Kategoria: Historia myśli ekonomicznej
Duda: Stanisław Grabski wobec „Sporu o metodę”
Zasadnicze dla teoretycznego stanowiska w ekonomii prace S. Grabskiego powstały na przełomie XIX i XX wieku, oraz w pierwszej dekadzie wieku XX. Dotyczyły one różnych problemów ekonomii; najbardziej znaczący jest wkład S. Grabskiego do zagadnień metodologii ekonomii (teorię ekonomii nazywał S. Grabski „ekonomią społeczną”). Na uwagę zasługuje również naszkicowana wówczas oryginalna teoria rozwoju społeczno-gospodarczego. Rozwijał on również swoistą teorię wartości, próbując połączyć analizę historyczną z elementami ujęcia subiektywistycznego.
Kasprzak: Edmund Burke a ekonomia
Burke zainteresował się procesami gospodarczymi już na studiach. Uważał wtedy, iż koniecznym jest wykreowanie nauki zajmującej się badaniem reguł występujących w świecie gospodarczym. W jednym z artykułów napisanych w 1748 roku dla „The Reformer” Burke wystosował prośbę do miejscowych arystokratów o wsparcie badań nad wymianą handlową. Miałoby to na celu stworzenie nauki, mającej praktyczne znaczenie dla osób zainteresowanych ekonomią
Szczerbiński: De Moneta Mikołaja z Oresme na tle średniowiecznej refleksji nad pieniądzem
Wiek XX był czasem niewątpliwego ożywienia zainteresowania dorobkiem wieków średnich. Dyskusja o średniowieczu rozwijała się wielotorowo — dotyczyła zarówno ogólnie rozumianych osiągnięć cywilizacyjnych Europy Chrześcijańskiej, jak i poszczególnych dziedzin aktywności ludzi owej epoki. Kwestia wartości średniowiecznej myśli filozoficznej i naukowej wiąże się z całościową oceną formacji intelektualnej za jaką można uznać myśl szkolną, scholastykę, która jako metoda dominowała w okresie średniowiecza, w czasach zaś nowożytnych nie tylko nie została całkowicie zarzucona, ale i była kontynuowana niekiedy z wyraźnym powodzeniem.
Böhm-Bawerk: Karol Marks i koniec jego systemu
Jako autor Karol Marks był człowiekiem do pozazdroszczenia szczęśliwym. Nikt nie zamierza twierdzić, że jego dzieło należy do lektur przystępnych i łatwych do zrozumienia. W wypadku innych książek nawet dużo mniejszy balast zawiłej dialektyki i nużących, operujących matematycznym rusztowaniem dedukcji byłby dla szerszej publiki przeszkodą nie do pokonania. Mimo to Marks stał się apostołem w szerokich kręgach — i to właśnie tych, o których nie można powiedzieć, że pasjonują się trudnymi lekturami.
Brandly: Jean Baptiste Say – ojciec austriackiej koncepcji finansów publicznych
Austriacy docenili wkład Saya w badania ekonomiczne, szczególnie jego wpływ na szkołę austriacką. Szanowane są w szczególności jego prace dotyczące metodologii, przedsiębiorczości, teorii monetarnej oraz teorii wartości. Say jest najbardziej znany z prawa rynków (prawo Saya), w którym stwierdza, iż wzrost bogactwa nie jest ograniczony przez podkonsumpcję (we współczesnej makroekonomii termin ten oznacza niedostateczny zagregowany popyt), a przez niedobór produkcyjny. Say udowadnia, iż produkcja ograniczona jest przez opodatkowanie, a nie podkonsumpcję. W szczególności ponadprzeciętna jest jego analiza opodatkowania,
Galles: Przed Adamem Smithem był Chydenius
Jako że pierwszy rozdział kursu podstaw ekonomii określa Adama Smitha mianem ojca ekonomii, powiedziałem uczniom, że w rzeczywistości miał on wielu poprzedników w dziedzinie studiów nad ekonomią. Jako przykład wspomniałem o hiszpańskich scholastykach. Mając tych poprzedników na względzie, odkryłem kolejnego, którego istnienia zupełnie nie byłem świadom.
Adorney, Palumbo: „Sofizmaty Ekonomiczne” Frédérica Bastiata są dziś ważniejsze niż kiedykolwiek
Wielki ekonomista Frédéric Bastiat skończyłby w tym roku 215 lat. Jego zasługi w walce o wolność są liczne, lecz podczas gdy wielu obrońców wolnego rynku skupia się głównie na jego eseju Prawo, jest inna książka, która reprezentuje jego spuściznę jeszcze lepiej: "Sofizmaty Ekonomiczne". Ten krótki zbiór esejów uosabia prawdopodobnie największy dar autora: stosowanie żelaznej logiki i frapującej prozy, by przybliżyć meandry ekonomii setkom tysięcy laików.
Machaj: Marksizm – dzień sądu
Z pracami Karola Marksa o ekonomii jest podobnie jak z piosenką Lennona: chwytają za serce bez patrzenia na tekst. Co więcej, ów chwyt za serce odbywa się pod pozorem chłodnej i przemyślanej analizy. Naturalnie w samym chwytaniu za serce i graniu na emocjach w analizie społeczno-ekonomicznej nie ma nic złego, gdyż większość wybitnych i znanych myślicieli starała się to robić. Ma to jednak sens o tyle, o ile emocje nie stają się nieustannym i nawykowym sposobem zamykania oczu na oczywiste wypaczenia i błędy w analizie.
Rothbard: Karol Marks – komunista jako religijny eschatolog
Zrozumienie wzniesionego przez Karola Marksa przerośniętego gmachu myśli staje się możliwe, gdy przyjmiemy za podstawę jedną prawdę: Marks był komunistą. Wydawałoby się to stwierdzeniem banalnym, by nie rzec trywialnym, zajmującym miejsce obok miriadów usianych żargonem marksistowskich pojęć filozoficznych, ekonomicznych czy kulturowych. A jednak oddanie dla idei komunizmu miało dla Marksa znaczenie fundamentalne, było kwestią kluczową, przerastającą dalece wagę pojęć takich jak walka klas, dialektyka czy teoria wartości dodatkowej.
Moroń: Henry Hazlitt vs Plan Marshalla
Hazlitt rozpoczął polemikę z orędownikami Planu Marshalla, gdy tylko pojawiły się pierwsze wzmianki o zamiarze udzielenia pomocy gospodarczej krajom Europy. Pierwszy felieton jego autorstwa na ten temat ukazał się pod koniec marca 1947 r., wkrótce po ogłoszeniu przez Trumana zamiaru przejęcia brytyjskich zobowiązań pomocy greckiemu rządowi, walczącemu z komunistyczną partyzantką[5]. Kolejne teksty dotyczące Planu Marshalla ukazywały się przez cały okres jego działania, czyli do 1952 r.