Klein: Koronakryzys a Lewiatan
Rozległa rola państwa utrzymuje się, gdy kryzys mija...
Nock: Władza społeczeństwa a władza państwa
Jeżeli zajrzymy pod powierzchnię naszych spraw publicznych, możemy dostrzec jeden podstawowy fakt, a mianowicie daleko posuniętą redystrybucję władzy między społeczeństwem i państwem. I ten właśnie fakt stanowi prawdziwy obiekt zainteresowania badacza cywilizacji. Drugorzędne lub jedynie wtórne znaczenie mają dla niego takie sprawy jak ustalanie cen czy stawek płac, inflacja, zbijanie kapitału politycznego, „dotowanie rolnictwa” i podobne problemy polityki państwa, które zapełniają strony gazet oraz ciągle pojawiają się w wypowiedziach publicystów i polityków. Wszystkie te sprawy można umieścić w jednej kategorii. Mają one znaczenie bezpośrednie i tymczasowe i z tego powodu monopolizują uwagę publiczną, ale wszystkie sprowadzają się do tego samego: do rozszerzania władzy państwa i proporcjonalnego zmniejszania władzy społeczeństwa.
Wiśniewski: O radykalnej niespójności etatyzmu, powodach jego powszechnej akceptacji i skutecznych sposobach jego ograniczania
Etatyzm to stanowisko głoszące, że podstawą każdego sprawnie funkcjonującego społeczeństwa jest podporządkowanie go terytorialnemu monopolowi przemocy. Stanowiska nieetatystyczne głoszą natomiast, że dowolne społeczeństwo jest w stanie funkcjonować naprawdę sprawnie tylko wtedy, gdy jest ono wolne od wpływu tego rodzaju monopoli.
Heydel: Etatyzacja sumień
Rząd, który dzięki etatyzmowi uzależnia od siebie materialnie kilka milionów ludzi jako urzędników, funkcjonariuszy, robotników państwowych, rząd, który dzięki etatyzmowi skupił w swoich rękach kredyt, możności ulg podatkowych, pozwoleń na handel zagraniczny — taki rząd dopiero ma w swoim ręku bijące ze strachu jak u ptaka schwytanego w sidła serca obywateli.
Heydel: Przeciwko nowym ciężarom
Ale ludzie najlepszej woli wskażą mi dziesiątki niezbędnych potrzeb i najważniejszych zadań stojących przed państwem. Przedstawią zwłaszcza kwestię obrony państwa i inne podobne sprawy polityczne. Tu z góry złożę broń. Przysłaniają one niewątpliwie swoim znaczeniem wszystkie zagadnienia ekonomiczne. Jako ekonomiście nie wolno mi ich dyskutować. Ale wolno mi rozpatrzyć środki, którymi się te cele da osiągnąć. Mam, co więcej, obowiązek ustalić hierarchię tych środków.
Abela: Austriacka Szkoła Ekonomii i interwencjonizm w Japonii
"Japonia obchodzi w tym roku swoje 2 673 urodziny. Ma historię bogatą, ale zdominowaną przez boskich cesarzy i autokratycznych, kochających podatki przywódców wojskowych. Tak więc gospodarcza i socjalna niedola ostatnich 20 lat jest rezultatem ponad 2000 lat kontrolowanej przez państwo edukacji i wojskowej mentalności, a nie błędów gospodarczych. Młodzi Japończycy wyraźnie szukają odpowiedzi, ale żadne japońskie źródło nie pomaga im zrozumieć, skąd biorą się problemy. W rezultacie zanim dojrzeją na tyle, aby samemu zrozumieć to, co ich otacza, obejmują już posadę na jakimś rządowym stanowisku".
Rybarski: O małym człowieku i etatyzmie
Hamulcem rozwoju średniej i drobnej wytwórczości są różnorodne ciężary publiczne, zarówno ze względu na swoją wielkość, jak i sposób, w który się je nakłada i ściąga (…) formy obciążenia publicznego wprost utrudniają rozwój samodzielnych warsztatów produkcyjnych (…). Jeżeli ktoś zatrudnia 20 pracowników, to nie opłaci mu się zatrudnić jednego więcej, bo od razu awansuje do wyższej kategorii podatkowej.
Jasay: Dziedzictwo etatyzmu
Niepopularność własności, rzucająca cień nienawiści i moralnego potępienia, nieuchronnie wzmacnia rękę państwa, jako że jest to ośrodek władzy redystrybucyjnej, która może poprzez legislacje przenieść własność i dochód od jednych do drugich. Im silniejsze państwo, tym większa rola przypisana „ramom prawnym”, których dynamika naciska, by obejmowały i regulowały coraz więcej aspektów osobistego i społecznego zachowania.
Zweig: O wytyczne polityki gospodarczej państwa
Gospodarka etatystyczna na całym świecie jest gospodarką droższą od prywatnej, gospodarką gorzej zorganizowaną i mniej rentowną. Stosowana na wielką skalę, podważa zasady współczesnego ustroju. Zwolennicy socjalizacji przemysłu muszą pamiętać o tym, że „pół socjalizacja“ dezorganizuje współczesny ustrój, nic na jego miejsce nie stwarzając. Jeśli etatyzacja daje ujemne rezultaty w innych krajach, to tym bardziej ujemne muszą być owoce etatyzacji w stosunkach polskich, w warunkach pracy młodej, niedoświadczonej biurokracji polskiej, nieprzyzwyczajonej do myślenia kategoriami gospodarczymi.
