Kategoria: Prakseologia
Społeczeństwo i rozwój gospodarczy według Ludwiga von Misesa
Jak Ludwig von Mises przedstawił zagadnienie genezy społeczeństwa i roli idei w rozwoju gospodarczym?
Wojtyszyn: Ekonomia ludzkiego działania – fragment książki „Anty-Lewiatan. Doktryna polityczna i prawna Murraya Newtona Rothbarda”
Rothbard poszedł w innym kierunku niż Mises, stwierdzając, iż podstawowe aksjomaty prakseologii mają charakter empiryczny, a zatem są wychwytywane z realnego świata i identyfikowane za pomocą umysłu
Mises: Czas
Pojęcie zmiany zakłada pojęcie następstwa czasowego. Nieruchomy, wiecznie niezmienny świat istniałby poza czasem, ale byłby martwy. Pojęcia zmiany i czasu są ze sobą nierozerwalnie związane. Działanie ma na celu zmianę i dlatego jest podporządkowane czasowi. Ludzki rozum nie jest nawet w stanie wyobrazić sobie idei pozaczasowego istnienia i działania.
Fillieule: Misesowska prakseologia – przykład z dziedziny socjologii przestępczości
W tym wykładzie chcę podkreślić głębię i znaczenie jego koncepcji teoretycznych nauk społecznych jako prakseologii. Prakseologia misesowska opiera się na dwóch fundamentalnych założeniach. Po pierwsze — pojęciu ludzkiego działania, i po drugie — apriorystycznym charakterze nauk społecznych. Kształtując te poglądy, Mises odnosił się głównie do ekonomii. Ja jednak chciałbym zilustrować proponowane przez niego zasady ludzkiego działania i aprioryzmu przy pomocy innej dziedziny nauk społecznych — a mianowicie socjologii przestępczości.
Hieber: Język jako działanie
Ludzie używają języka do czegoś więcej niż tylko komunikacji — używają go również do tego, by coś robić. Samo przemawianie jest często zachowaniem, tak jak wtedy, gdy mówimy „przyrzekam” lub „uroczyście oświadczam”. Wielu współczesnych językoznawców przyjmuje, że każdy język jest performatywny. Nawet nieszkodliwe zdanie oznajmiające „poszedłem do sklepu” konstytuuje działanie, tj. akt informowania. Tak jak w każdym innym działaniu, mówimy i piszemy, by wpłynąć na świat lub myślenie innych. Język jest więc rodzajem działania, a tym samym podlega prawom prakseologii.
Rothbard: W obronie skrajnego aprioryzmu
Rothbard broni prakseologii, tj. twierdzi, że: a) fundamentalne aksjomaty i przesłanki ekonomii są bezwzględnie prawdziwe; b) twierdzenia i konkluzje wydedukowane za pomocą praw logiki z tych przesłanek są wskutek tego również bezwzględnie prawdziwe; c) w związku z tym nie ma potrzeby empirycznego „testowania" ani przesłanek, ani konkluzji; d) wydedukowane twierdzenia nie mogą być testowane, nawet jeśli byłoby to pożądane.
Wozinski: Prakseologia a logika formalna
Gdy libertarianie prezentują teorię ekonomii i etyki, opartej na aksjomatach działania i argumentacji, często spotykają się z krytyką. Głosi ona, że systemy dedukcyjne posiadają wiele ograniczeń, które zostały już dawno objaśnione przez logikę formalną. Czas wreszcie wyjaśnić, dlaczego narzędzia współczesnej logiki nie mają zastosowania w prakseologii i rozwinąć zagadnienie metodologicznego charakteru nauki o ludzkim działaniu.
Sułek: Trzy działy prakseologii
Z przyjemnością publikujemy artykuł profesora Mirosława Sułka na temat prakseologii. Profesor dr hab. Mirosław Sułek (ur. 1952) jest ekonomistą, prakseologiem i analitykiem strategicznym. Należy do Polskiego Towarzystwa Prakseologicznego i Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych. Jest autorem, współautorem lub redaktorem naukowym kilku książek. W dorobku ma ponad 130 publikacji. Obecnie wykłada na Uniwersytecie Warszawskim (Instytut Stosunków Międzynarodowych). Jest opiekunem Koła Naukowego Austriackiej Szkoły Ekonomii. Artykuł "Trzy działy prakseologii" ukazał się pierwotnie w Roczniku Naukowym Wydziału Zarządzania w Ciechanowie Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie, z. 1-2, t. II, Ciechanów 2008, s. 51–70. Publikacja na www.mises.pl za zgodą wydawcy i Autora.