KRS: 0000174572
Powrót
Ochrona zdrowia

Jasiński: Prywatne instytucje w systemie ochrony zdrowia Korei Południowej

0
Łukasz Jasiński
Przeczytanie zajmie 8 min
Jasiński_Prywatne-instytucje-w-systemie-ochrony-zdrowia-Korei-Południowej.jpg
Pobierz w wersji
PDF

Autor: Łukasz Jasiński
Wersja PDF

Esej wchodzi w skład serii: W drodze do rynkowego systemu ochrony zdrowia

1.Wstęp

W kontekście poszukiwania możliwości poprawy funkcjonowania polskiego systemu ochrony zdrowia, oprócz analizy rozwiązań stosowanych w krajach europejskich, warto także wziąć pod lupę niektóre kraje azjatyckie takie jak np. Singapur – omawiany w poprzednim eseju[1]. Innym ciekawym przykładem może być Korea Południowa, która podjęła efektywne działania mające zapobiec rozprzestrzenianiu się pandemii spowodowanej wirusem COVID-19. Jak się okazuje, w systemie koreańskim istotną rolę odgrywają także instytucje prywatne, którym warto poświęcić więcej uwagi.

2. Zarys systemu koreańskiego

Według danych OECD Korea Płd. przeznacza na ochronę zdrowia 2980 USD per capita (2017 r.) z czego wydatki publiczne stanowią 1754 USD (59%) a prywatne 1226 USD (41%). Dla porównania średnia wydatków całkowitych dla krajów OECD wynosi 3996 USD, a udział wydatków prywatnych to 24%[2]. Z kolei statystyki WHO pokazują, że w 2018 r. wydatki całkowite na ochronę zdrowia w Korei Płd. wyniosły 7,56% PKB, podczas gdy dla krajów OECD (średnio) było to 12,45%[3].

Koreańczycy są objęci obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym (National Health Insurance – NHI). Ubezpieczenie to zapewnia dostęp do diagnostyki, opieki leczniczej, tradycyjnej opieki medycznej, opieki w nagłych przypadkach, stomatologii czy farmaceutyków. Dodatkowo, ubezpieczeni mogą skorzystać z opieki profilaktycznej jak np. badania kontrolne czy badania przesiewowe w kierunku nowotworów.[4]

Publiczna opieka zdrowotna jest finansowana głównie z podatków od wynagrodzeń, dotacji rządowych, składek od osób samozatrudnionych oraz z opłat tytoniowych. Co istotne, mimo swojej obligatoryjności, rządowe ubezpieczenie nie pokrywa wszystkich kosztów medycznych. Płatności z własnej kieszeni (out-of-pocket) stanowią 10-20% całkowitych kosztów leczenia szpitalnego oraz 40-50% rachunków za leczenie ambulatoryjne (plus dodatkowe płatności za opłaty konsultacyjne). W niektórych placówkach ambulatoryjnych jest to 30% rachunków bez dodatkowych opłat. Sama wysokość składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne jest ustalana na podstawie osiąganych dochodów[5].

Taka struktura finansowania sprawia, że Koreańczycy, w celu ograniczania własnych wydatków w ramach obowiązkowego ubezpieczenia, dodatkowo wykupują prywatne ubezpieczenia zdrowotne. W badaniu opinii publicznej na temat opieki zdrowotnej z 2017 r. stwierdzono, że aż 87% gospodarstw domowych miało wykupione prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Takie prywatne plany zdrowotne mogą pokrywać wiele wydatków jak np. leczenie nowotworów, następstwa nieszczęśliwych wypadków czy innych kosztów leczenia. Miesięczna średnia składka za prywatne ubezpieczenie zdrowotne w 2017 r. wyniosła 263 USD[6].

