Kwaśnicki: Liberalizm „kontynentalny” a liberalizm wigowski
Kolejny rozdział książki profesora Kwaśnickiego!
Kwaśnicki: Wstęp do „Historii myśli liberalnej”
Liberalizm wydaje się̨ być́ tak trudnym systemem do zaakceptowania, ponieważ̇ wymaga od jednostki odpowiedzialności, chęci podjęcia ryzyka, zaakceptowania porażki jako elementu życia.
Lach: Ekonomia a historia prawa. Współzależności analizy ekonomicznej i historyczno-prawnej w myśli Jesúsa Huerty de Soto
Huerta de Soto zwraca uwagę na kwestię, która zazwyczaj nie jest dostatecznie mocno podkreślana, czyli na problemem legalności rezerwy cząstkowej.
Brandly: Jean Baptiste Say - ojciec austriackiej koncepcji finansów publicznych
Austriacy docenili wkład Saya w badania ekonomiczne, szczególnie jego wpływ na szkołę austriacką. Szanowane są w szczególności jego prace dotyczące metodologii, przedsiębiorczości, teorii monetarnej oraz teorii wartości. Say jest najbardziej znany z prawa rynków (prawo Saya), w którym stwierdza, iż wzrost bogactwa nie jest ograniczony przez podkonsumpcję (we współczesnej makroekonomii termin ten oznacza niedostateczny zagregowany popyt), a przez niedobór produkcyjny. Say udowadnia, iż produkcja ograniczona jest przez opodatkowanie, a nie podkonsumpcję. W szczególności ponadprzeciętna jest jego analiza opodatkowania,
Galles: Przed Adamem Smithem był Chydenius
Jako że pierwszy rozdział kursu podstaw ekonomii określa Adama Smitha mianem ojca ekonomii, powiedziałem uczniom, że w rzeczywistości miał on wielu poprzedników w dziedzinie studiów nad ekonomią. Jako przykład wspomniałem o hiszpańskich scholastykach. Mając tych poprzedników na względzie, odkryłem kolejnego, którego istnienia zupełnie nie byłem świadom.
Böhm-Bawerk: Zwalczanie procentu ze strony starożytnych filozofów i kanonistów
pierwotny zysk z kapitału zdobywany jest wprawdzie nie przez pracę, ale przy współdziałaniu pracy przedsiębiorcy-kapitalisty, co przy powierzchownej obserwacji łatwo może być pomieszane, a w każdym razie nie dość jaskrawo wyodrębnione, by można było łatwo odróżnić dziwny moment zarobku bez pracy i w pierwotnym zysku z kapitału. Aby mogło dojść do tego, aby zagadnienie zysku doznało istotnego posunięcia, musiał się najpierw znacznie rozwinąć sam kapitał
Rybarski: Najważniejsze zagadnienie
Należy powiększyć pracę produktywną kosztem pracy nieproduktywnej. Powiększyć ilość tych, którzy wytwarzają dobra materialne, kosztem tych, którzy je konsumują. A równocześnie praca produktywna musi stać się bardziej wydajna, wytwarzać więcej i taniej, pozbyć się różnych ciężarów, które zmniejszają jej wyniki.
Koniarek: Włodzimierz Czerkawski - pierwszy polski austriak?
Czy Włodzimierz Czerkawski był pierwszym polskim austriakiem? W ramach projektu "Dziedzictwo" prezentujemy Państwu biogram tego polskiego ekonomisty.
Rothbard: James Mill i libertariańska analiza klasowa
W latach 20. i 30. XIX w. James Mill rozwinął "dwuklasową" teorię walki klas, opartą na tym, czy dana grupa rządzi państwem, czy jest rządzona przez państwo. Jak przekonywał Mill, klasa rządząca zawsze będzie dążyła do maksymalizacji własnych korzyści, chyba zostanie w porę powstrzymana. Mechanizmu zdolnego kontrolować rząd Mill upatrywał w demokracji. Warunkiem jej sprawnego działania miała być świadomość wyedukowanych mas, które byłyby zdolne stać na straży leseferyzmu.
Rothbard: Jeremy Bentham - od idei wolnorynkowej do etatyzmu
Jeremy Bentham (1748–1832) rozpoczynał swoją karierę jako zadeklarowany wyznawca Adama Smitha, a nawet był bardziej konsekwentnym zwolennikiem leseferyzmu. Jednak w trakcie swojego stosunkowo krótkiego zainteresowania dziedziną nauk ekonomicznych stawał się coraz większym etatystą. Jego wzrastające poparcie dla etatyzmu było zaledwie jednym z aspektów jego głównego — i bardzo niefortunnego — wkładu w rozwój ekonomii: wymyślonej przez niego konsekwentnej filozoficznej doktryny utylitaryzmu. Ten rzekomy wkład, który dał zielone światło rozwojowi państwowego despotyzmu, nadal tkwi w świadomości jako dziedzictwo pozostawione przez Benthama dla współczesnej neoklasycznej myśli ekonomicznej.
Rothbard: Tomasz z Akwinu - filozof i teolog
Św. Tomasz z Akwinu był wybitnym intelektualistą okresu dojrzałego średniowiecza, człowiekiem, który — bazując na filozofii Arystotelesa, koncepcji prawa naturalnego i teologii chrześcijańskiej — ukształtował tomizm — olbrzymią syntezę filozofii, teologii i antropologii. W swoich pracach często pisał o kwestiach ekonomicznych m.in. o cenie sprawiedliwej, wymianie handlowej, lichwie, własności prywatnej i prawie naturalnym. Jego poglądy wywarły ogromny wpływ na główny nurt katolickiej teologii scholastycznej w następnych wiekach.
