Przedstawiamy kolejną pracę magisterską nawiązującą do szkoły austriackiej. Praca została napisana na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu, a jej promotorem była dr hab. Agnieszka Poczta-Wajda, prof. UEP.
STRESZCZENIE
Powtarzające się co jakiś czas szoki podażowo-popytowe w znaczący sposób przyczyniają się do destabilizacji gospodarek. Ich konsekwencje zaobserwować można m.in. w kontekście silnego wzrostu cen. Celem pracy było zbadanie wpływu wybranych szoków podażowo-popytowych na zjawisko inflacji, szczególnie w kontekście wybuchu pandemii Covid-19. W pracy omówiono najważniejsze teorie wyjaśniające mechanizm inflacji oraz poglądy przedstawiane przez przedstawicieli szkół pochodzących spoza głównego nurtu ekonomii. Poprzez wybrane przykłady występowania hiperinflacji na świecie w ostatnim stuleciu, starano się wyodrębnić czynniki szczególnie oddziaływujące na możliwość wystąpienia tego zjawiska. Na przykładzie inflacji obserwowanej w Polsce od lat powojennych do czasów obecnych, podjęto próbę określenia przyczyn narastającej inflacji w dwóch różnych systemach gospodarczych. Dane dotyczące Polski pozyskano przede wszystkim ze strony Głównego Urzędu Statystycznego oraz Narodowego Banku Polskiego. Natomiast dane przedstawiające kształtowanie się procesów inflacyjnych na świecie pozyskano między innymi ze stron Banku Światowego oraz Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Przytoczone w pracy dane statystyczne oraz publikacje naukowe pozwoliły na ocenę ich znaczenia dla wzrostu cen.
Wnioski z przeprowadzonej analizy kształtują się następująco. Destabilizujące gospodarkę czynniki, takie jak rosnący deficyt budżetowy, zbyt duża podaż pieniądza, nadmiernie rosnący popyt, czy również zaburzenia egzogeniczne występujące po stronie podażowej, wpływają na silny wzrost cen. Ich oddziaływanie okazuje się nie być zjawiskiem krótkotrwałym, o czym świadczą przedstawione w rozdziale drugim przykłady trwającej wiele lat hiperinflacji w krajach takich jak Wenezuela czy Zimbabwe, które do dnia dzisiejszego odczuwają skutki inercyjności inflacji. W Polsce obserwowane jest nasilenie się tendencji inflacyjnych na skutek pandemii Covid-19 i szoków gospodarczych nią wywołanych. Początkowe oczekiwania co do możliwości szybkiego wygaśnięcia jej wpływu na wzrost cen w kraju okazały się nieprawdziwe, głównie w wyniku prowadzonej przez państwo aktywnej polityki w zakresie ochrony miejsc pracy oraz na skutek gromadzenia przez obywateli przymusowych oszczędności, a także w wyniku występowania czynników oddziałujących na wzrost cen, niezwiązanych z pandemią Covid-19.
WSTĘP
Występowanie zjawiska inflacji wiązać może się z wieloma negatywnymi konsekwencjami dla ludności, a siła ich oddziaływania zależy od tempa jej wzrostu. Ponieważ inflacja jest zjawiskiem dobrze rozpoznanym w dzisiejszym świecie naukowym i została opisana w licznych artykułach naukowych pochodzenia krajowego i zagranicznego, a pośród głównych nurtów ekonomicznych powstało wiele teorii naświetlających mechanizm powstawania i oddziaływania inflacji na gospodarkę, mogłoby się wydawać, że nie stanowi ona już zagrożenia, zwłaszcza dla mieszkańców państw wysokorozwiniętych. Co więcej, jej wzrost na poziomie oscylującym wokół kilku procent stanowi pożądane zjawisko w świetle prowadzenia polityki pieniężnej, o czym świadczy m.in. przyjęcie polityki bezpośredniego celu inflacyjnego przez znaczną część banków centralnych państw o stabilnym poziomie rozwoju gospodarczego. Zdarza się jednak, że w gospodarce pojawiają się zjawiska niespotykane, zaburzające dotychczasowe sposoby funkcjonowania oraz mechanizmy. Do takich zjawisk mających miejsce w przeszłości, zaliczyć można m.in. szoki podażowe powstałe na skutek kryzysów naftowych z lat 70. i 80. XX wieku. Ich wystąpienie doprowadziło do niespotykanych wcześniej kumulacji niekorzystnych zjawisk gospodarczych, nazywanych procesami stagflacji i slumpflacji. Z kolei od początku 2020 roku światowa gospodarka mierzy się ze skutkami gospodarczymi wywołanymi szokiem popytowo-podażowym, który powstał w wyniku rozprzestrzenienia się na nieobserwowaną dotąd skalę epidemii wirusa Covid-19, przyczyniając się do nasilenia zjawisk inflacyjnych w Polsce. Motywację do napisania pracy stanowiła chęć zbadania wpływu pandemii na poziom cen w Polsce, w kontekście nasilającej się w ostatnich latach inflacji w Polsce.