Oprócz dobrowolności, prywatne ubezpieczenia różnią się od ich rządowego odpowiednika tym, że wysokość składek ustalana jest na podstawie analizy ryzyka ubezpieczonego. Od wysokości składki zależy także ilość i zakres udzielanych świadczeń. Umowy i ustalanie wysokości składek nie podlegają też rządowym regulacjom, stąd możliwe jest swobodne kształtowanie się cen rynkowych. Jest to też jedna z przyczyn występowania dosyć znacznego zróżnicowania prywatnych planów zdrowotnych, z których tak chętnie korzystają Koreańczycy[7].

Mimo popularności prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych stanowią one około 9% wydatków całkowitych (i 21% całkowitych wydatków prywatnych) na ochronę zdrowia w Korei Płd. Istotną rolę, oprócz rządowego ubezpieczenia (57,4% wydatków całkowitych), stanowią płatności bezpośrednie, które odpowiadają za 33,7% wydatków całkowitych oraz 79% całkowitych wydatków prywatnych[8]. Pozwala to na bardziej racjonalną konsumpcję świadczeń medycznych oraz ogranicza pokusę nadużycia, często skutkującą wzrostem kosztów jednostkowych i całkowitych wydatków medycznych. Dla porównania, według WHO udział płatności bezpośrednich w krajach OECD w 2018 r. wyniósł zaledwie 13,7%[9].

3. Prywatni dostawcy świadczeń medycznych

Inną istotną cechą systemu koreańskiego jest także duża swoboda wyboru dostawców świadczeń (lekarzy, szpitali itp.). Skierowania są potrzebnie jedynie w przypadku specjalistycznych szpitali ogólnych. Większość lekarzy pracuje w prywatnych gabinetach[10]. Także szpitale są w zdecydowanej większości własnością prywatną – w 2012 r. taki status posiadało prawie 94% z 3248 wszystkich szpitali w Korei Płd.[11] Jak wskazywał M. Tanous, wiele tego typu jednostek jest kierowanych przez fundacje charytatywne czy prywatne uniwersytety[12]. Oprócz szpitali non-profit, prawo koreańskie zezwala także na zakładanie szpitali nastawionych na zysk w specjalnie utworzonych strefach[13].

Zdecydowana większość lekarzy (73%)[14] jest specjalistami zajmującymi się np. niektórymi chorobami, a odsetek lekarzy ogólnych/rodzinnych jest niewielki. Pacjenci dokonują więc wyboru lekarza na podstawie objawów i otrzymują opiekę medyczną w placówce o odpowiedniej specjalizacji[15].

Chociaż liczba lekarzy przypadająca na 1000 ludności w 2017 r. wyniosła 2,4 i była niższa od średniej dla krajów OECD (3,4), to należy pamiętać, że w kraju o bardziej racjonalnej strukturze finansowania (z relatywnie wyższym udziałem płatności bezpośrednich), taki wynik nie musi stanowić problemu, gdyż popyt na usługi medyczne nie jest sztucznie pobudzany jak w krajach z dominacją płatności generowanych przez system jednego płatnika. Znajduje to także odzwierciedlenie w konsultacjach lekarskich per capita. Wskaźnik ten dla Korei Płd. wynosi 16,9, podczas gdy średnia dla krajów OECD to już tylko 6,7 (rysunek 1). Jak widać większa liczba lekarzy nie musi przekładać się automatycznie na wydajność całego systemu.

Ponadto część zadań/procedur medycznych może być wykonywana np. przez pielęgniarki. W Korei Płd. stosunek liczby pielęgniarek do lekarzy wynosi 3,1 przy średniej dla krajów OECD wynoszącej 2,5[16].

Rysunek 1. Liczba konsultacji lekarskich per capita (doctor consultations per capita) w wybranych krajach.

Źródło: opracowanie własne na podstawie: OECD/WHO, Health at a Glance: Asia/Pacific 2020: Measuring Progress Towards Universal Health Coverage, OECD Publishing, Paryż 2020, s. 99; OECD/EU, Health at a Glance: Europe 2018: State of Health in the EU Cycle, OECD Publishing, Paryż 2018, s. 183.

