Niedługo minie 100 lat od wydania niezwykle istotnego eseju Ludwiga von Misesa zatytułowanego Kalkulacja ekonomiczna w socjalizmie. Tym esejem Mises rzucił wyzwanie zwolennikom socjalizmu, aby pokazali, jak i przy użyciu jakich narzędzi można według nich kontrolować gospodarkę centralnie planowaną i kierować nią w warunkach braku własności prywatnej. Czytaj dalej
Podczas V Zjazdu austriackiego w Krakowie prof. Witold Kwaśnicki wygłosił wykład „Przedsiębiorca opoką dobrobytu”. Cały zjazd poświęcony był idei przedsiębiorczości. Kwaśnicki rozpoczął od postawienia pytania: „Gdzie chcielibyście żyć? 400 lat temu będąc bajecznie bogatym człowiekiem, czy współcześnie będąc normalnym pracownikiem z przeciętnym wynagrodzeniem?” Większość wybrała drugą opcję. Widziałem, że ucieszyło to bardzo profesora, ponieważ chciał udowodnić tezę, że dzisiaj ludziom żyje się lepiej. Czytaj dalej
Wspólnym nakładem Instytutu Edukacji Ekonomicznej im. Ludwiga von Misesa i Fijorr Publishing ukazało się właśnie nowe, poprawione polskie wydanie najważniejszego dzieła Murraya Rothbarda – Ekonomii wolnego rynku. Tym razem tę arcyważną książkę wydano w jednym, eleganckim tomie. Przed wydaniem tekst przeszedł gruntowną redakcję dokonaną przez Marcina Zielińskiego z Instytutu Misesa. Dzięki temu polski czytelnik może cieszyć się myślą Rothbarda w doskonałej oprawie edytorskiej. Czytaj dalej
Mises określił ekonomię jako naukę aprioryczną. Rozumie on przez to, że prawa ekonomii istnieją uprzednio i niezależnie od doświadczenia ekonomicznego, a także że weryfikowanie ich za pomocą eksperymentów, obserwacji, statystyk i innych danych empirycznych nie ma sensu. Pogląd ten od razu wzbudza niepokój u osób mających uproszczone wyobrażenie o metodach stosowanych w naukach przyrodniczych. Czytaj dalej
Musimy pamiętać, że przez większość życia, zanim przybył do Stanów Zjednoczonych jako uchodźca z objętej wojną Europy w 1940 r., Ludwig von Mises nie zarabiał na życie jako teoretyk ekonomii i filozof społeczny. Przez niemal ćwierćwiecze, od 1909 do 1934 r. (poza okresem I wojny światowej), Mises pracował jako analityk polityki ekonomicznej i doradca w wiedeńskiej Izbie Gospodarczej. W wieku od 28 do 53 lat (kiedy przeprowadził się do Genewy, by przyjąć pierwsze całkowicie akademickie stanowisko, w Instytucie Studiów Międzynarodowych) spędzał dzień roboczy jako analityk ekonomiczny. Czytaj dalej
Nauczanie społeczne Kościoła od czasów papieża Leona XIII opowiada się za ograniczoną interwencją państwa w sferze gospodarczej. Interwencja taka musi mieć zawsze na względzie dwie granice: godność ludzkiej osoby i dobro wspólne całego społeczeństwa. Wielu komentatorów katolickiej nauki społecznej widzi w tym narzędzie przeciwstawienia się nadmiernemu indywidualizmowi społecznemu i liberalizmowi gospodarczemu. Ludwik von Mises, austriacki ekonomista i filozof, największy obrońca kapitalizmu i krytyk socjalizmu w XX w., twierdzi, że w gospodarce wolnorynkowej posiadanie środków produkcji zawsze wiąże się z obowiązkiem społecznym i interwencja pastwa w żadnym wypadku nie jest tu konieczna. Czytaj dalej
Wśród badaczy z dziedziny nauk społecznych i humanistycznych nie istnieje zgoda wobec odpowiedzi na pytanie, czy istnieją uniwersalne prawa, które rządzą relacjami społecznymi, politycznymi i gospodarczymi niezależnie od czasu, miejsca, narodu czy kultury. Nie ma także jednolitego poglądu wobec założenia, że metody empiryczne są jedynie słuszne z naukowego punktu widzenia. Niniejszy artykuł jest próbą analizy powyższych problemów z perspektywy przedstawiciela austriackiej szkoły ekonomicznej Ludwiga von Misesa. Czytaj dalej
Teoria cyklu koniunkturalnego jest jednym z najważniejszych zagadnień teorii ekonomii. W związku z globalnym kryzysem finansowym w roku 2008, szczególnego znaczenia nabrały rozważania teoretyków szkoły austriackiej (w tym wciąż aktualne spojrzenie na problem autorstwa Misesa i Hayeka), które stanowią ciekawą alternatywę w wyjaśnianiu wahań koniunkturalnych, w stosunku do teorii głównego nurtu. Czytaj dalej
Z pracami Karola Marksa o ekonomii jest podobnie jak z piosenką Lennona: chwytają za serce bez patrzenia na tekst. Co więcej, ów chwyt za serce odbywa się pod pozorem chłodnej i przemyślanej analizy. Naturalnie w samym chwytaniu za serce i graniu na emocjach w analizie społeczno-ekonomicznej nie ma nic złego, gdyż większość wybitnych i znanych myślicieli starała się to robić. Ma to jednak sens o tyle, o ile emocje nie stają się nieustannym i nawykowym sposobem zamykania oczu na oczywiste wypaczenia i błędy w analizie. Czytaj dalej
Nakładem wydawnictwa Instytutu Edukacji Ekonomicznej im. Ludwiga von Misesa ukazała się właśnie książka Marksizm. Krytyka, która zbiera w jednym tomie interpretację i krytykę myśli marksistowskiej z perspektywy ekonomii, filozofii i historii idei. Zasadniczą część książki stanowią trzy eseje nieżyjących już ekonomistów reprezentujących trzy pokolenia austriackiej szkoły ekonomii: Eugena von Böhm-Bawerka, Ludwiga von Misesa i Murraya Rothbarda. Czytaj dalej
