Garrison: Murray Rothbard
W późnych latach 60. w ogóle nie interesowałem się austriacką szkołą ekonomii — ani też ekonomią w ogóle. Nie słyszałem wtedy także o Murrayu Rothbardzie i nie wyobrażałem sobie, że to właśnie on wciągnie mnie w wir wydarzeń znanych dziś jako „odrodzenie austriackiej szkoły ekonomii”.
Rothbard: Henry Louis Mencken – radosny libertarianin
Kultura amerykańska nigdy nie potrafiła zrozumieć Henry’ego Louisa Menckena; Mencken natomiast nigdy specjalnie się tym nie przejmował. Wręcz przeciwnie — stanowiło to dla niego potwierdzenie jego własnej opinii na temat rodaków. Amerykanom na ogół trudno jest sobie wyobrazić, że człowiek może połączyć w sobie zarówno bystrość i radość życia, jak i szacunek do pewnych zasad.
McCaffrey: Kłopotliwy socjalizm Oscara Wilde’a
Jak wielu intelektualistów żyjących pod koniec XIX wieku, Oscar Wilde interesował się problemami społecznymi i propagowaniem socjalizmu. Mimo że zasadniczo wolał krytykować wiktoriańskie społeczeństwo, niż zastanawiać się nad kwestiami organizacji społecznej, krótko przeanalizował filozofię społeczną w swoim mało znanym eseju, Dusza ludzka w socjalizmie.
Douglass C. North
Douglass C. North był laureatem współdzielonej z Robertem Fogelem Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii za „wznowienie badań nad historią ekonomii przy pomocy teorii ekonomii i metod ilościowych w celu wyjaśnienia przemian instytucjonalnych i gospodarczych”.
Bouillon: Jak zostałem libertarianinem
Ja jednakże zainteresowałem się tematem zajęć Radnitzky’ego: sprawiedliwością społeczną. W owym czasie nie mogłem uwierzyć, że ktokolwiek, choćby i konserwatysta, mógłby poddawać w wątpliwość, iż sprawiedliwość społeczna istnieje i musi istnieć. Ale ten niezwykle czarujący profesor z lekko południowo-morawsko-wiedeńskim akcentem, który stale przeskakiwał między niemieckim i angielskim, delikatnie uśmiechając się, gdy wyjaśniał nam tezę Hayeka, mówiącą że sprawiedliwość społeczna stanowi pomieszanie kategorii, a więc jest błędem.
John F. Nash Jr. (1928-2015)
Za wyjątkiem jednego kursu ekonomii, który podjął w Carnegie Institute of Technology (obecnie Carnegie Mellon) jako student pierwszego stopnia w późnych latach 1940-tych, Nash nie miał żadnego formalnego wykształcenia z ekonomii. Doktorat z matematyki obronił na Princeton University w 1950 roku. Nagroda Nobla, którą otrzymał 44 lata później była głównie za wkład, który wniósł w teorię gier swoją dysertacją doktorską z 1950 roku.
Koniarek: Wawrzyniec Surowiecki (1769–1827) - ekonomista, słowianoznawca i antropolog[1]
Urodził się niedaleko Gniezna w Wielkopolsce, jednak większość życia spędził w Warszawie, oddając się pracy naukowej, w burzliwych czasach końca XVIII i początku XIX wieku. Ze względu na zły stan zdrowia nie mógł zrealizować swoich planów i został zmuszony do porzucenia seminarium, a później także planów wstąpienia do wojska polskiego. Skupił się na nauce języków obcych — opanował francuski, niemiecki i włoski. W 1792 r. został guwernerem córki Waleriana Stroynowskiego, w dobrach którego miał szansę zapoznać się z literaturą ekonomiczną.
Koniarek: Julian Dunajewski (1821–1907), ekonomista i najlepszy minister skarbu c.k. monarchii
Ciekawe są poglądy Dunajewskiego na: „rentę z kapitału i z ziemi, którą uważał za wynagrodzenie wartości, przy wymianie dóbr dzisiejszych, więcej wartościowych na późniejsze, jako mniej wartościowe”[3]. Poglądem tym wyprzedził on Böhm-Bawerka o 20 lat. Według Dunajewskiego renta to „różnica między wartością kapitału dzisiejszą a późniejszą”. Był zwolennikiem poglądów Ludwika Wołowskiego na walutę kruszcową i popularyzatorem traktatu Mikołaja Kopernika „O monecie”. Sprzeciwiał się etatyzmowi, robiąc wyjątek tylko dla kolei.
Koniarek: Ludwik Wołowski - polski liberał w sercu Francji
Ludwik Wołowski (1810-1876), znany bardziej jako Louis Wolowski to przykład wybitnego ekonomisty całkowicie zapomnianego w Polsce, kraju z którego pochodził, a bardzo zasłużonego i znanego we Francji, państwie do którego wyemigrował. Narzuca się skojarzenie z jego rówieśnikiem, Fryderykiem Chopinem. Obaj zostali nad Sekwaną po powstaniu listopadowym, choć tylko ten drugi jest dziś znany także w Polsce i na całym świecie. W tym krótkim biogramie postaram się przedstawić sylwetkę Wołowskiego i pokazać, że zasługuje na zainteresowanie jako jeden z najciekawszych liberalnych ekonomistów XIX wieku.
Klein: Noblista Jean Tirole
Jean Tirole został laureatem tegorocznej Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii. Peter Klein z Mises Institute komentuje tę nagrodę.
