Nefftzer: Liberalizm
To co zostało w ten sposób określone, jest starożytne i pochodzi od samej natury ludzkiej.
McKenzie: Azjatyckie tygrysy są wzorem dla globalnego południa
Ucieleśniają światową obietnicę liberalizmu...
Kuznicki: Nacjonalizm – wróg liberalizmu?
Dlaczego niektórzy uważają nacjonalizm za przekleństwo ludzkości?
Kuznicki: Liberalizm Republiki Zjednoczonych Prowincji
Wczesny eksperyment w tolerancji, ograniczaniu rządu i kapitalizmie.
Doering: Niemiecki liberalizm
Klasyczny liberalizm w Niemczech ma dumną, ale i niekiedy tragiczną historię.
Ebeling: Pięć wielkich zwycięstw klasycznego liberalizmu
Jakie były wizja i cele liberalizmu w XVIII i XIX wieku?
Turowski: W gąszczu antyliberalizmów
W pewnych prawicowych kręgach głoszenie antyliberalizmu i antylibertarianizmu zaczyna urastać do rangi „sygnalizacji cnoty”.
Boettke: Odbudowa programu liberalnego
Liberalizm potrzebuje odnowy. Zależy mi jednak przede wszystkim na tym, aby zwrócić uwagę na to, że, jak sądzę, liberalizm musi sobie poradzić nie tyle z problemem marketingowym, co z problemem dotyczącym sposobu myślenia. Zbyt wiele czasu i energii poświęcono na stworzenie nowej oprawy i marketingu dla starej doktryny wiecznych prawd, zamiast doktrynę tę przemyśleć na nowo, popychając jej ewolucję do przodu, aby mogła sprostać nowym wyzwaniom.
Jasay: Demokracja - ku wzbogaceniu czy zubożeniu?
Pośród różnych wyświechtanych frazesów, słowo „demokracja” zalicza się do wybranej grupy terminów, którym przypisuje się niekwestionowaną wartość, której nikt o zdrowych zmysłach nie podawałby w wątpliwość. Demokracja jest jednak dużo bardziej złożona w swoich konsekwencjach niż większość innych „wartości”. Bezwarunkowe jej aprobowanie oznacza kiepski osąd. Demokracja ma wiele wzajemnie sprzecznych konsekwencji w szczególności w sferze gospodarczej, których uświadomienie sobie jest obowiązkiem ekonomisty.
Jasay: Czy liberalizm może przetrwać w demokracji?
Dla wielu czytelników, być może nawet dla większości, pytanie postawione w tytule jest absurdem. Czyż nie uczyliśmy się, że liberalna demokracja jest „końcem historii”? Dyskurs polityczny jest wyjątkowo tolerancyjny w nazywaniu określonych aspektów rządu jako liberalnych. Przypomina określanie mianem „dobrego chrześcijanina” kogoś, kto nie praktykuje swojej religii. Jeśli chodzi o to, co kto ma dostać, demokracja socjalna czerpie odpowiedź z urny wyborczej.
Raico: Czym jest klasyczny liberalizm?
Terminu „klasyczny liberalizm” używa się na oznaczenie ideologii opowiadającej się za prywatną własnością i nieskrępowaną gospodarką rynkową, rządami prawa, konstytucyjnymi gwarancjami wolności religii i prasy oraz międzynarodowym pokojem opartym na wolnym handlu. Aż do około 1900 roku ideologia ta była powszechnie znana po prostu jako liberalizm.
Sroczyński: Konstytucja, demokracja i trybunał
Sprzeczność pomiędzy ideami demokracji i liberalizmu jest być może najczęściej omawianą kwestią w opracowaniach historii myśli liberalnej. Lista myślicieli opowiadających się za liberalizmem, a przeciwko demokracji, jest bardzo długa: wśród najczęściej cytowanych przy tej okazji są nazwiska takie, jak Benjamin Constant, Alexis de Tocqueville, Edmund Burke, Lord Macaulay, Lord Acton, John S. Mill, William Gladstone czy Johann J. Bachofen.
Hoppe: Poglądy polityczne Johanna Wolfganga von Goethego
Większość Europejczyków wie, że Gorthe był największym niemieckim pisarzem i poetą, oraz jednym z gigantów światowej literatury. Mniej znany jest fakt, że był bezkompromisowym przedstawicielem klasycznego liberalizmu, przekonującym, iż wolny handel i wolna wymiana kulturalna są kluczem do prawdziwego narodowego dobrobytu i pokojowej integracji międzynarodowej. Walczył także przeciwko ekspansji, centralizacji i unifikacji władzy uważając, że tendencje te mogą wyłącznie zaszkodzić dobrobytowi i prawdziwemu rozwojowi kulturalnemu.
Radnitzky: Anthony de Jasay - życie w służbie wolności
Anthony de Jasay jest jednym z najważniejszych filozofów społecznych naszych czasów. Jako uczony zaczął od ekonomii i w swoich pracach skupiał się na relacji pomiędzy gospodarką, państwem i jednostką. Nigdy nie był utożsamiany z żadną odrębną szkołą myślenia i jego niezależność umysłu, wraz z jego oryginalnością, prawdopodobnie tłumaczy względny brak naśladowców. Moim zdaniem jest on najważniejszym filozofem politycznym XX wieku, ponieważ jego oeuvre pozwala nam poczynić zdecydowany progres poznawczy i po raz pierwszy rozpoznać istotne cechy alternatywy dla nowoczesnego państwa. W dziedzinie intelektualnej niewiele osób zrobiło więcej dla sprawy wolności niż Jasay.
