Wspieraj Instytut Misesa w 2025 roku!
19 2130 0004 2001 0253 7975 0001

Prawo własności

Wybrana kategoria
Prawo własności
Pokaż kategorie
Smith_Czy możemy bronić własność prywatną bez państwa

Filozofia polityki

Smith: Czy możemy bronić własność prywatną bez państwa?

Czy nie ma sposobu na ochronę tego, co prawnie należy do ludzi?

Book_Źródłem-własności-jest-niedobór-nie-prawo-stanowione

Prawo własności

Book: Źródłem własności jest niedobór – nie prawo stanowione

Własność jest kluczową kategorią ekonomiczną, która umożliwia funkcjonowanie rynków oraz współistnienie uczestniczących w nich ludzi w harmonii.

Restani_Bolońscy juryści a ekonomia austriacka1

Prawo

Restani: Bolońscy juryści a ekonomia austriacka

Stanowisko wybitnych prawników, a myśl ASE

Dominiak_Fegley_W jaki sposób rząd powinien utrzymywać porządek na terenach wspólnych

Prawo własności

Fegley, Dominiak: W jaki sposób rząd powinien utrzymywać porządek na terenach wspólnych?

Częstym problemem liberalnej demokracji jest uznanie wielu interesów za „prawa”, które stają w sprzeczności z wcześniej uznanymi „prawami”.

Dürr_Nieuchronność prawa

Ekonomiczna analiza prawa

Dürr: Nieuchronność prawa

Nieuchronność prawa jako zjawiska

ekonomia-wolnego-rynku-murray-rothbard-1

Prawo własności

Rothbard: Patenty i prawa autorskie

Podstawowa różnica między patentami i prawami autorskimi nie polega więc na tym, że te pierwsze dotyczą urządzeń mechanicznych, a te drugie utworów literackich.(...) Podstawowa różnica między nimi polega na tym, że prawa autorskie są logicznym atrybutem prawa własności na wolnym rynku, podczas gdy patenty są monopolistycznym pogwałceniem tego prawa.  

Dominiak_Libertarianizm i problem ulepszania cudzej własności bez zgody właściciela

Prawo własności

Dominiak: Libertarianizm i problem ulepszania cudzej własności bez zgody właściciela 

Dobrowolność transferu na gruncie libertarianizmu nie jest wyłącznie zależna od siły i przymusu lub ich braku, lecz wiąże się także z kwestią wiedzy, błędu oraz ignorancji.

Andreen_O zagrożeniu porzucenia przez Zachód idei praw indywidualnych

Prawo

Andreen: O zagrożeniu porzucenia przez Zachód idei praw indywidualnych

Zachodnie państwa narodowe i instytucje międzynarodowe od lat ograniczają wolność i prawa zarówno jednostek, jak i przedsiębiorstw.

Nyoja_Domniemanie niewinności pod ostrzałem

Prawo

Njoya: Domniemanie niewinności pod ostrzałem

Jednym z najbardziej zgubnych aspektów praw obywatelskich jest zniesienie domniemania niewinności.

McMaken_Czas zlikwidować przywileje dzikich lokatorów

Prawo własności

McMaken: Czas zlikwidować przywileje dzikich lokatorów

Sektor wynajmu mieszkań został poddany silnym regulacjom, powodując szereg efektów redystrybucyjnych.

Lach_Efektywność sprawiedliwości i sprawiedliwość efektywności

Metaekonomia

Lach: Efektywność sprawiedliwości i sprawiedliwość efektywności

Znajomość podstaw namysłu ekonomicznego pozwala lepiej spojrzeć na kwestię sprawiedliwości.

Anderson_Immunitet dla prokuratorów zachęca do nadużyć

Prawo własności

Anderson: Immunitet dla prokuratorów zachęca do nadużyć

Sąd Najwyższy USA szczególnie chronił prokuratorów, przyznając im absolutny immunitet...

Benson_Egzekucja-prawa-własności-w-prymitywnych-społeczeństwach-prawo-bez-państwa.jpg

Filozofia polityki

Benson: Egzekwowanie prawa własności w prymitywnych społeczeństwach - prawo bez państwa

Nawet ekonomiści o silnie prorynkowym nastawieniu uważają zazwyczaj, że rynek może funkcjonować efektywnie jedynie w ramach systemu dobrze zdefiniowanych i egzekwowanych praw własności.

Jasay_Twój-pies-posiada-twój-dom.png

Prawo własności

Jasay: Twój pies posiada twój dom

Czy wiedziałeś, że twój pies jest właścicielem twojego domu, a raczej jego części? Jeśli nie jest to dla ciebie od razu oczywiste, pomocnym będzie rozważenie niektórych aspektów etyki i ekonomii redystrybucji. Twój pies jest czujnym, dzielnym i groźnym strażnikiem twojej własności. Wiadomo zatem, iż bez jego usług byłbyś raz za razem ograbiany. Twój dobytek zostałby uszczuplony, a użyteczność, jaką czerpiesz ze swojego domu, byłaby znacznie mniejsza.