 

Dobra wydajność systemu koreańskiego znajduje także potwierdzenie w szacowanej liczbie konsultacji udzielanych pacjentom przez lekarzy (estimated number of consultations per doctor). W 2018 r. jeden lekarz z Korei Płd. udzielił średnio 7071 konsultacji, podczas gdy średnia dla krajów OECD wyniosła 2144[17].

Korea Płd. bardzo dobrze wypada także jeśli chodzi o liczbę łóżek szpitalnych przypadających na 1000 ludności. W 2017 r wskaźnik ten dla Korei wyniósł 12,3, a dla krajów OECD 4,6 (rysunek 2), co wydatnie pomogło temu krajowi w walce z pandemią.

Rysunek 2. Liczba łóżek szpitalnych przypadająca na 1000 ludności w wybranych krajach

Źródło: opracowanie własne na podstawie: OECD/WHO, Health at a Glance: Asia/Pacific 2020: Measuring Progress Towards Universal Health Coverage, OECD Publishing, Paryż 2020, s. 103; OECD/EU, Health at a Glance: Europe 2018: State of Health in the EU Cycle, OECD Publishing, Paryż 2018, s. 187.

 

4. Podsumowanie

Na podstawie powyższych danych widać więc, że system szpitalny może być rozwijany w oparciu o własność prywatną, swobodę wyboru pacjenta oraz częściowe płatności bezpośrednie. Korea Płd. jest także przykładem kraju osiągającego dobre wyniki przy relatywnie niższych nakładach. Dzięki temu można również zaproponować kilka rozwiązań dla Polski.

Po pierwsze, należy szeroko umożliwić polskim szpitalom publicznym możliwość generowania przychodów/zysków pochodzących ze współpracy z innymi podmiotami prywatnymi jak towarzystwa ubezpieczeniowe, sieci medyczne czy instytucje charytatywne. Teoretycznie szpitale publiczne mogą podejmować takie działania już teraz, ale jest to związane z różnymi regulacjami. Niestety, prace nad obiecującymi zmianami mającymi umożliwić łatwiejsze odpłatne korzystanie ze świadczeń w publicznych szpitalach zostały wstrzymane kilka lat temu[18].

Po drugie, w ramach poprawy kondycji finansowej szpitali publicznych można wprowadzić częściową odpłatność za wybrane świadczenia udzielane w ramach systemu publicznego. Im szybciej zaczną one, przynajmniej częściowo, funkcjonować jak podmioty prywatne tym lepiej.

Po trzecie, w celu zachęty do inwestycji w prywatne szpitalnictwo można zaproponować ulgi/zwolnienia podatkowe dla inwestorów krajowych i zagranicznych. Podobnymi rozwiązaniami mogliby zostać objęci Polacy np. w przypadku zakupu prywatnego ubezpieczenia szpitalnego itp. Takie działania przyczyniłyby się w przyszłości do wzrostu popularności prywatnych usług szpitalnych oraz odciążenia systemu publicznego.

Także Korea Płd. nie powinna poprzestawać na dotychczasowych osiągnięciach i poszerzać możliwości dla rozwoju szpitali nastawionych na zysk, zwłaszcza w obliczu stojących przed tym krajem problemów demograficznych. Według szacunków stosunek osób z przedziału 15-64 lat do tych powyżej 65 lat spadnie z 4,5 w 2020 r. do 1,4 w 2050 r.[19] Dlatego lepiej zawczasu podjąć odpowiednie działania niż czekać na pewne problemy w przyszłości.

[1] https://mises.pl/artykul/jasinski-singapur-czy-to-dobry-przyklad-rynkowego-systemu-ochrony-zdrowia.

[2] OECD/WHO, Health at a Glance: Asia/Pacific 2020: Measuring Progress Towards Universal Health Coverage, OECD Publishing, Paryż 2020, s. 113.

