Machaj: Mises - dogmatyk?
Jedną z bardziej znanych legend jest ta o Misesie nietolerancyjnym i dogmatycznym, zupełnie nie akceptującym odrębności poglądów. Głównym dowodem przeciw niemu ma być to, że w trakcie jednej z debat Mont Pelerin Society (podobno stowarzyszenia klasycznych liberałów) Austriak wstał i powiedział stanowczym głosem: „Jesteście bandą socjalistów”, po czym opuścił pokój. O zdarzeniu tym opowiedział jeden z uczestników owego spotkania Milton Friedman, który ze względu na ogromną niechęć do austriackiej teorii starał się podkreślać rzekomą nietolerancyjność Misesa wobec ludzi o odmiennych przekonaniach.
Machaj: Liberalizm Sadurskiego i utopia socjaldemokracji
Znany publicysta polskiej blogosfery Wojciech Sadurski zaproponował trafny podział liberalizmu na na dwa rodzaje. (...) Samo rozróżnienie dokonane przez autora jest jak najbardziej poprawne. Niemniej jednak jego stanowisko wymaga komentarza.
Walter: Idea demokracji w pracach Ludwiga von Misesa
Patrycja Walter, absolwentka nauk politycznych i filozofii UAM, pracuje teraz nad doktoratem na temat "Kategorie własności, wolności i demokracji w ujęciu przedstawicieli szkoly austriackiej - Ludwiga von Misesa oraz Friedricha A. von Hayeka, Murraya N. Rothbarda i Hansa-Hermanna.Hoppego". Jest autorką prac i referatów konferencyjnych na temat Hayeka i Misesa. Z przyjemnością prezentujemy jej esej na temat demokracji w ujęciu Misesa.
Mises: Okres produkcji, czas oczekiwania i okres zabezpieczenia
Gdyby ktoś chciał zmierzyć długość okresu produkcji koniecznego do wytworzenia różnych dostępnych teraźniejszych dóbr, musiałby prześledzić ich dzieje, począwszy od momentu, kiedy po raz pierwszy wydatkowano pierwotne czynniki produkcji [w związku z wytworzeniem tych dóbr]. Musiałby ustalić, kiedy po raz pierwszy wykorzystano surowce i pracę do procesów, które - niezależnie od tego, czy służyły do produkcji innych dóbr - miały udział w wytworzeniu danego dobra.
Mises: Nauki społeczne a nauki przyrodnicze
Fundamenty pod współczesne nauki społeczne zostały postawione w osiemnastym wieku. Do tego momentu natrafiamy jedynie na historię. Oczywiście, pisma historyków są pełne implikacji, które mają pretensje do obowiązujących każde ludzkie działanie niezależnie od czasu i otoczenia. Nawet gdy te roszczenia nie są jawnie wyrażane, to historycy musieli koniecznie opierać swoje rozumienie faktów i ich interpretację na takich założeniach. Nie podjęto się jednak żadnej próby rozjaśnienia tych milczących supozycji za pomocą specjalistycznej analizy. Ludwig von Mises podejmuje się tego zadania w swojej książce Money, Method, and the Market Process. Mamy przyjemność opublikować pierwszy jej rozdział.
Nef: Wywiad z Misesem o bezrobociu
Robert Nef, kierownik szwajcarskiego Instytutu Liberalnego, przeprowadza fikcyjny wywiad z Ludwigiem von Misesem na temat bezrobocia w gospodarce. Na odpowiedzi Misesa składają się cytaty zaczerpnięte z jego książki „Nationalökonomie” („Ekonomia polityczna”). Jej poszerzoną wersją jest najważniejsze chyba dzieło Misesa: Human Action.
Mises: Sombarta krytyka ekonomii
Kompletnym błędem jest wierzyć, że teoria katalaktyczna może być w jakiś sposób poddana w wątpliwość przez stwierdzenie, że jest zaledwie "racjonalnym schematem." Próbowałem już gdzie indziej przedstawić szczegółowo nieporozumienia dotyczące logicznego charakteru współczesnej ekonomii, w które wpadł Max Weber. Dopóki Sombart idzie jego śladami, to jakikolwiek dalszy komentarz jest zbędny. Sombart jednak idzie znacznie dalej niż Weber...
