncepcją użyteczności krańcowej. Może ona bowiem ocalić świat. Uważam, że jeśli ktoś ją rozumie, jest bardziej cywilizowany. Jest bardziej przyjacielski, subtelny i wyrozumiały. Łatwiej wtedy zrozumieć siebie samego i ludzi, z którymi się żyje. Podkreśla ona kompleksowość ludzkich decyzji i pokazuje, dlaczego rządy są całkowicie niezdolne do racjonalnego zarządzania światem.

Hulsmann_Popyt-na-pieniądz.jpeg

Struktura produkcji

Hülsmann: Popyt na pieniądz a czasowy wymiar produkcji

Ekonomiści klasyczni odrzucili pogląd, jakoby podaż i popyt na pieniądz miały jakikolwiek systematyczny wpływ na zagregowane bogactwo. Według Adama Smitha czynniki, które faktycznie determinowały wzrost gospodarczy to podział pracy i akumulacja kapitału ― czynniki realne, nie monetarne. Ekonomiści szkoły austriackiej zgadzali się z tymi zasadniczymi spostrzeżeniami, uzupełniając je w pewnych punktach.

Miller_Systemowy-optymizm-w-ocenie-sytuacji-gospodarczej-a-austriacka-teoria-cyklu-koniunkturalnego.jpg

Cykle koniunkturalne

Miller: Systemowy optymizm w ocenie sytuacji gospodarczej a austriacka teoria cyklu koniunkturalnego

Rozwijając austriacką teorię cyklu koniunkturalnego (ATCK), austriaccy ekonomiści skupili się jedynie na strukturze kapitału i rynkach kapitałowych, a pominęli kwestię ryzyka i powiązany z nim koncept aktywów rezerwowych czy „aktywów zabezpieczających”, będące przedmiotem rozważań Ludwiga Lachmanna w latach trzydziestych, czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku.

Murphy_Sportowcy-zarabiają-więcej-od-nauczycieli-Co-się-stało-z-naszą-hierarchią-wartości.jpg

Teoria ekonomii

Murphy: Sportowcy zarabiają więcej od nauczycieli! - Co się stało z naszą hierarchią wartości?

Co się stało z naszą hierarchią wartości, skoro nauczyciel matematyki w liceum zarabia 40 tysięcy dolarów rocznie za przekazywanie młodemu pokoleniu wiedzy z dziedziny matematyki, a jakiś pyskujący egotyk dostaje 2 miliony dolarów za to, że potrafi rzucić małą białą piłką z naprawdę dużą prędkością?

DiLorenzo_Mit-monopolu-naturalnego.jpg

Monopole i zmowy cenowe

DiLorenzo: Mit monopolu naturalnego

Twierdzenie, jakoby teorię monopoli najpierw opracowali ekonomiści, a dopiero potem została ona użyta przez ustawodawców do „uzasadnienia” przywileju monopolowego, jest mitem. W rzeczywistości monopole tworzono dziesiątki lat przed tym, kiedy teorię sformalizowali popierający interwencjonizm ekonomiści, którzy użyli jej później jako racjonalizacji ex post dla interwencji państwowej.

Rapka_O-kilku-problemach-z-funkcją-użyteczności.jpg

Użyteczność

Rapka: O kilku problemach z funkcją użyteczności

Każdy, kto zapoznał się z najważniejszą książką Rothbarda, czyli „Ekonomią wolnego rynku”, z pewnością zauważył jego zdecydowaną niechęć wobec wykorzystywania matematyki w rozważaniach o teorii ekonomii. Dwie główne prace, w których Rothbard przedstawia swoje poglądy przeciw podejściu matematycznemu w ekonomii, to jego wspomniane już magnum opus oraz znany artykuł poświęcony teorii użyteczności oraz ekonomii dobrobytu ― Towards a reconstruction of utility and welfare economics.

Rapka_Konkurencja-u-austriaków-i-w-głównym-nurcie.jpg

Teoria firmy

Rapka: Konkurencja - u austriaków i w głównym nurcie

Ekonomiści szkoły austriackiej wielokrotnie krytykowali głównonurtowe (neoklasyczne) teorie konkurencji — głównie za ich nierealistyczne założenia (zwłaszcza w przypadku teorii konkurencji doskonałej) — za to, że są teoriami równowagowymi czy za nieuwzględnianie procesu rynkowego. Ogólne stanowisko austriaków wobec standardowych koncepcji konkurencji głosi, że teorie te zakładają zaistnienie określonego stanu na konkretnym rynku.