[3] https://data.worldbank.org/indicator/SH.XPD.CHEX.GD.ZS?locations=KR.

[4] https://www.oecd-ilibrary.org/sites/6e005d47-en/index.html?itemId=/content/component/6e005d47-en.

[5] https://www.publichealth.columbia.edu/research/comparative-health-policy-library/south-korea-summary.

[6] https://www.oecd-ilibrary.org/sites/6e005d47-en/index.html?itemId=/content/component/6e005d47-en.

[7] https://thelawreviews.co.uk/title/the-healthcare-law-review/south-korea.

[8] OECD/WHO, Health at a Glance: Asia/Pacific 2020: Measuring Progress Towards Universal Health Coverage, OECD Publishing, Paryż 2020, s. 33.

[9] https://data.worldbank.org/indicator/SH.XPD.OOPC.CH.ZS?locations=KR.

[10] https://www.publichealth.columbia.edu/research/comparative-health-policy-library/south-korea-summary.

[11] https://www.statista.com/statistics/605434/south-korea-hospital-number/.

[12] https://mises.pl/artykul/tanous-dlaczego-poludniowokoreanska-opieka-zdrowotna-radzi-sobie-lepiej-z-covid-19-niz-wloska.

[13] https://uk.practicallaw.thomsonreuters.com/7-616-7896?transitionType=Default&contextData=(sc.Default)&firstPage=true.

[14] https://www.oecd-ilibrary.org/sites/6e005d47-en/index.html?itemId=/content/component/6e005d47-en.

[15] https://thelawreviews.co.uk/title/the-healthcare-law-review/south-korea.

[16] OECD/WHO, Health at a Glance: Asia/Pacific 2020: Measuring Progress Towards Universal Health Coverage, OECD Publishing, Paryż 2020, s. 97.

[17] OECD/WHO, Health at a Glance: Asia/Pacific 2020: Measuring Progress Towards Universal Health Coverage, OECD Publishing, Paryż 2020, s. 99.

[18] https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C981605%2Cmz-wstrzymano-konsultacje-nt-ustawy-o-dzialalnosci-leczniczej.html.

[19] OECD/WHO, Health at a Glance: Asia/Pacific 2020: Measuring Progress Towards Universal Health Coverage, OECD Publishing, Paryż 2020, s. 67.

Źródło ilustracji: Adobe Stock

Kategorie
Ekonomia sektora publicznego Komentarze Ochrona zdrowia Teksty

Czytaj również

Nemeth_Ribeiro_Deregulacja_to_sposób_na_zwiększenie_podaży_usług_medycznych

Ochrona zdrowia

Nemeth, Ribeiro: Deregulacja to sposób na zwiększenie podaży usług medycznych

Wielu przedsiębiorców, jak i polityków uznało rozszerzenie możliwości operacyjnych szpitali i innych placówek medycznych za adekwatną odpowiedź na szerzenie się wirusa COVID-19.

March_Amerykańscy regulatorzy znów szkodzą pacjentom

Ochrona zdrowia

March: Amerykańscy regulatorzy znów szkodzą pacjentom

Czy zwiększenie bezpieczeństwa jest warte ryzyka związanego z usunięciem produktu z rynku?

Ashton_Pozwólmy eksperymentować z opieką zdrowotną

Ochrona zdrowia

Ashton: Pozwólmy eksperymentować z opieką zdrowotną

O decentralizacji ochrony zdrowia.

Jasiński_3 sposoby na (pro)rynkowe zmiany w systemie ochrony zdrowia w Polsce

Ochrona zdrowia

Jasiński: 3 sposoby na (pro)rynkowe zmiany w systemie ochrony zdrowia w Polsce

Mogą pozytywnie wpłynąć na funkcjonowanie całego systemu.


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz samodzielnie określić warunki przechowywania lub dostępu plików cookie w Twojej przeglądarce.