Klein_Ronald-Coase-a-austriacy_male.jpg

Ekonomiczna analiza prawa

Kubisz: Teoria Ronalda Coase’a a własność i odpowiedzialność za szkodę

W 1959 Ronald Coase opublikował w „Journal of Law and Economics” artykuł zatytułowany The Federal Communications Commission, w którym rozwijał argumentację za rynkową alokacją częstotliwości radiowych jako alternatywnym rozwiązaniem wobec decyzji urzędniczych. Zaproponował pewną procedurę: przyznawania praw własności i ich wymiany, by zapewnić ich najefektywniejsze użycie.

nobel.png

Szkoła ekonomicznej analizy prawa

Klein: Nagroda Nobla 2016 – bodźce do działania, posiadanie i prawa własności

Nagrodę Nobla z ekonomii w 2016 roku otrzymali Oliver Hart oraz Bengt Holmström, jedni z najznakomitszych ekonomistów zajmujących się analizą kontraktów i strukturą organizacji. Hart, ekonomista brytyjski wykładający na Harvardzie, i Holmström, pochodzący z Finlandii, obecnie wykładający na MIT, są wiodącymi ekonomistami stosującymi analizę matematyczną w badaniach nad teorią firmy, kontraktów i organizacji. Hart znany jest głównie ze swojego wkładu w teorię firmy opartą na „niekompletnym kontraktowaniu″ czy „prawach własności″, a Holmström jest uznawany za twórcę nowoczesnej teorii mocodawcy i pełnomocnika.

De-Jasay_Czy-wlasnosc-jest-mitem_male.jpg

Prawo własności

Jasay: Czy własność jest mitem?

Ekonomiści powinni poświęcić więcej uwagi teoretycznej obronie własności niż czynią to obecnie. Istotność solidnej obrony wolności posiadania, wedle mojego zdania, nie polega tylko na tym, że własność jest niezbędna dla funkcjonowania rynków (choć jest to oczywiście prawdą). Ale raczej chodzi o to, że jeśli własność jest nienaruszalna, to stanowi barierę dla redystrybucji, a przynajmniej sprawia, że redystrybucja wygląda wątpliwie z moralnego punktu widzenia.

Private-Property-teaser.jpg

Prawo własności

Jasay: Klauzula Locke'a skaziła własność poczuciem winy

Istnieje prosty sposób na uwolnienie teorii własności od dominacji Locke'a. Wystarczy grzecznie odmówić zaakceptowania jego otwierającego manewru. Dlaczego osoba, która korzysta z okazji, jest winna cokolwiek komuś, kto mógł mieć taką sposobność, ale z niej nie skorzystał? I dlaczego ten dług jest odpuszczony wtedy i tylko wtedy, gdy zostały „jeszcze (...) nie gorsze” szanse dla tych „innych”, aby mogli dostać drugą szansę?

Private-Property-teaser.jpg

Prawo własności

Jasay: Własność czy „prawa własności”?

Ekonomiści, którzy posiadają dom lub inne aktywa, traktują je jako swoją „własność”. Jednak w ramach wykonywania swojego zawodu, zmieniają słownictwo i zaczynają mówić o „prawach własności”. Czy te terminy oznaczają tę samą rzecz i czy to ważne, który z nich jest używany? Niniejszy esej próbuje dowieść, że „własność” i „prawa własności” oznaczają różne rzeczy i używanie ich jako synonimów stanowi ukryte, ale dość poważne zagrożenie dla tego rodzaju ładu społecznego, w którym efektywność ekonomiczna i wolność osobista mają największą szansę przetrwać.

Anderson_Hill_Nie-taki-dziki-Dziki-Zachod_male.jpg

Prawo własności

Anderson, Hill: Amerykańskie doświadczenie z anarchokapitalizmem: Dziki Zachód nie tak bardzo dziki

Dziki Zachód postrzegany jest często jako miejsce niezwykle chaotyczne, gdzie szacunek dla własności i życia był niewielki. Nasze badania wskazują, że to przekonanie jest błędne: respektowano prawa własności i zachowywano porządek społeczny. Prywatne agencje zapewniały niezbędną podstawę do utrzymania zorganizowanego społeczeństwa, w którym chroniono własność i rozwiązywano konflikty.

Rothbard_Kto-jest-wlascicielem-wody_male.jpg

Prawo własności

Rothbard: Kto jest właścicielem wody?

Gdy nie ma rzadkości, ale istnieją nieograniczone zasoby zdatne do użycia przez człowieka, nie powinno być posiadania. Nie ma więc potrzeby, by ktoś posiadał jakąś część szlaków morskich na otwartym morzu. Z łowiskami jest już inaczej. Prywatni właściciele i przedsiębiorstwa powinny mieć możliwość posiadania części morza dla celów połowowych. Obecny komunizm na morzu doprowadził do postępującej eksterminacji łowisk, gdyż w interesie każdego jest złapanie jak największej ilości ryb, zanim zrobią to konkurenci, a nikt nie ma interesu w zachowywaniu łowisk. Problem byłby rozwiązany, jeśli zgodnie z zasadą pierwszego posiadania przez pierwszego użytkownika część morza mogłaby być posiadana przez prywatne przedsiębiorstwa.


Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz samodzielnie określić warunki przechowywania lub dostępu plików cookie w Twojej przeglądarce.