Multimedia
Debata: Filozofia libertariańska a państwowe granice
Instytut Misesa i Stowarzyszenie Libertariańskie zorganizowały wspólnie 20 października 2015 r. spotkanie: „Filozofia libertariańska a państwowe granice. Debata na marginesie exodusu ludności z Bliskiego Wschodu”. We Wrocławiu stawili się: dr Jakub Wozinski, Jakub Bożydar Wiśniewski, Norbert Slenzok, Jan Lewiński, którzy próbowali odpowiedzieć na pytanie o to, jak powinna wyglądać właściwa libertariańska odpowiedź na pytania dotyczące ewentualnych restrykcji imigracyjnych. Debatę moderował dr Mateusz Machaj, fundator Instytutu Misesa.
Teksty
Machaj: Rozdział 22. podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - Spory wokół roli państwa w gospodarce
Państwo jest instytucją, która opiera się na monopolu stosowania przemocy na danym terytorium geograficznym. Oznacza to, że nikt inny poza aparatem państwowym nie może formalnie grozić obywatelom zastosowaniem bezpośredniego przymusu. W praktyce oczywiście zdarzają się ludzie, którzy stosują przymus, ale stanowione prawo im tego zabrania. Jedyną instytucją, która może legalnie przejmować środki obywateli (a także w innych przypadkach pozbawiać ich wolności), jest aparat państwa.
Teksty
Machaj: Rozdział 15. podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - bank centralny
Banki centralne podejmują rozmaite operacje finansowe, które sprawiają, że inflacja osiąga większe lub mniejsze poziomy. Niektóre z banków centralnych na świecie poza celem inflacyjnym mogą również mieć wpisane cele wzrostu gospodarczego, stabilności makroekonomicznej, utrzymywania stałego kursu walutowego, czy też niskiego bezrobocia. Praktyka ich działania na całym świecie sprowadza się jednakże zazwyczaj do regulowania poziomów inflacji. Choć tak naprawdę równie istotnym celem jest kształtowanie i wspieranie całego sektora bankowego.
Teksty
Machaj: Rozdział 12 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” – Wzrost i rozwój gospodarczy
Wzrost gospodarczy jest najważniejszą kategorią gospodarczą, opisującą ewolucję życia człowieka. Wyraża się go najczęściej za pomocą jakiejś miary produkcji. Ideą tej miary jest pokazanie, jak wiele dóbr i usług zostaje wytworzonych w danym roku w jakiejś gospodarce. Taką najpopularniejszą miarą jest wskaźnik PKB, czyli „produkt krajowy brutto”.
Teksty
Rozdział 11. podręcznika „Wolna przedsiębiorczość”- Ceny maksymalne i minimalne wprowadzane przez państwo
Kiedyś jedną z proponowanych przez rządy interwencji było zastosowanie ceny maksymalnej, to znaczy ceny niższej od tej, która ukształtowałaby się na rynku. Rozumowanie wyglądać mogłoby w sposób następujący. Załóżmy, że rząd chciałby, żeby wszyscy biedni ludzie w Polsce mogli kupić sobie komputer. Nie każdego jednakże na niego stać. W związku z tym ministrowie podejmują obietnicę: wprowadźmy cenę maksymalną, to znaczy zabrońmy pod groźbą grzywny lub kary więzienia sprzedawania komputerów drożej niż za cenę jednego złotego.
Teksty
Rozdział 10. podręcznika „Wolna przedsiębiorczość”- Ilustracje krzywych popytu i podaży
Zależności między popytem i podażą najczęściej prezentowane są za pomocą wykresów, na których nanoszone są „krzywe” popytu i podaży. Studenci rozpoczynający swoją przygodę z ekonomią miewają problemy z tym schematem, ponieważ pojawia się w nim często kilka przyczyn na raz. Jak omówiliśmy to w poprzednim rozdziale, popyt jest skłonnością ludzi do kupowania jakiegoś produktu. Ta skłonność zależy od rozmaitych czynników. Natomiast przy rysowaniu schematu krzywej popytu skupiamy się głównie na jednym decydującym z czynników: na cenie.
Teksty
Machaj: Jak być popperystą w ekonomii?