Mises: Niemiecki liberalizm
Ludwig von Mises w swojej książce Omnipotent Government pisze: "Fundamentalnym błędem jest wiara w to, iż nazizm jest odrodzeniem lub kontynuacją polityki i mentalności ancien régime’u, bądź też wyrazem 'pruskiego ducha'. Nazizm nie podąża za nicią idei i instytucji charakterystycznych dla historii Niemiec." Prezentujemy niniejszym pierwszy podrozdział książki, poświęcony źródłom niemieckiego liberalizmu.
Carlson: Co rząd zrobił z naszymi rodzinami?
Los rodzin i dzieci w Szwecji potwierdza prawdziwość obserwacji Ludwiga von Misesa, iż nie jest możliwy „żaden kompromis” pomiędzy kapitalizmem a socjalizmem. W swoim tekście pokazuję, w jaki sposób rozrost państwa opiekuńczego można rozpatrywać jako przesunięcie funkcji „zależności” od rodziny w stronę rządowych pracowników.
Ludwig von Mises: Ekonomia a uniwersytety
Dlaczego ekonomia wykładana na większości światowych uniwersytetów tak bardzo różni się od podejścia austriackiego? Tekst Ludwiga von Misesa zamieszczamy jako odpowiedź na to często zadawane pytanie. Miał on tę przewagę nad nami, że widział proces przejścia do "nowej ekonomii". Dlatego, mimo iż tekst został napisany w latach czterdziestych, zachowuje niezwykłą aktualność, również w polskich realiach.
Mises: Lord Keynes a Prawo Saya
Główny wkład Lorda Keynesa nie polega na stworzeniu nowych pomysłów, ale „na ucieczce od stworzonych dawniej”, jak oznajmił w końcowej części wstępu do swojej „Ogólnej teorii”. Keynesiści głoszą, że jego wiekopomne osiągnięcie polega na całkowitym obaleniu czegoś, co jest znane jako Prawo Rynków Saya. Ludwig von Mises pokazuje, że są w błędzie.
Rybak: Przyszłość kapitalizmu
O tym, co Ludwig von Mises sądził na temat przyszłości kapitalizmu, o tym, czy interwencjonizm jest polityką mającą szanse na stabilne trwanie oraz o poglądach tego wielkiego Austriaka na propagowanie liberalizmu i tych poglądów ewolucji, pisze w swoim artykule pt. "Dylematy rozwoju kapitalizmu w ujęciu misesowskim" Katarzyna Rybak. Polecamy gorąco lekturę!
Greaves: Na ile Rand była uczniem Misesa?
Bettina B. Greaves pisze o podobieństwach między Ayn Rand a Ludwigiem von Misesem opisanych w pracy Ayn Rand Among the Austrians, które ukazało się w wiosennym wydaniu The Journal of Ayn Rand Studies. Artykuł pochodzi z codziennych artykułów Mises Daily.
Mises: Równania w ekonomii matematycznej i problem ekonomicznej kalkulacji w państwie socjalistycznym
Istnieje pogląd, że w socjalistycznej gospodarce można rozwiązać problem ekonomicznej kalkulacji za pomocą równań, którymi ekonomia matematyczna opisuje stan gospodarki w równowadze. Ludwig von Mises pokazuje, że jest to niemożliwe.
Callahan: Ekonomia dla normalnych ludzi - pierwszy rozdział
Praca Gene’a Callahana, współpracownika Instytutu Misesa z Alabamy, jest pierwszą w języku polskim, i jak dotąd jedyną, tak obszerną pozycją omawiającą podstawowe założenia szkoły austriackiej. I choć osiągnięcia Carla Mengera, Ludwiga von Misesa czy Murraya Rothbarda są wciąż w świecie stosunkowo mało znane, wierzymy, że ich popularyzacja pomoże wreszcie zrozumieć podstawowe założenie „Austriaków”: że ekonomia służy zwykłym ludziom, a nie karkołomnym konstrukcjom formalnym, choćby nawet wyglądały one szalenie niezwykle i mądrze.
