Reed: Stare błędy Nowego Ładu
Lawrence Reed ostrzega Polaków przed „Nowym Ładem” PIS-u.
Higgs: Kryzys w trakcie kryzysu, USA w latach 1937-1939
Spowolnienie gospodarcze w latach 1937–1939 to zapomniany epizod wielkiego kryzysu w USA.
Rapka: Dlaczego sektor rolny ucierpiał w trakcie wielkiego kryzysu?
Do dziś wiele osób wciąż jest przekonana co do prawdziwości mitu, że to nieskrępowany wolny rynek prowadzi do kryzysów...
Folsom: Czy do zakończenia wielkiego kryzysu przyczyniła się druga wojna światowa?
Chronologia zdarzeń sugeruje, że to wybuch drugiej wojny światowej był początkiem końca wielkiej depresji. W jej trakcie ponad 12 milionów Amerykanów powołano do wojska, a niemalże drugie tyle zatrudniono na stanowiskach związanych z działaniami wojennymi. W efekcie, w samym roku 1939 wojna wchłonęła 17 milionów bezrobotnych Amerykanów. Stąd też wielu historyków za przyczynę końca kryzysu uznaje astronomiczne wydatki publiczne przeznaczane na tę potężną operację militarną.
Tovey: Jak Keynes niemal zapobiegł Keynesowskiej rewolucji
Jest 30 października 1929 roku. Kolejny rześki jesienny dzień na Manhattanie. 33-piętrowy hotel Savoy-Plaza rzuca długi cień na Central Park. U stóp hotelu leży finansista. Jego ciało jest nieruchome, a ostatni oddech, wyrzucony siłą uderzenia, zmienia się właśnie w krwawą mgiełkę.
Rothbard: Wstęp do wydania czwartego „Wielkiego Kryzysu w Ameryce”
Twierdzenie, że z punktu widzenia konsumenta i podatnika lepsze od wyższych cen są podatki, jest absurdalne. Jeśli z powodu inflacji cena danego produktu wzrośnie, to konsument na tym straci, jednak wciąż może cieszyć się korzyściami, jakie mu ten produkt daje. Kiedy jednak rząd, chcąc ograniczyć wzrost cen, podnosi podatki, konsument nie dostaje nic w zamian. Traci on po prostu swoje pieniądze bez żadnych korzyści.
Rothbard: Wstęp do wydania trzeciego „Wielkiego Kryzysu w Ameryce”
Ekonomiści, będąc świadkami katastrofalnych konsekwencji swoich błędnych teorii i zdając sobie sprawę z tego, że ich nadzieje i plany nie spełniły się, są coraz bardziej zakłopotani i zdesperowani. Wyraźnie można zauważyć, że nie mają oni żadnego pojęcia o tym, co należy teraz zrobić, ani nawet nie potrafią wyjaśnić obecnego bałaganu. Jedyne, co potrafią, to na przemian przyspieszać i hamować z zadziwiającą wręcz gwałtownością w nadziei, że któreś z tych rozwiązań w końcu zadziała.
Rothbard: Wstęp do wydania drugiego „Wielkiego Kryzysu w Ameryce"
Od czasu pierwszego wydania tej książki ekonomiści zdążyli sobie uświadomić na nowo, że cykle koniunkturalne jednak istnieją. W latach sześćdziesiątych zapewniano nas, podobnie jak podczas nowej ery w latach dwudziestych, że dzięki keynesistowskim i innym wyrafinowanym rozwiązaniom problem cyklów koniunkturalnych zniknął. Jednak w listopadzie 1969 roku rozpoczęła się naprawdę głęboka recesja i do chwili, w której piszę te słowa, gospodarka wciąż nie wyszła z kryzysu, co nam dość boleśnie, choć też zbawiennie, uświadamia, że problem cyklów koniunkturalnych wciąż istnieje.
Tyszkiewicz: Czarny rynek „czarnego złota”
Węgiel dzięki rewolucji przemysłowej stał się najbardziej życiodajnym surowcem dla rozwiniętej gospodarki. To „czarne złoto” było w pierwszej połowie XX wieku podstawowym surowcem energetycznym, także w USA. Jednakże wraz z wielkim kryzysem lat 30. i falą regulacji wprowadzanych przez rząd federalny nawet dla firm zajmujących się jego wydobyciem i dystrybucją nastały ciężkie czasy. Wtedy też narodził się prężny czarny — dosłownie i w przenośni — rynek.
Cyrzan: Perspektywa powrotu do standardu złota Stanów Zjednoczonych Ameryki w kontekście kryzysu z 2007 roku
Głównym celem pracy jest analiza historii standardu złota w USA oraz rozważenie możliwości powrotu do tego systemu monetarnego. Istotne jest również zbadanie jaki wpływ na wystąpienie Wielkiego Kryzysu w latach 1929 – 33, na jego długość oraz skalę miał parytet złota. Ponadto niezbędnym wydaje się przedstawienie środowisk popierających powrót do standardu złota oraz ich znaczenia w amerykańskim życiu publicznym.
Rothbard: Rząd i produkt narodowy w latach 1929 – 1932
Wydatki mogą służyć tylko zmierzeniu wartości produktu w sektorze prywatnym, ponieważ w tym przypadku pieniądze są wydawane dobrowolnie w zamian za świadczone usługi. Zupełnie inaczej sytuacja przedstawia się w wypadku rządu: rząd pozyskuje pieniądze, stosując przymus, a jego wydatki niekoniecznie muszą mieć związek z usługami, które świadczy na rzecz sektora prywatnego. Nie istnieje metoda, która umożliwiałaby nam oszacowanie wartości tych usług. Ponadto wydatki, które byłyby preferowane przez obywateli, stają się mniejsze o każdego dolara skonfiskowanego przez rząd.
