Machaj: Legalizacja związków partnerskich
Obok słynnego od niedawna sporu o zapłodnienie in vitro i sporu o aborcję kwestia tak zwanej „legalizacji związków partnerskich” jest jednym z czołowych elementów prowadzonej w Polsce (jak i na świecie) wojny ideologicznej między lewicą i prawicą
Machaj: Globalne ocieplenie
Żyjemy w świecie, w którym rządy lubią wymyślać problemy, albo przynajmniej je wyolbrzymiać. Im więcej rzekomych problemów, tym więcej zadań dla rządów, a szczególnie dla masy urzędników gotowych do wydawania publicznych pieniędzy.
Machaj: Cykliczność
W trakcie obecnych kłopotów finansowych na całym świecie trwa debata na temat zjawiska tak zwanego „cyklu koniunkturalnego”. Cykl koniunkturalny, zwany też nieraz gospodarczym, to zjawisko znane w gospodarkach zachodnich, gdzie najpierw przez lata mamy do czynienia ze wzrostem prosperity, boomem, który kończy się następnie okresem jakiejś korekty, czy to w formie łagodniejszej, recesji, lub też dużo poważniejszej, depresji.
Machaj: Gdzie jest koniec tych interwencji
W obecną walkę z kryzysem zaangażowano już w zasadzie wszystkie możliwe narzędzia polityki pieniężnej i fiskalnej. Rządy na całym świecie szastają publicznymi pieniędzmi, a banki centralne radykalnie obniżają stopy procentowe i wtłaczają płynność w system bankowy i finansowy.
Machaj: W obronie rynków finansowych
Przez większość felietonów krytykujemy współczesne rynki finansowe i ich instrumenty. A to za socjalizm, a to za korupcyjne finansowanie, a to za brak odpowiedzialności. Dzisiaj jednak postaramy się powiedzieć kilka słów pochlebnych o rynkach finansowych, które w dużej mierze przyczyniły się do zaistnienia współczesnego dobrobytu.
Machaj: Dalsze interwencje
Jakiś czas temu amerykański Kongres wbrew opinii większości społeczeństwa przepchnął tak zwany plan Paulsona na wysokość 700 miliardów dolarów. Zanim jednak do tego doszło w pierwotnej formie został odrzucony. Zastrzeżenia, które się pojawiały pozostały w swojej mocy nawet przy drugim podejściu, kiedy plan został jednak uchwalony.
Machaj: Czy Obama zmieni cokolwiek?
Stany Zjednoczone będą miały nowego prezydenta. Baraka Obamę, który wygrał wyścig z Johnem McCainem, lansując się na nowego Kennediego. Hasłami obecnego prezydenta elekta były „zmiana” i „nadzieja”, sugerujące odejście od obowiązującego fatalnego reżymu Busha. W dodatku sukcesem okazało się przedstawienie McCaine’a jako kontynuację tej nieudolnej polityki. W efekcie Obama wygrał z druzgocącą przewagą z jednoczesnym poklaskiem mediów i wielu intelektualistów.
Mateusz Machaj w Radiu Olsztyn, nagranie
Publikujemy nagranie audycji Radia Olsztyn z 24 listopada na temat obecnego kryzysu finansowego, w której wystąpił Mateusz Machaj oraz Andrzej Sadowski.
Machaj: Więcej regulacji na problemy regulacji
Na niedawnym nieformalnym szczycie w Brukseli przedstawiciele państw zebrali się, aby przygotować wspólne stanowisko w sprawie kryzysu na inny, oficjalny szczyt, który odbędzie się już w tym tygodniu 15 listopada w Waszyngtonie. W stanowisku tym uzgodniono następujące rzeczy: wzmocniony ma zostać Międzynarodowy Fundusz Walutowy, który stanie się centralną i pierwszą instytucją na świecie.
Machaj: Czy short selling to grzech?
Kościół stara się nadążać za gwałtownie zmieniającą się rzeczywistością. Z powodu zmian społecznych i technologicznych musi odpowiadać na kolejne wyzwania i na przykład powiększać listy grzechów. Niestety zdarza się przy tym ulegać socjalistycznym mitom. Doskonałym tego przykładem jest incydent sprzed kilku tygodni, gdy dwóch arcybiskupów Kościoła Anglikańskiego, John Sentamu i Rowan Williams, ogłosiło, że tak zwana krótka sprzedaż jest grzechem. Sentamu zasugerował nawet, iż jest to porównywalne do rabowania banków i odzierania z aktywów. Williams z kolei nie owijał w bawełnę i stwierdził, że Karol Marx miał rację co do nieograniczonego kapitalizmu.
Machaj: Czy Fed jest prywatny?
Aktualny kryzys poza ogólną dewastacją na giełdach, która przełoży się wkrótce na tak zwaną „gospodarkę realną”, niesie ze sobą także jakieś pozytywy. Jednym z nich jest ogólny spadek zaufania do instytucji banku centralnego i uszczerbek dla naiwnej wiary w to, że jest w stanie poprowadzić do stabilizacji gospodarki. Jeśli ostatnie sto lat papierowego pieniądza mogłoby nas czegoś nauczyć, to z pewnością tego, że w pełni pusty pieniądz wcale nie przynosi braku kryzysów gospodarczych, lecz nawet prowadzi do ich nasilenia. W dodatku każdy kolejny kryzys zdaje się być gorszy od poprzedniego.
Machaj: Czy to już dno?
Ostatni tydzień był dla giełd po prostu fatalny. Swoją drogą nie mogę sobie nie pozwolić na małe wspomnienie. Jeden z moich pierwszych felietonów do Radia Olsztyn dotyczył wypowiedzi prezesa Giełdy Papierów Wartościowych Ludwika Sobolewskiego, który pod koniec stycznia 2008 odgrażał się na analityków, przewidujących jeszcze większe spadki.
