Źródło: mises.org
Tłumaczenie: Michał Dulewicz
Wielu przedsiębiorców, jak i polityków uznało rozszerzenie możliwości operacyjnych szpitali i innych placówek medycznych za adekwatną odpowiedź na szerzenie się wirusa COVID-19. Wysiłki te odznaczały się zauważalnym przestawieniem produkcji komercyjnej w stronę produkcji sprzętu medycznego (np. respiratorów) oraz produkcji sprzętu ochrony osobistej. Jednak po drodze zarówno firmy, jak i pracownicy medyczni napotkali znaczące przeszkody regulacyjne związane z działalnością państwa.
Co zaskakujące, rządy w niektórych przypadkach postanowiły pozbyć się biurokratycznych przeszkód i pozwolić na bardziej swobodne działania podmiotów rynkowych. Dla obrońców wolności gospodarczej stało się to okazją, by zwrócić uwagę na zbędną biurokrację, która nagromadziła się wokół sektora sektora rynkowego. Teraz naszym celem powinno być upewnienie się, że te biurokratyczne przeszkody zostaną na stałe usunięte, skoro przebieg kryzysu wykazał, że w pewnym sensie są one szkodliwe wyłącznie dla interesów jednostek.
Reformy w Stanach Zjednoczonych
Pomimo zapewnień administracji prezydenta Trumpa, że reforma biurokracji będzie jednym z ich głównych celów, praktycznie cała federalna machina urzędnicza za jego kadencji pozostała bez zmian. Reforma administracji pozostawiła wielu rządowych regulatorów na swoich dawnych pozycjach.
Jednakże światowy kryzys zdrowotny pokazał szereg błędów w systemie, który był stopniowo budowany na przestrzeni lat. Pomimo wielu sporów między partiami, stworzono wiele nowych urzędów na poziomie federalnym i stanowym. Odpowiedzialne za ten stan są obie partie, tak w obecnym jak i przeszłym stanie personalnym.
Te instytucje regulacyjne z czasem rozrastały się zarówno w swojej strukturze, jak i w zakresie sprawowania kontroli. Każdy kolejny problem społeczny stawał się podatnym gruntem dla działań kolejnego urzędu czy regulacji. Nieustannie rosnąca obecność biurokracji stała się problematyczna w czasach kryzysu, podczas którego wymagana jest elastyczność oraz sprawne podejmowanie decyzji.
W czasach spokoju i dobrobytu rząd niejednokrotnie testuje sprawność infrastruktury strategicznej w skrajnych warunkach, tak by mieć pewność, że poradzi sobie w trakcie różnorakich scenariuszy. Anderson Horowitz opisał to w następujący sposób: „Pomimo wcześniejszych ostrzeżeń, żadna zachodnia instytucja nie była przygotowana na pandemię korona wirusa. Ta monumentalna porażka skuteczności instytucji państwa będzie rozbrzmiewać przez resztę dekady, jednakże nie jest jeszcze za wcześnie, by zapytać, dlaczego i co musimy z tym zrobić”. Stany Zjednoczone szybko i sprawnie zajęły się ograniczaniem podróżowania między nimi a Chińską Republiką Ludową, lecz gdy ograniczono podróże, koronawirus zdążył już przedostać się do Stanów przez pacjenta zero.
Niezależnie od naszej opinii na temat tempa, w jakim rząd zareagował, faktem pozostaje to, że złożona sieć rządowej biurokracji znacząco utrudniła sektorowi prywatnemu sprawną odpowiedź we własny sposób.
James Ketler zauważył, że Agencja Żywności i Leków (Food and Drug Administration — FDA) zezwoliła, aby jedynie Ośrodek Prewencji i Kontroli Chorób (Centers for Disease Control — CDC) mógł korzystać z autoryzacji swoich testów, jednocześnie zabraniając podobnych praktyk innym laboratoriom. W sytuacji, gdy wiele testów CDC było nieskutecznych, doprowadziło do opóźnienia w postępie badań .
W odpowiedzi na rosnącą obecność wirusa, stanowe i federalne organy regulacyjne pozbyły się niektórych przepisów, które stanowiły nadmierne obciążenie dla praktyki medycznej i działalności niektórych firm. Oto kilka przykładów:
- Ośrodek do spraw usług Medicare i Medicaid (Centers for Medicare and Medicaid Services) w połowie marca skutecznie zniósł ograniczenia dotyczące zdalnych usług medycznych. Jak podaje Stat, Biały Dom ogłosił również, że zaprzestanie „egzekwowania licznych elementów HIPAA, prawa prywatności zdrowotnej, które do tej pory znacząco ograniczały możliwości dostawców chcących zdalnie zapewniać usługi medyczne”.
