Autor: Wojciech Szabaciuk
Wersja PDF
Pierwotnie opublikowano w Świat Idei i Polityki, tom 14
[…] Celem artykułu jest analiza i interpretacja stanowiska reprezentantów Szkoły Austriackiej wobec znaczenia i roli jednostek oraz społecznej kooperacji w rozwoju cywilizacji. Powyższy problem może wydawać się z pozoru banalny, jednak zdaniem autora wart jest przeanalizowania z kilku powodów. Po pierwsze, liberalizm a później libertarianizm reprezentantów austriackiej szkoły ekonomicznej wskazuje na fakt, znany od czasów Arystotelesa, że człowiek nie jest samowystarczalny, a ich argumentacja bazuje na ekonomicznych wnioskach i logicznej dedukcji. Po drugie, reprezentanci ASE wykazują, że idee, które tworzą cywilizacje, mogą zarówno przyczyniać się do ich powstania i wzmocnienia, ale i też do ich destrukcji. Cywilizacje składają się z jednostek, które są głównymi poszkodowanymi złych polityk. Po trzecie, dzięki istnieniu cywilizacji człowiek stał się bardziej produktywny, niż kiedy żył w okresie barbarzyństwa i izolacji. Autor omówi także pogląd reprezentantów Szkoły Austriackiej na cywilizację zachodnią. Niniejszy artykuł wykaże, że według kluczowych postaci Szkoły to właśnie dzięki cywilizacji zachodniej istnieją instytucje społeczne, takie jak wolny rynek, prawa własności czy wolność jednostek. „Austriacy” afirmowali zasady cywilizacji zachodniej oraz doceniali jej rolę i znaczenie w procesach nie tylko historycznych, ale i również we współczesności. Jednocześnie odrzucali wszelkie polityki i ideologie, które ich zdaniem stanowiły zagrożenie dla jej funkcjonowania. Zagrożeniem dla cywilizacji, w tym i zachodniej, według reprezentantów ASE są wszelkie formy totalitaryzmu oraz rozrost państwa, który ogranicza ludzką wolność. Autor posłużył się metodą analizy treści oraz podejściem interpretatywnym. David Marsh i Peter Furlong wyróżnili podejście interpretatywne, jako jedną z metod badań politologicznych. W niniejszym podejściu badacze odrzucają pogląd, że świat istnieje niezależnie od naszej wiedzy o nim, bowiem świat jest społecznie lub dyskursywnie konstruowany. Zjawiska społeczne nie istnieją niezależnie od interpretacji badacza, dlatego ważne są znaczenia i interpretacje zjawisk społecznych. Dla interpretatorów obiektywna analiza jest niemożliwa. W nurcie interpretacyjnym obiektywizm oraz subiektywizm są wewnętrznie powiązane. Rzeczywistość jest możliwa do poznanie jednak nie bez oddzielenia się od subiektywizmu . W artykule omówione zostanie stanowisko Ludwiga von Misesa, Murraya Rothbarda, Thomasa DiLorenzo oraz Butlera Shaffera stowarzyszonego z Mises Institute, ośrodka badawczo-dydaktycznego znajdującego się w Auburn, Alabama, który promuje i rozwija dorobek Austriackiej Szkoły Ekonomicznej. Należy zwrócić uwagę, że większość analizowanych stanowisk jest autorstwa ekonomistów, co determinuje pewne odwoływania do kwestii gospodarczych, jednak mieszczących się w sferze nauk społecznych.
Pełna wersja artykułu w formacie PDF
Ilustracja: CC0 Public Domain
