Smółko: Instytucja własności według wybranych przedstawicieli Austriackiej Szkoły Ekonomii
Publikujemy kolejną pracę magisterską związaną tematycznie ze szkołą austriacką.
Kubisz: Teoria Ronalda Coase’a a własność i odpowiedzialność za szkodę
W 1959 Ronald Coase opublikował w „Journal of Law and Economics” artykuł zatytułowany The Federal Communications Commission, w którym rozwijał argumentację za rynkową alokacją częstotliwości radiowych jako alternatywnym rozwiązaniem wobec decyzji urzędniczych. Zaproponował pewną procedurę: przyznawania praw własności i ich wymiany, by zapewnić ich najefektywniejsze użycie.
Jasay: Czy własność jest mitem?
Ekonomiści powinni poświęcić więcej uwagi teoretycznej obronie własności niż czynią to obecnie. Istotność solidnej obrony wolności posiadania, wedle mojego zdania, nie polega tylko na tym, że własność jest niezbędna dla funkcjonowania rynków (choć jest to oczywiście prawdą). Ale raczej chodzi o to, że jeśli własność jest nienaruszalna, to stanowi barierę dla redystrybucji, a przynajmniej sprawia, że redystrybucja wygląda wątpliwie z moralnego punktu widzenia.
Jasay: Dziedzictwo etatyzmu
Niepopularność własności, rzucająca cień nienawiści i moralnego potępienia, nieuchronnie wzmacnia rękę państwa, jako że jest to ośrodek władzy redystrybucyjnej, która może poprzez legislacje przenieść własność i dochód od jednych do drugich. Im silniejsze państwo, tym większa rola przypisana „ramom prawnym”, których dynamika naciska, by obejmowały i regulowały coraz więcej aspektów osobistego i społecznego zachowania.
Jasay: Własność czy „prawa własności”?
Ekonomiści, którzy posiadają dom lub inne aktywa, traktują je jako swoją „własność”. Jednak w ramach wykonywania swojego zawodu, zmieniają słownictwo i zaczynają mówić o „prawach własności”. Czy te terminy oznaczają tę samą rzecz i czy to ważne, który z nich jest używany? Niniejszy esej próbuje dowieść, że „własność” i „prawa własności” oznaczają różne rzeczy i używanie ich jako synonimów stanowi ukryte, ale dość poważne zagrożenie dla tego rodzaju ładu społecznego, w którym efektywność ekonomiczna i wolność osobista mają największą szansę przetrwać.
Alchian: Prawa własności
W ubiegłym tygodniu odszedł kolejny wielki ekonomista - Armen Alchian, współtwórca nowej ekonomii instytucjonalnej. Prezentujemy jego artykuł nt. praw własności, w którym dowodzi, że: "Prywatne prawa własności nie kolidują z prawami człowieka. One są prawami człowieka. Prywatne prawa własności są prawami człowieka do używania określonych dóbr i do ich wymiany. Wszelkie ograniczenia dotyczące prywatnych praw własności zmieniają układ sił z bezosobowych cech w stronę cech osobistych i w stronę zachowania, które jest zatwierdzane przez siły polityczne. To jest właśnie zasadniczym powodem do preferowania silnego systemu prywatnych praw własności — prywatne prawa własności chronią wolność jednostki".
Juruś: Locke a Rothbard - koncepcje własności
Na polskim rynku wydawniczym niedawno pojawiła się kolejna publikacja poświęcona tematyce libertariańskiej, co nas niezmiernie cieszy. Prezentujemy jeden rozdział z książki dr. Dariusza Jurusia z Uniwersytetu Śląskiego W poszukiwaniu podstaw libertarianizmu .
Herbert: Lód a ekonomia
Cena, prawo własności oraz zysk są źródłem informacji, motywacji oraz innowacji. Czynniki te leżą u podstaw każdego wolnego i bogatego społęczeństwa. Dzięki nim możliwe jest pobudzenie potencjału drzemiącego w jednostkach. Uwolniona przedsiębiorczość sprawia, że możliwe okazują się zadania nawet tak złożone, jak dostarczenie lodu na Bahamy.
French: Własność to sposób na ochronę środowiska!
Dobre intencje rządu w niewielkim stopniu ochroniły dziką przyrodę. Tylko własność prywatna i wycena rynkowa będą chronić te wspaniałe stworzenia, aby przyszłe pokolenia mogły się nimi zachwycać i cieszyć. Przykład afrykańskich prywatnych rezerwatów zwierzyny potwierdza, że nie ma żadnego nieodłącznego konfliktu między rynkiem i środowiskiem.
