Jednym z najczęściej używanych na świecie wskaźników, które mają przybliżyć obywatelom skalę państwowej redystrybucji dochodów, jest dzień wolności podatkowej (dalej: DWP). Jego dokładne obliczenie nie jest jednak sprawą prostą. Poniżej przedstawię problemy związane z obliczaniem DWP i zaproponuję własny sposób oszacowania, kiedy ten dzień przypada. Czytaj dalej
W piątek, 26 maja 2017 roku, w Sejmie odbyła się konferencja dotycząca problemów alkoholowych polskiego społeczeństwa zatytułowana „Ku trzeźwości Narodu”. O niezdrowych preferencjach Polaków z troską dyskutowali przedstawiciele rządu, świata nauki, kościoła oraz samorządowcy. Najistotniejsze z uwagi na potencjalne, realne skutki dla gospodarki i społeczeństwa były oczywiście wypowiedzi rządzących, w których władzy znajduje się podejmowanie działań fiskalnych czy legislacyjnych mających wpływ na nasze życie codzienne, los wielu branż produkcyjnych i handlu. Czytaj dalej
Zastanawiając się nad ekonomicznymi i prawnymi skutkami kształtowania podatków oraz opodatkowania, nie powinno pozostawiać się analizy bez odpowiedzi na jedno z fundamentalnych pytań, jakie wiąże się z tym zagadnieniem, mianowicie pytań o to, czym jest podatek, jaki jest jego mechanizm, jak również, jakie rodzi on skutki. Nie można bowiem prowadzić dyskusji dotyczącej opodatkowania bez głębszej refleksji nad jego istotą, przyjmując implicite, że płacenie podatków to po prostu oczywisty fakt, związany z naszym życiem, w związku z czym próby jakichkolwiek dociekań w tej materii są — zdaniem wielu — pozbawione większego sensu. Czytaj dalej
Ortodoksyjni ekonomiści neoklasyczni od dawna trzymali się punktu widzenia, według którego, dla osoby opodatkowanej, podatek dochodowy jest „lepszym podatkiem” niż podatek akcyzowy nałożony na poszczególne rodzaje konsumpcji. Uważają tak, gdyż akcyza nie tylko obciąża finansowo podatnika, w czym nie różni się przecież od podatku dochodowego, ale dodatkowo zniechęca go do nabywania poszczególnych dóbr konsumpcyjnych. Tak więc oprócz odbierania podatnikom pieniędzy, zniekształca ich wzorce konsumpcyjne, kierując je niekoniecznie tam, gdzie sami by je skierowali. Czytaj dalej
Różne społeczeństwa różnie osądzają uchylanie się od opodatkowania. W Wielkiej Brytanii wciąż „tak się nie robi”, a przynajmniej ludzie „odpowiedniego sortu” tak nie postępują. Na większej części europejskiego kontynentu jest to zjawisko powszechne i mówi się o tym swobodnie wśród bliskich przyjaciół i rodziny. W pewnych kręgach uchodzi to za wyzysk, w innych za akt oporu przeciwko Lewiatanowi. Czytaj dalej
Celem tego artykułu jest omówienie głównych wyzwań stojących przed polskim systemem podatkowym oraz przedstawienie propozycji jego reformy. Ze względu na ograniczoną objętość tego artykułu nie proponujemy szczegółowej (prawnej) konstrukcji polskiego systemu podatkowego, lecz jedynie nakreślamy pożądane kierunki zmian. Czytaj dalej
Badanie porównawcze systemów podatkowych „Wysokość podatków w Hiszpanii”, opracowane przez Instituto Juan de Mariana analizuje argumenty użyte przez rząd, które miały na celu usprawiedliwić nowe podwyższenia podatków. 15 sierpnia (2010 r. — przyp. tłum.) minister José Blanco zapewniał, że hiszpańskie podatki są „bardzo niskie” i że konieczne jest odnalezienie sposobów na „ujednolicenie ich” do wysokości średniej europejskiej Czytaj dalej
Zwolennicy likwidacji podatku od dochodów kapitałowych często rozważają, czy rząd powinien opodatkować przychód czy konsumpcję. Podatek konsumpcyjny — nazywany również podatkiem od wydatków, podatkiem od skonsumowanego dochodu, czy podatkiem od przepływów pieniężnych — nakładany jest na wydatki, a nie na zarobki. Jak ujmują to ekonomiści Alvin Rabushka i Robert Hall, opodatkowanie dochodu to opodatkowanie tego, co dana osoba wnosi do gospodarki, a opodatkowanie konsumpcji to opodatkowanie tego, co z niej czerpie. Czytaj dalej
Przy okazji dyskusji (chociażby podczas naszej Szkoły Ekonomicznej) o niedawno wprowadzonym podatku bankowym (ta popularna skrócona nazwa może jednak nie oddawać w pełni charakteru podatku) natrafiłem na ciekawą, bo wykorzystującą austriacką teorię cyklu koniunkturalnego, próbę obrony tego podatku. Czytaj dalej
Podatek liniowy jest pociągający dla wszystkich tych uczonych, którzy — bez względu na wyznawaną ideologię — lubią przesuwać ludzi niczym pionki po szachownicy. Wielki dziewiętnastowieczny szwajcarski historyk Jacob Burckhardt nazywał intelektualistów mających skłonności do inżynierii społecznej „potwornymi upraszczaczami”. Ta etykietka pasuje wspaniale do zastępu zwolenników podatku liniowego, gdyż jednym z głównych ich argumentów jest to, że chcieliby oni zastąpienia naszej budzącej konsternację mozaiki przepisów podatkowych systemem prostym i przejrzystym, w którym „deklaracje można by wypełniać na pocztówce”. Czytaj dalej
