Machaj: System rezerw cząstkowych a pusty pieniądz - co ważniejsze?
W środowisku szkoły austriackiej prowadzona jest dyskusja na temat tego, czy w systemie wolnorynkowym dopuszczalne byłoby istnienie rezerw cząstkowych. Czy na przykład w warunkach standardu złota dozwolone byłoby istnienie banków, czy też takich instytucji finansowych, które tworzyłyby depozyty na żądanie, lub podobne instrumenty, niepokryte w całości rezerwami kruszcowymi? Odstawiając jednak tę kwestię na bok, warto poruszyć podobny problem dotyczący istniejącego systemu bankowego opierającego się na częściowym pokryciu w papierowym pieniądzu.
Machaj: UE powinna wstąpić do strefy złotówkowej
Z debatą na temat przystąpienia Polski do strefy euro dzieje się coś dziwnego. Nie sposób oczywiście w kilku zdaniach przedstawić wszystkich niuansów wprowadzenia wspólnej waluty, ale można zwrócić uwagę na jeden szczególny jej aspekt, który jest praktycznie pomijany w polskim dyskursie. Chodzi o to, że waluta euro jest nie tylko połączeniem danego regionu jednym środkiem wymiany, lecz także wprowadzeniem przymusowej politycznej instytucji, jaką jest Europejski Bank Centralny, która decyduje o prowadzonej polityce monetarnej. Nie można wobec tego zapominać, że dyskusja o euro, to także dyskusja o polityce, a nie tylko gospodarce.
Machaj: Krzywouprawnienie
Często środowiska feministyczne podnoszą wrzask, że kobiety na tych samych stanowiskach zarabiają o ileś tam procent mniej niż mężczyźni. Milcząco przyjmują, iż jest to wynik jakiegoś zagadkowego męskiego spisku, wymierzonego prosto w płeć piękną. Tymczasem wystarczy jedynie szczypta zdrowego rozsądku, aby zrozumieć ekonomiczne przyczyny tego stanu rzeczy.
Machaj: Fetysz podatku liniowego
Raz na jakiś czas, zwłaszcza gdy dochodzi do zmiany ekipy rządzącej, na wierzch wypływają fetyszyści podatku liniowego; bezkrytyczni jego zwolennicy, którzy starają się forsować pogląd jakoby jednolita liniowa stawka podatku dochodowego była świetnym rozwiązaniem gospodarczym. Nie jest oczywiście tak, że w tym, co mówią nie ma żadnej prawdy – wprost przeciwnie, często mają rację, jeśli chodzi o fundamenty, a dopiero w szczegółach kryje się diabeł.
Machaj: Eksport ponad wszystko
Kandydat na wiceprezesa Narodowego Banku Polskiego, Witold Koziński, zapowiedział niedawno, że w przypadku dalszego umocnienia się złotówki, nie należy wykluczyć możliwości przeprowadzenia interwencji walutowych. Interwencji, które ją osłabią i wspomogą eksport. Uzupełnijmy jego wypowiedź, pokazując, jakie wiążą się z tą operacją koszty, o których nie raczył wspomnieć.
Machaj: Źli doradcy
Prezes Giełdy Papierów Wartościowych Ludwik Sobolewski zaskoczył niedawno świat finansów swoimi groźbami i krytykowaniem polskich analityków, którzy przestrzegali przed korektą na rynku finansowym i spadkami na giełdzie. Zgłosił się nawet ze swoimi żalami do Komisji Nadzoru Finansowego, przekazując wyrazy głębokiego ubolewania nad tymi prognozami analityków, które nie widzą w świetlanych barwach przyszłości jego firmy.
Machaj: Mises - dogmatyk?
Jedną z bardziej znanych legend jest ta o Misesie nietolerancyjnym i dogmatycznym, zupełnie nie akceptującym odrębności poglądów. Głównym dowodem przeciw niemu ma być to, że w trakcie jednej z debat Mont Pelerin Society (podobno stowarzyszenia klasycznych liberałów) Austriak wstał i powiedział stanowczym głosem: „Jesteście bandą socjalistów”, po czym opuścił pokój. O zdarzeniu tym opowiedział jeden z uczestników owego spotkania Milton Friedman, który ze względu na ogromną niechęć do austriackiej teorii starał się podkreślać rzekomą nietolerancyjność Misesa wobec ludzi o odmiennych przekonaniach.
Machaj: Co wolno wojewodzie...
Parę tygodni temu świat obiegła szokująca wiadomość o malwersacjach finansowych dokonanych przez maklera jednego z najbardziej liczących się francuskich banków. Jérôme Kerviel, bo o nim mowa, zdołał ponoć wyprowadzić z Société Générale blisko 5 miliardów euro. Tak, nie pomyliłem się, calutkie 5 miliardów. Ponieważ nie mam odpowiedniego materiału dowodowego, ciężko mi rozstrzygnąć, czy faktycznie jest przebiegłym złodziejem elektronicznym, czy też może bank w swojej obecnej krytycznej sytuacji finansowej szuka kozłów ofiarnych dla swoich miliardowych strat, towarzyszących niedawnym spadkom giełdowym. Chciałbym jednak powiedzieć o jednej szczególnej rzeczy, na którą praktycznie nikt nie zwrócił uwagi.