Machaj: Paulson i Nowy Ład
Najpierw wiadomość optymistyczna, która pojawiła się już kilka tygodni temu. Wygląda na to, że George Bush nie dał zielonego światła Izraelowi do bombardowania Iranu. Oznacza to, że być może nie czeka nas jednak koniec świata w najbliższych latach. Byłby to atak, na który po prostu Stanów Zjednoczonych nie stać, ponieważ mają za mało środków.
Machaj: Anatomia kryzysu
Jeśli ktoś gwarantuje wykupienie w przypadku bankructwa, albo solidne wsparcie finansowe państwowymi pieniędzmi, to nie pozostaje to obojętne dla zachowań inwestycyjnych, a także sposobu wyceny ryzyka na rynku. I będzie to prowadzić do wypaczeń, bez względu na to, czy podoba się to regulatorom, czy nie. Tworzenie kolejnych regulacji w tym wypadku to gaszenie pożaru benzyną. Jedynym wyjściem z tego ambarasu jest powrót do doktryny odpowiedzialności, zgodnie z którą każdy powinien odpowiadać własnym majątkiem za podejmowanie działania gospodarcze. Także te polegające na produkcji pieniądza.
Machaj: Plan ratunkowy
Ostatni tydzień znowu nie zawiódł nas pod względem radykalnych wydarzeń. Zgodnie z przewidywaniami Morgan Stanley i Goldman Sachs ogłosili zakamuflowane bankructwo. Może nie tyle bankructwo księgowe, ale bankructwo ich idei banku inwestycyjnego i pod opieką Fed zaczynają przekształcać się w bankowość detaliczną. Z kolei w tym samym czasie zawitało największe bankructwo w historii amerykańskiej bankowości, gdy upadł Washington Mutual i został przejęty przez JP Morgan. Wszystko to nie wygląda zbyt pięknie.
Machaj: Co się stało AIG
Ależ się przez ostatni tydzień działo. W przeciągu tych kilku dni uzbierało nam się tyle materiału, że wystarczyłoby na 10 felietonów. Z konieczności w naszym obszarze zainteresowań głównym punktem są oczywiście kłopoty na rynku amerykańskim, przekładające się na cały świat. Najpierw mieliśmy do czynienia z rekordowym w historii bankructwem Lehman Brothers, wraz z którym wyparowała z rynku mniej więcej taka wartość jak półtorej Polski. Zaraz później upaść miał Merrill Lynch, ale został przejęty przez Bank of America. Dlaczego akurat Lehman i Merrill?
Machaj: Spokojnie, to tylko nacjonalizacja
Gdy popatrzymy na ewolucję systemów bankowości i rynków kapitałowych, to zauważymy powolne, aczkolwiek systematyczne i wieloletnie podążanie w stronę coraz poważniejszego zastosowania tak zwanej doktryny ZDuBU. ZDuBU to skrót od określenia „zbyt duży, by upaść”, które święci tryumfy w Stanach Zjednoczonych pod rodzimą nazwą Too Big to Fail.
Machaj: Podatek Tobina
W ruchu antyglobalistycznym krąży idea tak zwanego ”podatku Tobina”. Podatku, który miałby zostać wprowadzony na międzynarodowe transfery kapitału. Chęć w środowisku antyglobalistów do wprowadzenia tego podatku jest zrozumiała – są bowiem zazwyczaj na ślepo gotowi przyklasnąć jakiemukolwiek pomysłowi, który zwiększa zakres zinstytucjonalizowanej agresji ze strony aparatu państwowego. Nawet jeśli jest to pomysł nie do zrealizowania lub sprzeczny z samymi ideami antyglobalistów.
Machaj: Dlaczego dolar zyskał na wartości
Siła waluty na międzynarodowym rynku kapitałowym jest wynikiem wielu różnych czynników. Codzienne wahania, które obserwujemy z minuty na minutę są rezultatem oczekiwań handlujących walutą i ich reakcji na jakieś wieści dochodzące z rynku. Często są to emocjonalne reakcje. W dłuższym okresie jednak kurs walutowy zależy od fundamentów gospodarczych danego kraju. Jedno z pytań, na które warto odpowiedzieć, lub przynajmniej spróbować, to pytanie, z czego wynika niedawny wzrost kursu dolara w stosunku do euro.
Machaj: Tarcza
Jedna z najważniejszych i jednocześnie najgorszych decyzji w sprawie polityki zagranicznej stała się faktem – Polska zgodziła się na instalację tarczy antyrakietowej. Wspólnym wysiłkiem z jednej strony tak zwanego prezydenta tak zwanej Trzeciej Rzeczypospolitej, z drugiej zaś doświadczonego reprezentanta amerykańskich interesów w Polsce Radka Sikorskiego, człowieka American Entreprise Institute, instytutu, z którym związani są tacy mistrzowie neokonserwatywnego imperializmu jak Paul Wolfowitz, Newt Gingrich, Irving Kristol, czy Michael Novak.
Machaj: Jaka polityka zagraniczna dla Polski?
Sprawy ściśle gospodarcze odeszły ostatnio trochę na bok, co zupełnie zrozumiałe w kontekście niedawno nasilonego konfliktu gruzińsko-rosyjskiego. Przy okazji tej sytuacji warto zastanowić się, jaka powinna być najrozsądniejsza polityka zagraniczna Polski. Zwłaszcza w świetle niedawnej odważnej wypowiedzi prezydenta „tak zwanej Trzeciej RP”, którego brawurowe wystąpienie przypominało pomysłowością pobrudzenie wycieraczki