Schulak i Unterköfler: Jak Menger odkrył samego siebie
Wydane w 1871 r. Grundsätze to jeden z kamieni milowych w rozwoju ekonomii jako nauki. Choć sam Carl Menger uważał, iż jedynie rozwija tradycyjne podejście do ekonomii, to nie tyle poprawił poprzednie teorie, co raczej je zniszczył. Przewrót związany ze stosowaniem indywidualizmu metodologicznego pozwolił też oderwać ekonomię od tradycyjnie towarzyszących jej dziedzin, takich jak moralność, polityka czy religia oraz dał podwaliny pod dalszy rozwój myśli ekonomicznej przez uczniów i następców Mengera.
Bylund: Teoria firmy
Jak można określić czym jest firma z perspektywy ekonomii? Jaką funkcję pełni firma na rynku oraz dlaczego niektóre z transakcji są zintegrowane w organizacjach? Ekonomia nie znalazła jeszcze dobrych odpowiedzi na te pytania.
Rothbard: Sir William Petty i matematyka władzy
Czołowym zwolennikiem Bacona w dziedzinie ekonomii politycznej, a poza tym pionierem w statystyce i domniemanej nauce zwanej „arytmetyką polityczną” był oportunista i poszukiwacz przygód Sir William Petty (1623–1687). Deklarował on, że wreszcie zastosował algebrę „do innych niż czysto matematycznych celów, mianowicie do zasady arytmetyki politycznej, przez zredukowanie wielu pojęć materii do wielkości liczbowych, wagowych i miarowych z zamiarem traktowania ich w sposób matematyczny”. W rzeczywistości u Petty’ego nie ma matematyki; są za to statystyki, luźno zebrane, arbitralnie dowiedzione i zawierające wiele ukrytych założeń — tak, by dojść do z góry przesądzonych ideologicznych konkluzji.
Schulak i Unterköfler: Austriacka krytyka marksizmu
W czasie debaty nacjonalizacyjnej roku 1919, Mises bronił własności prywatnej i gospodarki rynkowej, posługując się argumentem o ich ekonomicznej efektywności. Tego poglądu musiał jednak bronić niemalże w pojedynkę, gdyż wielu członków szkoły austriackiej zostało mianowanych na stanowiska w centralnych urzędach, przechodząc do obozu etatystów. Wyglądało to tak, jak gdyby kompletnie zapomnieli, że akademicka rozprawa z marksizmem na żadnym uniwersytecie nie była tak głęboka i owocna jak w Wiedniu.
Wywiad z Jesusem Huertą de Soto: Hiszpańskie korzenie szkoły austriackiej
Jesus Huerta de Soto opowiada w wywiadzie dla Austrian Economics Newsletter m.in. o szkole austriackiej w Hiszpanii i jej scholastycznych korzeniach.
Rothbard: Jean-Baptiste Colbert
Rozwój francuskiego merkantylizmu osiągnął punkt kulminacyjny w erze Jeana-Baptiste'a Colberta (1619-83). Z tego powodu kolbertyzmem nazywa się najbardziej skrajną wersję merkantylizmu. Colbert wcześnie w swoim życiu dołączył do centralnej biurokracji. Do 1651 roku stał się przodującym biurokratą w służbie Koronie, a od 1661 do swojej śmierci, 22 lata później, był prawdziwym gospodarczym władcą Francji.
Rothbard: Francis Hutcheson - nauczyciel Adama Smitha
Francis Hutcheson (1694 – 1746) był wykładowcą etyki Uniwersytetu w Glasgow. Wniósł on do szkockiej filozofii silną wiarę w prawa naturalne i dobroczynność natury. Skutkiem tego wniósł też do szkockiej myśli podstawy klasycznego liberalizmu.
Rothbard: David Hume i teoria pieniądza
Wkład Hume’a w ekonomię jest fragmentaryczny oraz składa się z około stu stron esejów znajdujących się w jego dziele pt. Political Discourses (1752). Rozprawki te są rozpoznawalne dzięki przejrzystemu, błyskotliwemu stylowi, który wyróżnia się pośród drętwych utworów uczonych z tamtego okresu. Największym osiągnięciem Hume’a w teorii pieniądza było przedstawienie mechanizmu zmiany cen i przepływu kruszców, który równoważy narodowe bilanse płatnicze oraz poziomy cen.
Schulak, Unterköfler: Eugen von Böhm-Bawerk - ekonomista, minister, arystokrata
Austriacka szkoła ekonomii posługuje się rozbudowaną teorią kapitału. Jest to w dużej mierze zasługa Eugena von Böhm-Bawerka, którego sylwetkę przedstawili zwięźle Eugen-Maria Schulak i Herbert Unterköfler w swojej najnowszej książce o historii szkoły austriackiej.
Rothbard: Fizjokratyzm i polityka wolnego handlu w XVIII-wiecznej Francji
Pierwsza „samoświadoma” szkoła myśli ekonomicznej powstała we Francji wkrótce po opublikowaniu Essai Cantillona. Z początku członkowie tej szkoły nazywali siebie „ekonomistami”, lecz później, ze względu na ich główną polityczno-ekonomiczną zasadę — fizjokratyzm (zasada natury) — zaczęli być określani mianem „fizjokratów”.