- Amerykański sekretarz do spraw zdrowia i usług socjalnych utorował drogę reformie licencjonowania medycznego, uchylając kilka zasad, z których jedna „zezwalała na refundację w ramach federalnie finansowanych programów dla lekarzy i innych świadczeniodawców tylko wtedy, gdy «posiadają licencje w stanie, w którym świadczą usługi». Teraz dostawcy muszą zaledwie «posiadać równoważną licencję z innego stanu»”.
- Gubernator stanu Massachusetts wydał szereg zarządzeń, pozwalających pielęgniarkom i innym specjalistom medycznym, którzy posiadają licencję i kwalifikacje w innych stanach, na uzyskanie licencji w stanie Massachusetts w ciągu jednego dnia.
- Według serwisu Washington Times, trzynaście stanów tymczasowo zawiesiło lub zreformowało przepisy dotyczące zaświadczeń o potrzebie (CON). Jak podaje Mises Wire przepisy CON „wymagają, aby placówki opieki zdrowotnej otrzymały zgodę rządu przed ustanowieniem lub rozszerzeniem ich usług”.
- Gubernator stanu Texas zawiesił prawo stanowe zabraniające dostarczania zapasów dla sklepów spożywczych przez ciężarówki dowożące alkohol.
- Niektóre stany złagodziły ograniczenia dotyczące dostarczania alkoholu, ponieważ według serwisu Eater przychody te „odpowiadają za 20 do 30 procent sprzedaży w krajowych restauracjach”.
Brazylijskie reformy
Brazylia podeszła do pandemii w podobny sposób. Przykładowo wdrożono akt tymczasowy, który na trzydzieści dni umożliwiał zapewnienie pomocy medycznej przez internet. Pomimo że ta decyzja nie będzie stale obowiązywać, to dawała ona możliwość zwolennikom zdalnego świadczenia usług medycznych, by wykazali ich efektywność. Szczególnie jest to ważne dla tych osób, które żyją z dala od szpitali lub placówek medycznych.
Pomimo umieszczenia w 2016 roku Brazylii przez Światowe Forum Ekonomiczne wśród dziesięciu krajów, które najbardziej obciążają producentów i konsumentów opłatami celnymi, podczas tego globalnego kryzysu zdrowotnego brazylijski rząd zmniejszył te obciążenia. Wydano dekrety, które obniżyły stawki celne do zera dla produktów przemysłowych, artykułów aptecznych i laboratoryjnych, termometrów klinicznych oraz rękawic medycznych. Oczywiste jest, że to zmniejszenie barier celnych zapewni Brazylijczykom tańsze towary i usługi oraz przyczyni się do ratowania życia.
Lewiatan wciąż czyha
Pomimo, że Brazylia doświadczyła pewnego sukcesu w znoszeniu barier dla innowacji oraz dla dostępu do dóbr i usług, żądania w zakresie programów socjalnych nie przestają rosnąć. Zwolennicy bezwarunkowego dochodu podstawowego oraz upaństwowione służby zdrowia nieustannie zyskują na popularności. W całej Brazylii wybierani urzędnicy, tacy jak gubernatorzy czy burmistrzowie, zezwolili na wypłatę zasiłków i pomocy żywieniowej pracownikom nieformalnym, studentom, bezrobotnym oraz innym grupom społecznym.
Jako miłośnicy wolności musimy zachować czujność, by ostatnie zdobycze w zakresie produktywności i wzrostu gospodarczego nie uległy erozji podczas kryzysu. Pozornie korzystne programy przeprowadzane w tym czasie, nie mogą stać się długo okresowe. Zdarzały się przypadki, że Brazylijski rząd skonfiskował fabryki i inną własność prywatną, pod pretekstem „powstrzymania chciwości właścicieli”. Jak powiedział kiedyś wybitny ekonomista Thomas Sowell „nigdy nie rozumiałem, jak to jest, że «chciwością» nazywa się chęć zatrzymania zarobionych przez siebie pieniędzy, ale za chciwość nie uważa się już chęci zagarnięcia cudzych pieniędzy”.
Musimy wykorzystać tę okazję, by zrozumieć, że skomplikowane regulacje i ograniczenia jedynie utrudniają wysiłki naszych działań podczas kryzysowych sytuacji. Im mniej utrudnień, podatków oraz urzędniczych przeszkód tym szybciej jako społeczeństwo będziemy reagować na kryzysy.
Ilustracja: pixabay.com