Reed_52-mity-o-kapitaizmie.png

Monopole i zmowy cenowe

Reed: Czy przypadek koncernu Standard Oil Rockefellera dowiódł, że tylko państwo jest zdolne przeciwstawić się monopolom?

Pośród wielu nieporozumień na temat wolnej gospodarki popularne jest przekonanie, jakoby leseferyzm z natury rzeczy sprzyjał powstawaniu monopoli. W ramach nieskrępowanego kapitalizmu — głosi zgrany refren — wielkie firmy konsekwentnie pochłaniają mniejsze, przejmują udziały w rynku i depczą konkurentów, aż z czasem wszyscy stąpający po ziemi stają się zależni od ich potęgi. Dynamiczny rozwój założonej przez Johna D. Rockefellera pod koniec XIX wieku firmy Standard Oil przedstawia się jako rzekomy przykład takiego obrotu sprawy.

kalkulacja-ekonomiczna-w-socjalizmie_male.jpg

Recenzje

Rapka: Na czym polega znaczenie „Kalkulacji ekonomicznej w socjalizmie” Misesa?

Niedługo minie 100 lat od wydania niezwykle istotnego eseju Ludwiga von Misesa zatytułowanego Kalkulacja ekonomiczna w socjalizmie. Tym esejem Mises rzucił wyzwanie zwolennikom socjalizmu, aby pokazali, jak i przy użyciu jakich narzędzi można według nich kontrolować gospodarkę centralnie planowaną i kierować nią w warunkach braku własności prywatnej.

Barron_Sześć-mitów-o-pieniądzu-i-inflacji_male.jpg

Kapitał

Czarniecki: Kto niszczy miejsca pracy?

Czytając artykuły na temat współczesnych problemów światowej gospodarki, mam nieodparte wrażenie, że zadaniem ekonomistów głównego nurtu jest wynajdywanie wrogów zastępczych harmonijnego rozwoju gospodarczego. To co wydaje się być ukartowaną metodą utrzymywania mas społecznych w posłuszeństwie, przedstawiane jest jako efekt nieuchronnego, nie mającego alternatywy, procesu warunkującego rozwój.

malaokladka.jpg

Przedsiębiorczość

Foss, Klein: Przedsiębiorczość i ekonomiczna teoria firmy – rozdział 6. Książki „Organizowanie działania przedsiębiorczego”

Motywuje nas pragnienie przekonania badaczy z obu dziedzin o wielkich korzyściach z wymiany. Zaczniemy od przeglądu istniejących teorii firmy, badając przyczyny, z powodu których ów potencjał nie został rozpoznany, oceniony i wykorzystany. Ekonomia – a stąd i ekonomiczna teoria firmy – podążała w XX wieku specyficzną ścieżką rozwoju, w praktyce wypychając przedsiębiorców poza nawias organizacji i rynku.

malaokladka.jpg

Przedsiębiorczość

Mickiewicz: Przedmowa do książki „Organizowanie działania przedsiębiorczego”

W standardowej teorii mikroekonomii, która wykrystalizowała się w pierwszej połowie XX wieku na podstawie prac Walrasa, Hicksa, Allena i innych, niewiele jest miejsca na analizę przedsiębiorczości. Ta standardowa teoria modeluje zachowania gospodarcze w taki sposób, że decyzje podejmowane są przez optymalizatorów, których równie dobrze mogłoby nie być, gdyż ich wybory opierają się na algorytmach. Znając ceny zasobów i preferencje dotyczące ryzyka, nie potrzebujemy właścicieli, menedżerów i przedsiębiorców. Wystarczą algorytmy. Przedsiębiorstwo (a zatem i przedsiębiorca) zostają zredukowane do funkcji produkcji.

Sieroń_Czy-ujemne-stopy-procentowe-zaprzeczaj-prawom-ekonomii_male.jpg

Stopa procentowa

Machaj: Rynkowa stopa procentowa a system cenowy

Zagadnienie stopy procentowej ma długą historię i zawsze budziło wiele emocji, ponieważ dotyczyło kosztów kredytu. Ostatnio dyskusje na ten temat, zwłaszcza w teorii neoklasycznej, nabrały charakteru sofistycznych sporów, w których trudno doszukać się związku z rzeczywistością.


Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz samodzielnie określić warunki przechowywania lub dostępu plików cookie w Twojej przeglądarce.