Paryna: Adam Heydel - polski „austriak” w metodologicznym boju
Profesor Adam Heydel opublikował wiele prac z dziedziny ekonomii, jednak pośród nich nie ma żadnej obszerniejszej książki. Jak pisze W. Krzyżanowski, „Heydel wypowiadał się najłatwiej w mniejszych, zwięźle napisanych pracach i artykułach, a nie w obszernych rozprawach. Heydel był zdolnym publicystą, dyskutantem i mówcą”
Rybarski: Najważniejsze zagadnienie
Należy powiększyć pracę produktywną kosztem pracy nieproduktywnej. Powiększyć ilość tych, którzy wytwarzają dobra materialne, kosztem tych, którzy je konsumują. A równocześnie praca produktywna musi stać się bardziej wydajna, wytwarzać więcej i taniej, pozbyć się różnych ciężarów, które zmniejszają jej wyniki.
Koniarek: Włodzimierz Czerkawski - pierwszy polski austriak?
Czy Włodzimierz Czerkawski był pierwszym polskim austriakiem? W ramach projektu "Dziedzictwo" prezentujemy Państwu biogram tego polskiego ekonomisty.
Rybarski: Polityka społeczna i sprawa robotnicza
Obowiązkiem państwa jest nie robić niczego, co by mogło, choćby pośrednio, wywołać wzrost bezrobocia.
Rybarski: Czy można przewidywać przyszłość gospodarczą?
Pisze się obecnie wiele o „upadku kapitalizmu”. Brzmi to na pozór bardzo kategorycznie. Ale przy bliższym wejrzeniu w tę formułę okaże się, że nie ma ona bardzo określonej treści, że nie jest całkiem jasnym, co ma upadać.
Rybarski: Budżet państwa i polityka podatkowa
Gdy np. porównamy obciążenie osób prawnych podatkiem dochodowym z obciążeniem w innych krajach, dojdziemy do wniosku, że nasze obciążenie stanowi zachętę do ucieczki kapitału, kardynalnym warunkiem kapitalizacji jest zasada, że produkcja powinna się opłacać. Niektóre stawki podatkowe podkopują tę wypłacalność. Reforma musi iść w kierunku ujednostajnienia obciążeń podatkowych i złagodzenia ostrości systemu opodatkowania. Należy równocześnie ograniczyć dowolność władz wymiarowych, oprzeć wymiar podatków na ściślejszych podstawach prawnych. Należy, jeżeli się chce przeprowadzić ożywienie gospodarcze, wnieść w nasze podatki więcej stałości i pewności; bez pokoju podatkowego nie wyjdą z ukrycia drzemiące kapitały; inicjatywa prywatna nie ruszy z miejsca.
Koniarek: Roman Rybarski
Rybarski ostrzegał przed wysokimi podatkami bezpośrednimi niszczącymi przedsiębiorczość obywateli oraz przed zbyt wysokimi podatkami pośrednimi. Pisał: „nad naszą polityką podatkową zaciążyło fatalnie złudzenie, że przez zwyżki stawek można bez końca powiększać wpływy podatkowe. A tymczasem rzeczywistość jest bliższa raczej następującego kontrastu: największe stawki, najmniejsze wpływy”.
Heydel: Straszne dzieci
Publikujemy artykuł Adama Heydla nt. inwestycji publicznych i regulacji rządowych. Choć artykuł pochodzi z 1926 r. to jednak, niestety, nic nie stracił na swojej aktualności. Zaprezentowany przez nas tekst znajduje się w Dziełach Zebranych wydanych niedawno przez Instytut Misesa.
Ludwikowski: Tradycje liberalne w polskiej myśli politycznej
Pojęcie liberalizmu zostało w Polsce zinterpretowane wyraziście po raz pierwszy w kręgu ekonomistów. W pierwszych dwudziestu latach dziewiętnastego wieku zaprezentowali oni ideologiczny szkielet liberalizmu, który umożliwił dokładniejsze przedstawienie całego zjawiska. W pracach D. Krysińskiego, W. Surowieckiego czy S. Węgrzeckiego odnaleźć możemy główne atrybuty „ducha liberalnego”: tolerancję, przywiązanie do postępu, postawę prospektywną, wolność działania — szczególnie swobodę konkurencji i wolną rękę w przedsięwzięciach gospodarczych — oraz przychylność wobec mechanistycznej koncepcji społeczeństwa.
Heydel: Stronnicy inflacji
Słodki haszysz inflacji, nieograniczonej pomnażalności znaków pieniężnych wprowadza nas w senne odrętwienie. Sen to nie zawsze na wygodnym, częściej na przyciasnym łożu. Ale przeszkadza on jednak otrzeźwieniu i powstaniu na równe nogi decyzji. Nie ma w Polsce stronnictwa inflacjonistów, ale nie ma też zdecydowanych nie w słowach, ale w czynie wyraźnych przeciwników inflacji.
Adam Heydel (1893-1941)(1)
"Choć [antyetatystyczne poglądy Adama Heydla] były po wojnie zawzięcie tępione (sam Oskar Lange polecił usunąć jego podręczniki ze studenckiego księgozbioru), jednak pamięć przetrwała. Dziś te idee wieńczone są nagrodami Nobla – zaś Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego jednomyślnie przyznał pośmiertnie profesorowi medal „MERENTIBUS”. Wydaje się, że nadeszła pora by upomnieć się o godniejszą oprawę jego zasług." Instytut Misesa publikuje krótką notkę biograficzną ekonomicznego autora z czasów międzywojnia jako wstęp do dalszych publikacji tego przedstawiciela słynnej "Szkoły Krakowskiej".