W niniejszej pracy autorka bada wpływ wybranych czynników podażowo-popytowych na poziom inflacji, posługując się przede wszystkim przykładem polskiej gospodarki. Cel główny pracy stanowi identyfikacja źródeł przyczyniających się do występowania i nasilenia inflacji. Autorka stawia hipotezę, że pojawiające się szoki po stronie popytowej i podażowej istotnie oddziałują na ogólny poziom cen, a ich wpływ będzie tym silniejszy, im wyższa była presja inflacyjna w okresie poprzedzającym wystąpienie szoku gospodarczego.
Jako podmiot badań przyjęto gospodarkę polską, a zakres czasowy obejmuje lata od momentu zakończenia drugiej wojny światowej do czasów obecnych. Uzyskane wyniki badań i próby ich interpretacji, zestawione zostały z wybranymi teoriami ekonomicznymi dotyczącymi inflacji, pochodzącymi zarówno z nurtów ortodoksyjnych jak i heterodoksyjnych.
W pierwszym rozdziale zaprezentowano więc najważniejsze teorie dotyczące inflacji, skutki występowania zjawiska oraz główne pojęcia z nim związane. Rozdział ten ma charakter przeglądowy i służy uporządkowaniu wiedzy w zakresie zjawiska inflacji.
W rozdziale drugim przytoczono wybrane przykłady hiperinflacji na świecie w ubiegłym stuleciu, które częstokroć okazywały się różnić od siebie pod względem pochodzenia przyczyn nasilenia inflacji. W celu analizy przyczyn wystąpienia zjawiska hiperinflacji przytoczono wybrane publikacje na temat badanego zagadnienia oraz wykorzystano dane statystyczne. W dalszej części pracy przedstawiono kształtowanie się inflacji w Polsce w ostatnim stuleciu, od okresu powojennego aż do czasów współczesnych. Dane poddane analizie, zostały pozyskane z przede wszystkim ze strony internetowej Głównego Urzędu Statystycznego.
Ostatni rozdział pracy stanowił próbę dokonania oceny przyczyn nasilającej się inflacji w Polsce w ostatnich dwóch latach. Interpretacja danych statystycznych dotyczących inflacji pozwoliła na ocenę wpływu poszczególnych czynników popytowo-podażowych na wzrost poziomu cen od stycznia 2019 do kwietnia 2021 roku. Natężenie tendencji inflacyjnych w Polsce było zauważalne już pod koniec 2018 roku, m.in. na skutek wzrostu wynagrodzeń oraz ekspansywnej polityki fiskalnej i wprowadzonych transferów państwowych, a także zauważalnie zwiększającego się popytu konsumpcyjnego. Pandemia Covid-19, która zaczęła dynamicznie rozprzestrzeniać się po świecie od marca 2020 roku, doprowadziła do m.in. długotrwałych zakłóceń w ramach łańcuchów dostaw, wzrostu kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw, ograniczeń popytu konsumpcyjnego wobec niektórych grup towarów i usługi silnego wzrostu w innych grupach, a także wzrostu niepewności wśród społeczeństw na całym świecie. Jak zauważa autorka, zjawiska te nie mogą pozostać bez wpływu na poziom inflacji. Uzyskane wyniki pozwoliły na sformułowanie odpowiedzi na postawione w pracy pytania, dotyczące oddziaływania wybranych czynników popytowo-podażowych na poziom inflacji w Polsce. W rozdziale tym zawarto także prognozę, dotyczącą przewidywań autorki co do możliwości kształtowania się inflacji w Polsce w kolejnych kilkunastu miesiącach następujących po kwietniu 2021 roku.
Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz samodzielnie określić warunki przechowywania lub dostępu plików cookie w Twojej przeglądarce.
Bądź z Nami na bieżąco
Uzyskaj dostęp do najnowszych informacji ze świata ekonomii i biznesu.