Prezentujemy artykuł pt. "Jak być popperystą w ekonomii?" dr. Mateusza Machaja, który ukazał się w czasopiśmie naukowym Lectiones & Acroases Philosophicae VI 1 (2013) w tomie pt. "Granice nauki" pod redakcją dr. Zbigniewa Pietrzaka.
Komentarze
Machaj: Niezależność banku centralnego a sprzedaż polityki
Jałowość obecnej sytuacji polega na tym, że wielu ludziom wydaje się, iż doszło do kolejnego ujawnienia afery o „kręceniu lodów”. Powinniśmy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że w kwestii państwowej produkcji pieniądza „lody są kręcone” permanentnie i legalnie, a personalia niczego tutaj nie zmienią. Obecne wypłynięcie taśm ma na celu właśnie przede wszystkim zmiany personalne. Najwyraźniej ktoś chce zgłosić swoją kandydaturę na nowego cukiernika. Tymczasem warto pamiętać, że nie o zmianę cukiernika chodzi, a o zmianę dużo głębszą i poważniejszą: o urynkowienie produkcji pieniądza i oderwanie jej od decyzji jakiejkolwiek państwowej instytucji. Obojętnie, czy ministerialnej, czy „niezależnej”. Jeśli oczywiście naszym celem jest stworzenie stabilnego otoczenia bankowego i finansowego dla polskiej gospodarki.
Multimedia
[Video] Spotkanie autorskie z dr. Machajem
Zapis spotkania autorskiego z dr. Mateuszem Machajem na temat jego książki "Kapitalizm, socjalizm i prawa własności".
Multimedia
[Video] Machaj: Kapitalizm a socjalizm
Dr Machaj analizuje różnice między kapitalizmem i socjalizmem, zwracając uwagę na problem kalkulacji monetarnej, znaczenie przedsiębiorczości i własności prywatnej. Wideo daje przedsmak tego, co będzie można usłyszeć na spotkaniu z autorem nowo wydanej książki "Kapitalizm, socjalizm i prawa własności" we wtorek 4 marca 2014 r. o 18:30 we Wrocławiu, w siedzibie stowarzyszenia Civitas Christiana przy ul. Kuźniczej 11-13.
Teksty
Machaj: Dlaczego na wolnym rynku nie powstaje jedna wielka firma?
Przedstawiamy Państwu fragment najnowszej książki naszego wydawnictwa. "Kapitalizm, socjalizm i prawa własności" dr. Machaja to analiza roli praw własności w gospodarce. Autor z perspektywy praw własności przedstawia dzieje debaty nad kalkulacją ekonomiczną w socjalizmie oraz analizuje liczne problemy współczesnej gospodarki i polityki, m.in. rolę giełd, rozmiar firm czy tendencje imperialistyczne w polityce zagranicznej.
Multimedia
Nagrania z V Letniego Seminarium Ekonomicznego
Prezentujemy nagrania wykładów z V Letniego Seminarium Ekonomicznego, które odbyło się w dniach 13-15 września 2013 r. w hotelu Ameliówka pod Kielcami. Wśród nagrań znajdą Państwo m.in. panel dyskusyjny o bankowej rezerwie cząstkowej, jak również wykłady o różnych teoretycznych i praktycznych aspektach związanych z kryzysem w strefie euro.
Komentarze
Machaj: Rezerwa cząstkowa i jej oponenci
Dyskusja na temat rezerw stuprocentowych została wyłączona z dyskursu w głównym nurcie. Przez lata była obiektem zainteresowań nurtów „podziemnych”. Obecny kryzys jest być może szansą na to, aby tę dyskusję ponownie przywrócić. A dyskutować warto, bo nawet jeśli nie zgadzamy się z projektem implementacji takiego rozwiązania, to należy wziąć pod rozwagę istotę wielu argumentów „stuprocentowców”.
Komentarze
Machaj: Grecja powinna zaimportować Adama Smitha
Grecji brakuje ważnego ogniwa produkcyjnego w ich planie budowy dobrobytu. Tym ogniwem są stare nauki Adama Smitha o źródłach wzrostu gospodarczego, które należy jak najszybciej zaimportować. Rozwój danego kraju może się odbywać tylko dzięki oszczędnościom, które poprzez akumulację kapitału pozwalają na zwiększanie siły produkcyjnej, drzemiącej w krajowej sile roboczej.