Wywiad z Jorgiem Guido Hülsmannem
Dr. Hülsmann uczy ekonomii na Uniwersytecie w Angers we Francji. Autor Kritik der Dominanztheorie oraz Logik der Währungskonkurrenz; przetłumaczył wiele uznanych książek ekonomicznych na język niemiecki. Dr. Hülsmann napisał liczne artykuły angielsko-, fancusko- i niemieckojęzyczne, pisze do takich magazynów, jak Quarterly Journal of Austrian Economics, Review of Austrian Economics, i Journal of Libertarian Studies. Obecnie pracuje nad pełną biografią o życiu i pracy Ludwiga von Misesa.
Falkowski: Keynesowski przewrót
Współczesna ekonomia przyjmuje pewne prawdy za oczywistość. Istnienie takich instytucji, jak bank centralny, pieniądz kierowany, redystrybucja dochodu narodowego, państwowa opieka społeczna i wiele innych, traktowane jest przez podręczniki akademickie jako fakt zastany i bezdyskusyjny. Człowiekiem, który wybitnie przyczynił się do tego, że pewne, nie zawsze prawdziwe twierdzenia zdominowały współczesną ekonomię, był Anglik, sir John Maynard Keynes (1883 – 1946).
Mises: Gospodarcze skutki taniego pieniądza
W czasach Solona, mądrego ateńskiego prawodawcy, w czasach praw rolnych starożytnego Rzymu, w średniowieczu, a nawet jeszcze w kilku kolejnych stuleciach, identyfikowanie pożyczkodawców z bogatymi, a pożyczkobiorców z biednymi, było mniej więcej zgodne z prawdą. Dziś jednak jest inaczej. Popierając politykę „łatwych pieniędzy”, ogromna większość narodu bezwiednie szkodzi własnym interesom materialnym. Dyskredytuje to jedynie marksistowski mit, głoszący, że klasy społeczne nigdy nie mylą się w rozpoznawaniu swych szczególnych klasowych interesów i działają zawsze w zgodzie z nimi.
Murphy: Mises i Rothbard o suwerenności konsumenta
Robert P. Murphy pisze o suwerenności konsumenta najpierw w ujęciu Ludwiga von Misesa, potem w ujęciu Murraya N. Rothbarda. Artykuł w niezwykle przystępny i przekonujący sposób wyjaśnia, dlaczego postanowienia konsumentów mają ostateczną, decydującą rolę w kształtowaniu decyzji wszystkich producentów na rynku, jeśli nie jest on spętany ograniczeniami administracyjnymi.
Mises: Uwagi o matematycznym podejściu do problemów ekonomicznych
Uwagi o matematycznym podejściu do problemów ekonomicznych Ludwiga von Misesa, opublikowane jeszcze w pierwszej połowie dwudziestego wieku skutecznie rozwiewają złudzenia co do możliwości zastosowania ilościowych teorii matematycznych do nauki ekonomii. Artykuł ten stanowi remedium na falę zmatematyzowania ekonomii, za pomocą której wielu ekonomistów skutecznie zaciera pojęcia wynikające z wolności ludzkiego wyboru, przez co rozpowszechnieniu ulega taki choćby pogląd, że jednostki ludzkie są w pełni zdeterminowanymi automatami, bezwolnymi wobec "praw statystyki".
Machaj: W obronie austriackiej metody
Mateusz Machaj polemizuje z artykułem profesora Jacka Tittenbruna. Niezwykle rzadko mamy do czynienia w Polsce z dyskursem między różnymi stronami sporu; często raczej publikuje się dzieła przedstawiające pozytywny program interwencjonistyczny bez odwoływania się do oponentów. Artykuł profesora Tittenbruna nie dość, że dostarcza szansy na wymianę zdań, to na dodatek zawiera wiele pożytecznych wskazówek dla samych zwolenników austriackiej szkoły ekonomii. Dla wielu Czytelników będzie to esej mający zdecydowaną wartość edukacyjną.