Rothbard: Koniec kadencji Hoovera
Herbert Hoover reagował na wyzwania Wielkiego Kryzysu działaniami szybkimi i zdecydowanymi, które podejmował właściwie przez całą kadencję, wcielając w życie „największy program ataku i obrony” przeciw kryzysowi, jaki kiedykolwiek powstał w Ameryce. W dzisiejszych kategoriach „postępu” powinien zakończyć kadencję jako zwycięski bohater. Tymczasem zostawił Amerykę zupełnie zrujnowaną, pogrążoną w najdłuższym i najdotkliwszym kryzysie w dziejach.
Rothbard: Inflacja a teoria ekonomii
Koncepcja stabilnego poziomu cen nie jest tak bardzo szkodliwa, gdy ceny akurat rosną. Wtedy może się okazać pomocna obrońcom zdrowego pieniądza, którzy chcieliby powstrzymać boom. Kiedy jednak ceny spadają, a zwolennicy programu stabilizacji domagają się zwiększenia podaży pieniądza wtedy owa koncepcja staje się bardzo niebezpieczna. Niestety, wówczas również koncepcja stabilizacji znacznie zyskuje na popularności.
Rothbard: Stawki płac a bezrobocie
Zastanawiające jest, że nawet ekonomiści, którzy akceptują ogólną teorię cen, uważają wbrew logice, że nie ma ona zastosowania do płac, czyli ceny pracy. Twierdzą na przykład, że teorię krańcowej produktywności można w całości zastosować do innych czynników produkcji niż praca. Jednak gdy zajmują się kwestią płac, zaczynają nagle poruszać problemy „stref nieokreśloności” i „negocjacji”. Większość ekonomistów przyznaje też, że utrzymywanie ceny jakiegokolwiek dobra powyżej poziomu, za którego sprawą rynek się oczyszcza, spowoduje powstanie niesprzedanych nadwyżek. Jednak nie chcą uznać, że ta sama prawidłowość dotyczy pracy.
Rothbard: Wstęp do pierwszego amerykańskiego wydania "Wielkiego Kryzysu w Ameryce"
Do dziś mnóstwo ludzi sądzi, że przyczyny Wielkiego Kryzysu tkwiły w systemie kapitalistycznym. Jeśli nowoczesne metody polityki fiskalnej, monetarnej i stabilizacyjnej nie uchronią kapitalizmu przed kolejnym poważnym kryzysem, zażądają oni wprowadzenia socjalizmu. Kolejny kryzys będzie dla nich ostatecznym dowodem na to, że nawet zreformowany i oświecony kapitalizm nie może sprawnie funkcjonować. Tymczasem głębsza analiza pokazuje, że twierdzenia te nie znajdują uzasadnienia.
North: Dlaczego deflacjoniści nie mają racji
Inflacjonistą jest ten, kto wierzy, że inflacja cenowa wywoływana jest przez dwa czynniki: inflację monetarną oraz politykę banku centralnego. Deflacjonista to z kolei ten, kto uważa, że deflacja jest nieunikniona — pomimo inflacji monetarnej oraz polityki banku centralnego. Żaden inflacjonista nie twierdzi, że inflacja jest nieunikniona. Każdy deflacjonista jest natomiast zdania, że to deflacja cenowa jest nieunikniona. Deflacjoniści pozostają w błędzie już od 1933 r.
Murphy: Obrona austriackiego wyjaśnienia wielkiego kryzysu
Scott Sumner skrytykował ostatnio austriackie wyjaśnienie wielkiego kryzysu. Według Sumnera nie można powiedzieć, że lata 20. były okresem inflacyjnego boomu niezależnie od tego, jaką przyjmiemy definicję inflacji. Jego argumenty o stałości bazy monetarnej są jednak mylące, a poglądy na zmiany w szerszych agregatach pieniądza (jak M2) są wręcz niedorzeczne. Ponadto Sumner ignoruje zmiany w polityce Rezerwy Federalnej w latach 1927-1929.
Carden: Druga wojna światowa nie zakończyła Wielkiego Kryzysu
Ludzie o zróżnicowanych poglądach politycznych twierdzą, iż druga wojna światowa zakończyła trwający dekadę koszmar gospodarczy. Warto zweryfikować to twierdzenie, żeby przekonać się, czy interwencje rządowe — a w szczególności te związane z rozpoczęciem działań wojennych — mają pozytywny wpływ na gospodarkę. Dodatkowo, nasze rozważania pomogą w zrozumieniu tego, w jaki sposób zmiany polityczne wpływają na motywację jednostek.
Machaj: Kryzys a ekonomia
Mówi się o tym, że każda nieprzyjemna prawda przechodzi rozmaite stadia. Moglibyśmy jednak wyznaczyć trzy generalne. Pierwsze z nich to moment zupełnego ignorowania. Prawda pojawia się gdzieś tam daleko w tle i od czasu do czasu parę osób o niej wspomina.
Murphy: Tajemnica centralnej bankowości
Po niedawnej podwyżce stóp procentowych mainstreamowa prasa posłusznie jak papuga powtarza makroekonomiczne analizy, podsuwane przez naszych przyjacielskich centralnych planistów z Rezerwy Federalnej. Szary obywatel doskonale zdaje sobie sprawę, że brak mu mądrości, by pojąć skomplikowane powiązania między poszczególnymi indeksami cen, krzywymi dochodowości, zaufaniem konsumentów, itd. – to działka Greenspana.