Tucker, Reisenwitz: Feminizm Misesa
Z okazji Dnia Kobiet publikujemy tekst na temat feminizmu Misesa, który tak pisał o nim: "Póki feminizm ogranicza swoje postulaty do zrównania sytuacji prawnej kobiety z mężczyzną, oraz dania jej prawnej i gospodarczej możliwości uzyskania takiego wykształcenia i takiej pracy, jaka odpowiada jej zamiłowaniom, życzeniom i warunkom ekonomicznym, nie jest niczym innym jak gałęzią wielkiego ruchu liberalnego, który reprezentuje ideę pokojowego, swobodnego rozwoju".
Zweig: O wytyczne polityki gospodarczej państwa
Gospodarka etatystyczna na całym świecie jest gospodarką droższą od prywatnej, gospodarką gorzej zorganizowaną i mniej rentowną. Stosowana na wielką skalę, podważa zasady współczesnego ustroju. Zwolennicy socjalizacji przemysłu muszą pamiętać o tym, że „pół socjalizacja“ dezorganizuje współczesny ustrój, nic na jego miejsce nie stwarzając. Jeśli etatyzacja daje ujemne rezultaty w innych krajach, to tym bardziej ujemne muszą być owoce etatyzacji w stosunkach polskich, w warunkach pracy młodej, niedoświadczonej biurokracji polskiej, nieprzyzwyczajonej do myślenia kategoriami gospodarczymi.
Biegasiewicz: Energia buntu? - Mirosław Dzielski wobec totalitaryzmu PRL
Dzielski był w Polsce lat 80. pierwszym myślicielem, który propagował ideologię liberalną o odcieniu chrześcijańskim. Zręby specyficznie polskiego liberalizmu chrześcijańskiego powstały jeszcze przed rokiem 1980. Lata późniejsze przyniosły szereg ustaleń pogłębiających tę odmianę liberalizmu. Warto zauważyć, że koncepcje Dzielskiego nie cieszyły się dużym uznaniem opozycji w Polsce. Znacznie większą popularność osiągały na Zachodzie. W środowisku „Solidarności” Dzielski uchodził za zbyt ugodowego. Jednocześnie należał do najbardziej konsekwentnych antykomunistów i antysocjalistów w Polsce. Ze szczególnym pietyzmem i wyczuleniem odnosił się do kwestii duchowych.
Hayek: Dlaczego nie jestem konserwatystą
Rzecz w tym, że konserwatyzm z natury nie potrafi zaoferować alternatywy dla kierunku, w jakim się rozwijamy. Owszem, może osiągnąć sukces, stawiając opór aktualnym tendencjom i spowalniając niepożądane zmiany, niemniej jednak nie jest w stanie ich powstrzymać, ponieważ nie wskazuje innych możliwości. Z tego powodu konserwatyzm jest niezmiennie skazany na kroczenie ścieżką, która jest wyborem innych. Przeciąganie liny między konserwatystami a progresywistami może tylko wpłynąć na tempo, lecz nie na kierunek rozwoju.
Kisiel: Ludwig von Mises i Wilhelm Röpke - porównanie wybranych aspektów filozofii społeczno-politycznej
Obaj walczyli przeciwko szkole historycznej, potem bezsilnie obserwowali, jak nazistowskie barbarzyństwo pochłania ich ojczyznę. Obaj pracowali w Genewie w słynnym Instytucie Badań Międzynarodowych, byli prominentnymi członkami i współzałożycielami Moint Pelerin Society. Röpke był uczniem Misesa na jego prywatnych seminariach. Jednak drogi filozofii społecznej „ucznia i mistrza” wkrótce się rozeszły. Niemiecki ekonomista stał się konserwatystą, podczas gdy Mises konsekwentnie walczył o „czysty” ideowy liberalizm.
Mises: Liberalizm ufundowany na polityce społecznej
Krótkie i ograniczone panowanie idei liberalnych wystarczyło, by zmienić oblicze ziemi. Nastąpił wspaniały rozwój gospodarczy. Uwolnienie ludzkich sił produkcyjnych doprowadziło do wielokrotnego pomnożenia środków do życia. W przeddzień I wojny światowej (która sama była rezultatem długiej i zawziętej walki z duchem liberalizmu, a która zapoczątkowała okres jeszcze bardziej zawziętych ataków na zasady liberalne), świat był gęściej zaludniony niż kiedykolwiek wcześniej, a każdemu jego mieszkańcowi wiodło się nieporównywalnie lepiej niż było to możliwe w minionych wiekach. Wytworzony przez liberalizm dobrobyt znacząco zmnieszył śmiertelność niemowląt, która była niemiłosierną plagą wcześniejszych okresów oraz, w wyniku polepszenia się warunków życiowych, wydłużył średni czas życia.
Spencer: Prawo do ignorowania państwa
Jeśli każdy człowiek posiada wolność czynienia wszystkiego, czego zapragnie, zastrzegając, że nie narusza równej wolności żadnego innego człowieka, to ma on wolność porzucenia wszystkich stosunków łączących go z państwem — zrzeczenia się ochrony ze strony państwa i odmowy zapłaty za jej dostarczanie.
- Poprzednia
- 1
- 2
- 3
- Następna