Rothbard: Jeremy Bentham - od idei wolnorynkowej do etatyzmu
Jeremy Bentham (1748–1832) rozpoczynał swoją karierę jako zadeklarowany wyznawca Adama Smitha, a nawet był bardziej konsekwentnym zwolennikiem leseferyzmu. Jednak w trakcie swojego stosunkowo krótkiego zainteresowania dziedziną nauk ekonomicznych stawał się coraz większym etatystą. Jego wzrastające poparcie dla etatyzmu było zaledwie jednym z aspektów jego głównego — i bardzo niefortunnego — wkładu w rozwój ekonomii: wymyślonej przez niego konsekwentnej filozoficznej doktryny utylitaryzmu. Ten rzekomy wkład, który dał zielone światło rozwojowi państwowego despotyzmu, nadal tkwi w świadomości jako dziedzictwo pozostawione przez Benthama dla współczesnej neoklasycznej myśli ekonomicznej.
Heydel: Stosunek państwa do przedsiębiorstwa prywatnego
W Polsce musi się na jednym z pierwszych miejsc postawić odbudowę i rozszerzenie zamożności społeczeństwa. Jeżeli tego nie zrobimy, boję się, że i na innym polu najważniejsze zadania naszego narodowego życia nie będą mogły być rozwiązane. Zła gospodarka może bowiem zagrozić i takim ideałom, jak rozwój polskiej kultury, potęga Polski, lub nawet Jej niepodległość.
Heydel: Kryzys, interwencja i etatyzm
W ręku kierowników polityki ekonomicznej znajduje się środek niezawodny, który musi przyśpieszyć regenerację życia gospodarczego, jest nim: rozluźnienie krępujących życie gospodarcze więzów. W Polsce niemało jest w tym punkcie do zrobienia. Zniżka ceł, która zmusiłaby kartele do zniżki ich usztywnionych cen, zmiana polityki Ministerstwa Pracy (które np. utrzymało na rok bieżący dawne płace w rolnictwie), wydatna zniżka budżetów: państwowego i samorządowych, zmniejszenie ilości urzędników i pracowników państwowych, zasadniczy zwrot w naszej polityce stopy procentowej, oto są środki, które przyśpieszyłyby na pewno powrót do równowagi gospodarki polskiej.
Iwanik: Solvency 2 - krok w kierunku etatyzmu
W branży ubezpieczeniowej trwają prace nad przygotowaniem towarzystw do wymogów europejskiej dyrektywy Solvency 2. W Polsce Komisja Nadzoru Finansowego właśnie rozpoczyna przygotowawczy „proces przedaplikacyjny” dla ubezpieczycieli. Implementacja nowego prawa znacznie zwiększa stopień regulacji i tak już mocno kontrolowanej europejskiej branży ubezpieczeniowej.
Kelly: Czy politycy są w stanie nam pomóc?
Na każdym szczeblu wyborów, czy to lokalnych czy krajowych, wyborcy są mocno zdeterminowani wybrać polityka, o którym mniemają, że zrobi wszystko, co najlepsze dla ich społeczności czy narodu. Poszukują polityków z doświadczeniem, wiedzą, wizją i ideą. Czy wybrani przez nas włodarze, nawet gdyby byli uczciwi i pełni dobrej woli, naprawdę byliby w stanie zmienić nasze życie na lepsze? Spróbujmy się nad tym zastanowić.
Adam Heydel: Dążności etatystyczne w Polsce
O rozwoju, bogatej historii oraz współczesnej Autorowi, czyli międzywojennej, sytuacji etatyzmu w Polsce w swoim artykule pisze Adam Heydel. Instytut Misesa ma przyjemność zaprosić Czytelników do lektury!
Adam Heydel: Gospodarcze granice liberalizmu i etatyzmu
"(...) nie będę mówił w niniejszej pracy o etycznych, politycznych, narodowych i kulturalnych względach, które w wielu punktach ścieśniać mogą - ścieśniać niekiedy muszą - pole liberalnej polityki ekonomicznej. Chcę mówić o zakresie, w którym uważam za uzasadniony liberalizm, względnie uznaje potrzebę interwencji państwa, ze względów wyłącznie gospodarczych. Przez względy gospodarcze rozumiem dążenie do powiększenia ogółu bogactwa danego społeczeństwa." Instytut Misesa przedstawia pracę Adama Heydla, w której Autor stara się zarysować ramy systemu liberalnego w gospodarce.
Machaj, Jabłecki: Teoria i historia Imperium Americanum
Rzut oka na historię Stanów Zjednoczonych Ameryki XX wieku odkrywa przed nami długi zapis wojen, interwencji zbrojnych, akcji „pacyfikacyjnych”, działań prewencyjnych, konferencji pokojowych, spotkań i nasiadówek politycznych. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że kształtowana przez politycznie poprawne media pamięć o tych wydarzeniach przypomina chaotyczny zbiór niepowiązanych ze sobą stopklatek. Prezydent Franklin Delano Roosevelt mawiał jednak, że w polityce nic nie dzieje się przypadkiem, a jeśli się dzieje, to można iść o zakład, że tak to zostało zaplanowane. Warto więc chyba, niejako dla odmiany, zadać sobie trud i spojrzeć na historię USA nie jak na materiał filmowy z FOX News, ale jak na zapis realizacji planów, zamysłów, knowań i intryg. Słowem, zadać sobie pytanie nie tylko o to, jak naprawdę przedstawia się amerykańska rzeczywistość, ale również o to, dlaczego akurat tak, a nie inaczej.