Wywiady
Machaj: Między interwencjonizmem a wolnym rynkiem, czyli o kryzysie, Grecji, Lehman Brothers i ludzkiej naturze
Przedstawiamy wywiad z dr. Mateuszem Machajem, adiunktem na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii UWr oraz głównym ekonomistą Instytutu Misesa, przeprowadzony przez Michała Wołangiewicza, który ukazał się pierwotnie w czasopiśmie „Uniwersal”.
Teksty
Machaj: Krótki przewodnik po teorii pieniądza
Pieniądz jest specyficznym dobrem, ponieważ nie ma jednego, wyodrębnionego rynku. Co za tym idzie, trudno zrozumieć, czym jest cena pieniądza. Do pieniądza możemy jednak zastosować standardową analizę popytu i podaży. Dzięki temu możemy wyjaśnić, skąd biorą się takie zjawiska jak inflacja i deflacja. Deflacja jest źródłem licznych kontrowersji w teorii ekonomii, które także krótko przedstawiamy w tym artykule.
Komentarze
Machaj: Ekonomia i polityka własności intelektualnej
Prawo o własności intelektualnej działa podobnie jak cła ochronne dla przemysłu raczkującego. Wprowadza wyłączność na produkowanie określonego typu towarów, co implikuje zwiększenie zysków. Skutkiem tego jest tworzenie gospodarczego kokonu. Przemysł wcale nie zaczyna się dynamiczniej rozwijać, lecz zaczyna walczyć o zagospodarowanie nowej przestrzeni. Jeśli ktoś ma pozycję dominującą przy swobodzie wejścia na rynek, to musi wyprzedzać innowacjami swoich konkurentów. Jeśli ktoś ma pozycję dominującą z powodu braku swobody wejścia na rynek, to musi walczyć o utrzymanie braku swobody wejścia na rynek.
Teksty
Machaj: Anatomia kryzysu 2.0
Obecnie doświadczamy kryzysu, ponieważ kryzysogenne instytucje, zamiast rezygnować ze swoich kompetencji i odejść w cień, zwiększają swoje kompetencje i powiększają zakres swoich działań. Z tego powodu zachodnia cywilizacja doświadcza permanentnego, rozciągniętego w czasie kryzysu, który szybko doprowadzi do utraty jej dominującej pozycji.
Komentarze
Machaj: Ekonomia parytetów i związków partnerskich
Po ostatnich wyborach parlamentarnych w Polsce stopniowo powraca debata dotycząca związków partnerskich oraz parytetów. Niestety, zgodnie z naturą polityki cała dyskusja jest mocno zideologizowana. Do problemu można jednak podejść bardzo ekonomicznie, ponieważ umożliwia to sformułowanie pewnych uniwersalnych obserwacji o tych i innych pomysłach. Naukowe wnioski z tych obserwacji zachowują swoją moc niezależnie od tego, jaki światopogląd wyznajemy.
Komentarze
Machaj: Silny frank i silna gospodarka
Mocna waluta, w przypadku Szwajcarii — mocny frank, nie jest gospodarczym problemem. Dużo większy problem mają kraje, których waluta radykalnie się osłabia (choć tracą na tym wszyscy uczestnicy handlu). W długim okresie silna waluta zbudowała potęgi gospodarek Niemiec, Japonii czy Szwajcarii. Niedawna krótkookresowa interwencja szwajcarskiego banku centralnego jest ryzykownym zakładem na przekór rynkowi, który ma na celu przyniesienie tymczasowej ulgi cierpiącym eksporterom.
Filmy
[VIDEO] Machaj: Bastiat jako teoretyk ekonomii
We wpisie zapowiadającym publikację kolejnych części eseju Bastiata Co widać i czego nie widać, napisaliśmy, że Bastiat nie był ekonomistą. Z takim postawieniem sprawy zdecydowanie nie zgadza się dr Mateusz Machaj, który w 2009 roku wygłosił wykład "Bastiat jako teoretyk ekonomii" na konferencji fundacji PAFERE z okazji wydania po polsku Dzieł zebranych Bastiata.