Schulak i Unterköfler: Ludwig von Mises - obrońca wolności
Przeciwnicy Misesa, którzy zawsze pozostawali w większości, widzieli w nim człowieka upartego, nietolerancyjnego i radykalnego. Studenci natomiast podkreślali jego otwartość i szerokie horyzonty intelektualne. Mises do końca swoich dni był przekonany, że stawiane przez niego tezy były prawdziwe, a jego praca miała znaczenie, choć za życia nie przyniosła mu ani bogactwa, ani uznania w świecie akademickim. Jego prace cechuje rzadko spotykana przejrzystość oraz prostota niezależna od mody i realiów politycznych.
Salerno: William H. Hutt i jego myśl ekonomiczna
Wkład Hutta zyskuje na znaczeniu, gdy weźmie się pod uwagę fakt, że pochodzi z epoki — obejmującej mniej więcej okres między latami 1930. a 60. — w której niemal wszyscy, poza nieliczną garstką, ekonomiści porzucili takie wyczerpujące przedsięwzięcia na rzecz analizy danych zagregowanych propagowanej przez Johna Maynarda Keynesa. W czasie niezrównanej przewagi Keynesa prace Hutta służyły jako drogowskaz dla tych, którzy nie zamierzali ignorować faktu, iż wyjaśnienie zjawisk ekonomicznych musi odwoływać się do wyborów i działań pojedynczych uczestników procesu ekonomicznego.
Hülsmann: Ludwig von Mises w czasie I wojny światowej
Dziś, 28 lipca 2014 r., mija 100 lat od wybuchu I wojny światowej - wielkiej katastrofy w historii ludzkości, której konsekwencjami były też m.in. takie wydarzenia jak II wojna światowa, Holocaust, komunizm w Rosji, Jednym z żołnierzy biorących udział w walkach był pewien ekonomista urodzony we Lwowie.
Hamowy: Wspomnienia o Rothbardzie i Hayeku
Biograficzne sylwetki Murraya N. Rothbarda i F. A. Hayeka traktujące o ich życiu i pracy — wymieniające ich osiągnięcia, nagrody i tytuły — można zdobyć bez trudu. Ja jednak chciałbym przywołać kilka z wielu ciepłych wspomnień, jakie wiążę z tą dwójką, co może pozwolić choć w niewielkim stopniu zrozumieć, jacy byli i jakie żywiłem wobec nich uczucia.
Koniarek: Włodzimierz Czerkawski - pierwszy polski austriak?
Czy Włodzimierz Czerkawski był pierwszym polskim austriakiem? W ramach projektu "Dziedzictwo" prezentujemy Państwu biogram tego polskiego ekonomisty.
Gary Becker (1930-2014)
Trzeciego maja zmarł Gary Becker. Prezentujemy krótką notkę biograficznego tego wybitnego ekonomisty, laureata Nagrody Nobla.
Radnitzky: Anthony de Jasay - życie w służbie wolności
Anthony de Jasay jest jednym z najważniejszych filozofów społecznych naszych czasów. Jako uczony zaczął od ekonomii i w swoich pracach skupiał się na relacji pomiędzy gospodarką, państwem i jednostką. Nigdy nie był utożsamiany z żadną odrębną szkołą myślenia i jego niezależność umysłu, wraz z jego oryginalnością, prawdopodobnie tłumaczy względny brak naśladowców. Moim zdaniem jest on najważniejszym filozofem politycznym XX wieku, ponieważ jego oeuvre pozwala nam poczynić zdecydowany progres poznawczy i po raz pierwszy rozpoznać istotne cechy alternatywy dla nowoczesnego państwa. W dziedzinie intelektualnej niewiele osób zrobiło więcej dla sprawy wolności niż Jasay.
Koniarek: Roman Rybarski
Rybarski ostrzegał przed wysokimi podatkami bezpośrednimi niszczącymi przedsiębiorczość obywateli oraz przed zbyt wysokimi podatkami pośrednimi. Pisał: „nad naszą polityką podatkową zaciążyło fatalnie złudzenie, że przez zwyżki stawek można bez końca powiększać wpływy podatkowe. A tymczasem rzeczywistość jest bliższa raczej następującego kontrastu: największe stawki, najmniejsze wpływy”.
Tucker, Reisenwitz: Feminizm Misesa
Z okazji Dnia Kobiet publikujemy tekst na temat feminizmu Misesa, który tak pisał o nim: "Póki feminizm ogranicza swoje postulaty do zrównania sytuacji prawnej kobiety z mężczyzną, oraz dania jej prawnej i gospodarczej możliwości uzyskania takiego wykształcenia i takiej pracy, jaka odpowiada jej zamiłowaniom, życzeniom i warunkom ekonomicznym, nie jest niczym innym jak gałęzią wielkiego ruchu liberalnego, który reprezentuje ideę pokojowego, swobodnego rozwoju".
Riggenbach: Henry Hazlitt i wschodzące pokolenie libertarian
Dzięki Hazlittowi zdołano przekształcić ruch libertariański w coś o wiele, wiele większego, lepiej zintegrowanego oraz intelektualnie i instytucjonalnie silniejszego niż kiedykolwiek wcześniej.
Biegasiewicz: Energia buntu? - Mirosław Dzielski wobec totalitaryzmu PRL
Dzielski był w Polsce lat 80. pierwszym myślicielem, który propagował ideologię liberalną o odcieniu chrześcijańskim. Zręby specyficznie polskiego liberalizmu chrześcijańskiego powstały jeszcze przed rokiem 1980. Lata późniejsze przyniosły szereg ustaleń pogłębiających tę odmianę liberalizmu. Warto zauważyć, że koncepcje Dzielskiego nie cieszyły się dużym uznaniem opozycji w Polsce. Znacznie większą popularność osiągały na Zachodzie. W środowisku „Solidarności” Dzielski uchodził za zbyt ugodowego. Jednocześnie należał do najbardziej konsekwentnych antykomunistów i antysocjalistów w Polsce. Ze szczególnym pietyzmem i wyczuleniem odnosił się do kwestii duchowych.