Machaj: Nadchodzi kolejna lekcja
Austriacka teoria cyklu koniunkturalnego kojarzona jest głównie (całkiem słusznie zresztą) z imponującymi publikacjami noblisty, Friedricha Augusta von Hayeka. I chociaż jego wkład w tę teorię jest z pewnością największy w historii myśli ekonomicznej, to jednak należy pamiętać, że jej korzenie sięgają dużo głębiej. Pieniężny mechanizm wahań był sprawnie zaprezentowany przez przedstawicieli Currency School, swoistych proto-monetarystów; znał go już dobrze ojciec założyciel ekonomii, Richard Cantillon.
Machaj: Mity standardu złota
Przez standard złota można rozumieć wiele rzeczy. Dzięki coraz szybszemu rozprzestrzenianiu się Internetu ludzie zaczynają docierać do alternatywnych w stosunku do głównego nurtu teorii monetarnych. Okazuje się, że słuszna teoria może być inna niż prezentowana przez Johna Maynarda Keynesa, Miltona Friedmana, czy innych championów rządowych interwencji monetarnych. Wraz z powrotem debaty, jako argumenty przeciw standardowi złota powstają ze swych grobów stare mity na jego temat. Zanim jednak zajmiemy się ich analizą, warto przypomnieć, czym ów system jest, a czym nie jest.
Wywiad z Jorgiem Guido Hülsmannem
Dr. Hülsmann uczy ekonomii na Uniwersytecie w Angers we Francji. Autor Kritik der Dominanztheorie oraz Logik der Währungskonkurrenz; przetłumaczył wiele uznanych książek ekonomicznych na język niemiecki. Dr. Hülsmann napisał liczne artykuły angielsko-, fancusko- i niemieckojęzyczne, pisze do takich magazynów, jak Quarterly Journal of Austrian Economics, Review of Austrian Economics, i Journal of Libertarian Studies. Obecnie pracuje nad pełną biografią o życiu i pracy Ludwiga von Misesa.
Machaj, Lewiński: Szkoła austriacka o filozofii i o cyklach
Mateusz Machaj oraz Jan Lewiński z Instytutu Ludwiga von Misesa wyjaśniają nieścisłości dotyczące szkoły austriackiej ekonomii zawarte w niedawnym artykule Marcina Masnego, mówiąc o podstawach filozoficznych szkoły oraz o jej teorii cykli koniunkturalnych.
Mariusz Doszyń rozmawia z Mateuszem Machajem
Zapraszamy do przeczytania wywiadu z Mateuszem Machajem na temat austriackiej ekonomii, który na swojej autorskiej stronie przeprowadził Mariusz Doszyń.
Machaj: W obronie austriackiej metody
Mateusz Machaj polemizuje z artykułem profesora Jacka Tittenbruna. Niezwykle rzadko mamy do czynienia w Polsce z dyskursem między różnymi stronami sporu; często raczej publikuje się dzieła przedstawiające pozytywny program interwencjonistyczny bez odwoływania się do oponentów. Artykuł profesora Tittenbruna nie dość, że dostarcza szansy na wymianę zdań, to na dodatek zawiera wiele pożytecznych wskazówek dla samych zwolenników austriackiej szkoły ekonomii. Dla wielu Czytelników będzie to esej mający zdecydowaną wartość edukacyjną.
Machaj: Unia Europejska walczy ze spekulacją!
Jak donosi Rzeczpospolita w dniu 18-04-2004, Polska zostanie najprawdopodobniej zmuszona do przyjęcia od 1 maja 2004 systemu kontroli handlu produktami spożywczymi. Celem tego systemu jest "walka ze spekulacją" na rynkach unijnych tańszymi produktami z Polski. Lista towarów jest bardzo obszerna, obejmuje 203 pozycje. Wymienia się w niej m.in. pszenicę, mleko, sery, pieczarki, ryż, cukier, masło, wołowina, itd.
Machaj, Witwicki: Podatki a inwestycje
Bartosz Witwicki i Mateusz Machaj polemizują z niektórymi tezami podatkowymi przedstawionymi przez specjalistów z Centrum Badawczego Tiger.
Machaj: Walka z inflacją
Artykuł wyjaśnia, o co chodzi w tak często używanych przy politycznych debatach terminach jak "walka z inflacją" czy "walka z bezrobociem", których znaczenie jest inne niż się powszechnie sądzi.
Wywiad z Hansem Hermannem Hoppe
Rozmowa z Profesorem Hoppe na temat demokracji, prywatnej własności, państwa, pomysłów Friedmana, Hayeka i wielu innych ciekawych wątków.