Kalicka-Diakon: Robert Nozick: Zasada samoposiadania i państwo
Prezentowany artykuł ilustruje relację między Nozickowską ideą samoposiadania i proponowanym przez filozofa modelem państwa minimalnego. Zasada samoposiadania jest fundamentem teorii własności Nozicka; jej szeroka interpretacja odnosi się do kwestii praw, jakie jednostka posiada wobec państwa i zakresu moralnie usprawiedliwionych uprawnień państwa. Prawa te są tak silne i dalekosiężne, że powstaje pytanie: co, jeśli cokolwiek, wolno państwu i jego funkcjonariuszom? Jak wiele miejsca prawa jednostki pozostawiają dla państwa?
Hoppe: Przedsiębiorczość w warunkach pustej własności
Fizyczne cechy środków produkcji oraz fizyczny charakter pieniądza towarowego stanowią podstawy, dzięki którym możliwe jest skuteczne działanie kapitalistycznego przedsiębiorcy. Państwo poprzez swoje działania w sferze monetarnej zamienia pieniądz towarowy na pusty pieniądz a poprzez regulacje wykorzystania własności zamienia fizyczną własność we własność pustą. W takich warunkach radykalnie zmienia się charakter działań przedsiębiorcy. Zamiast starać się zaspokoić potrzeby konsumentów musi zaspokajać pragnienia biurokratów i polityków.
Hoppe: O własności prywatnej, wspólnej i publicznej, z uzasadnieniem całkowitej prywatyzacji
Postawiłem sobie trzy cele, pisząc ten artykuł. Po pierwsze, pragnę wyjaśnić naturę i funkcję własności prywatnej. Po drugie, chcę przedstawić różnice pomiędzy własnością „wspólną” a „publiczną”; wskażę również błąd w instytucji własności publicznej. Po trzecie, przedstawię uzasadnienia dla prywatyzacji i zaproponuję pewne zasady, według których powinna być przeprowadzana.
Heydel: Usus i abusus własności w świetle ekonomji
Próby powiększania dobrobytu przez ograniczenie prawa własności, to to, co po rosyjsku nazywa się »Tryszkin kaftan«, więc próby obcinania jednego rękawa, by przydłużyć drugi. Po polsku wyraża to samo anegdota o zakrótkiej kołdrze. Polityk, prawodawca, ma prawo rozstrzygać o tem, czy chce mieć lewy rękaw czy prawy, lub czy chce kołdrą zakryć nogi, czy ramiona. Ekonomista ma obowiązek przypominać, że ani kaftana, ani kołdry nie można dowolnie rozciągać, bez obawy podarcia, że zawsze obowiązuje wybór pomiędzy dwoma różnemi celami, czy wartościami, każdy wybór łączy się ze stratą, a osiągnięcie każdej wartości połączone jest z kosztem.
Rothbard: Wolność i własność: lewellerzy i Locke
W błyskotliwej i bardzo sensownej teorii Locke'a własność wywodzi się ze wspólnego posiadania lub z braku własności i przeradza się w czyjeś osobiste posiadanie w ten sam sposób, w jaki człowiek zmienia nieużywaną własność w używaną — to jest, poprzez „połączenie swojej własnej pracy”, osobistej energii z wcześniej nieużywanym i nieposiadanym zasobem, tym samym sprawiając, że zasób ten jest produktywnie używany, a tym samym przez niego osobiście posiadany.
Hoppe: Własność, przyczynowość i odpowiedzialność
"Ścisła definicja odpowiedzialności" Rothbarda wymaga ważnych poprawek, jest bowiem zbyt obiektywistyczna. Poprawna definicja odpowiedzialności musi brać pod uwagę subiektywną naturę ludzkiego działania.
Machaj: Pieniądze OFE a własność
Polska ma kolejnego bohatera narodowego. Niestety, opinia publiczna koncentruje się cały czas na kwestiach relatywnie mniej ważnych i mało kto zwrócił uwagę na tę osobę. A mowa o niejakim Adamie Mielczarku, wybitnym młodym człowieku, który postawił sobie zadanie, jakie powinno być celem każdego patrioty: mianowicie obronę swojego narodu przed opresją państwa, nawet jeśli tworzone jest ono przez ludzi tej samej narodowości. W tym wypadku sprawa dotyczyła tak zwanych „składek” na Otwarte Fundusze Emerytalne.
Bastiat vs. Proudhon - o darmowym kredycie: List drugi
Prezentujemy drugi z czternastu listów w dyskusji F. Bastiata z P.J. Proudhonem o darmowym kredycie. Tym razem Bastiat odpowiada F.C. Chevému na poczynione przezeń w liście pierwszym zarzuty wobec procentu jako takiego. Bastiat twierdzi, iż użytkowanie własności niesie ze sobą dla użytkownika określoną wartość, wnosi też do dyskusji argumenty mówiące o swobodzie wymiany i produktywności kapitału. Zapraszamy do lektury - kolejne listy już niedługo na naszej stronie!
