Ponad dwa tysiące lat temu urodził się Jezus, który wypowiedział między innymi tajemnicze słowa: „Nie sądźcie, że przyszedłem przynieść pokój na ziemię”. Boże Narodzenie kojarzy nam się z choinką, żłóbkiem, kolędami, atmosferą pełną miłości i zgody. A jednak nie wspominalibyśmy przyjścia na świat Jezusa, gdyby nie głosił On słów Prawdy, również owej trudnej niekiedy prawdy, że złu trzeba się przeciwstawiać.
Święta Bożego Narodzenia skłaniają do zastanowienia nad prawdami podstawowymi i trwałymi. Są okazją do tego, byśmy przyjrzeli się własnym dokonaniom, postawili sobie pytanie, czy nie zgubiliśmy gdzieś tego, co najważniejsze.
Instytut Misesa stawia sobie za cel przypominanie podstawowych – zdawałoby się oczywistych – prawd z zakresu ekonomii i ludzkiego działania. Jesteśmy, jak by powiedział Nicolas Gómez Dávilla, reakcjonistami; demaskujemy fałsz i pustkę takich pojęć, jak równość, postęp, demokracja, socjalizm, rewolucja. Przypominamy odwieczne, choć często zapomniane lub zakrzyczane racje, przeciwstawiając je głupim, choć modnym i oddziałującym na emocje pseudo-prawdom. Powtarzamy, że sprawiedliwość, normalność i skuteczne działanie wiążą się nierozerwalnie z odpowiedzialnością, własnością prywatną, racjonalnym myśleniem. Cytujemy i przybliżamy polskim czytelnikom dzieła ekonomistów szkoły austriackiej, w których przewija się jedna podstawowa myśl: na chleb zarabia się pracą i oszczędnością, żadne kuglarskie sztuczki speców od inżynierii społecznej i „cudu przemiany kamieni w chleb” nie mogą przynieść ogółowi szczęścia i dostatku.
Nasze działanie może wydawać się nieefektowne, żmudne, a nawet beznadziejne. Nie wpływamy w widoczny sposób na bieżącą politykę, nie komentujemy skandali polityczno-obyczajowych, nie kandydujemy w żadnych wyborach, nie głosimy żadnego programu cudownych reform, nie organizujemy demonstracji. Nie zastanawiamy się nad tym, co jest politycznie możliwe i osiągalne w krótkim okresie. Zajmujemy się zamiast tego żmudną analizą idei, ponieważ wiemy, że tylko w ten sposób możemy przyczynić się do istotnych i trwałych zmian. Tylko tak możemy sprawić, że idee wolności jednostki, ograniczonego rządu, wolnego rynku zyskają popularność. Zgadzamy się po prostu z naszymi mistrzami, Misesem, Rothbardem i innymi myślicielami klasycznego liberalizmu, którzy twierdzili, że idee zmieniają świat. Przekonanie to nie wypływa bynajmniej z wiary w utopię czy z pięknoduchostwa. Przecież tę samą myśl wyraził pragmatyk Napoleon, mówiąc, że „bitwy wygrywa się w umysłach ludzi”.
Tu ne cede malis – nie poddawaj się złu – ten cytat z Eneidy był dewizą Misesa. Staramy się być wierni tej dewizie. Ufamy, że udaje nam się zachęcić do tego innych. Świadczą o tym wyrazy uznania i wsparcia od naszych Czytelników, Sponsorów i Współpracowników. Bez tego wsparcia trudno byłoby realizować tak poważne i trudne przedsięwzięcia, jak założenie jesienią tego roku miesięcznika „Laissez Faire” czy wydanie polskiego tłumaczenia Human Action, które planujemy za kilka miesięcy. Zapraszamy wszystkich do współpracy i pomocy. O tym jak można pomóc piszemy w dziale Wesprzyj.
Życzymy wszystkim Czytelnikom, Przyjaciołom i Współpracownikom Instytutu Misesa, by Święta Bożego Narodzenia umocniły w nich ducha wytrwałości, niezłomności i nadziei. Życzymy sukcesów w nowym roku!
Tu ne cede malis, sed contra audentior ito. (Nie poddawaj się złu, lecz dzielnie z nim się zmagaj).
Mateusz Machaj
fundator IM
Witold Falkowski
prezes IM
