Bastiat: Petycja producentów świec
"Od producentów świeczek, latarni, lichtarzy, lamp ulicznych, knotów i kapturów do gaszenia świec oraz od producentów łoju, oleju, rycyny, alkoholu i ogólnie wszystkiego, co się wiąże z oświetleniem. Do czcigodnych członków Izby Deputowanych. Panowie: Jesteście na dobrej drodze." Ten fragment "Petycji" Bastiata to jedynie przedsmak klasycznego popisu argumentacji reductio ad absurdum, pokazującej, jak gigantycznym oszustwem jest twierdzenie polityków, iż skutkiem zamknięcia przed handlem granic będzie ochrona krajowego rynku.
Murphy: Hayeka plan prywatyzacji pieniądza
Najsławniejszym ekonomistą Szkoły Austriackiej jest laureat nagrody Nobla z roku 1974, Friedrich Hayek. Ze względu na jego umiarkowane poglądy usprawiedliwiające w wielu przypadkach interwencje państwa, ortodoksyjni zwolennicy Rothbarda zwykli uważać Hayeka za „nie dość kryształowego” w wielu kwestiach. Jest jednak jeden obszar, gdzie Hayek jest z pewnością bardziej radykalny niż nawet Murray Rothbard. Są to instytucje monetarne. Tekst pochodzi z codziennych artykułów Mises Daily.
Hülsmann: W jaki sposób państwo niszczy rodzinę?
Laissez faire - doktryna mówiąca, że państwo nie powinno nikomu przeszkadzać w korzystaniu z praw własności - jest imperatywem kategorycznym. Każdy powinien móc postępować ze swoją własnością według uznania i powinno to dotyczyć wszystkich okoliczności i sytuacji życiowych. Każdy może zarządzać tylko swoją własnością, zaś rzeczami innych ludzi tylko wtedy, kiedy wyrazili na to zgodę. W polityce społecznej laissez faire jest również najlepszą receptą. Polityka rodzinna jest tu bardzo pouczającym przykładem.
Komentarz cotygodniowy: Bon oświatowy
Na swojej konwencji prezydenckiej Platforma Obywatelska odświeżyła pomysł wprowadzenia bonów oświatowych. Punkt ten był w programie AWS w 1997 roku, choć, jak się państwo pewnie domyślają, pomysł nie pochodzi od naszych polityków a za autora tej koncepcji uważa się profesora Miltona Friedmana. Niewtajemniczonym wyjaśniam, że chodzi o przekazywanie rodzicom dotacji w formie bonu pieniężnego, którym „płacić” mogą jedynie czesne w szkole (najczęściej uznanej przedtem przez rząd). Czy jednak to rozwiązanie jest satysfakcjonujące, czy też może jesteśmy ciągle daleko od ideału?
Josef Šíma – austriak w Pradze
Wywiad z Josefem Šímą, organizatorem Praskiej Konferencji Ekonomii Politycznej (PCPE) i dyrektorem wydawniczym Liberální Institut przeprowadza Juliusz Jabłecki.
Hülsmann: Projekt liberalnej reformy walutowej
W mało jakiej dziedzinie są liberalne reformy tak potrzebne jak w zakresie produkcji pieniądza. Pieniądz państwowy – pieniądz papierowy – jest najgroźniejszym środkiem, dzięki któremu nowoczesne państwa zapewniają sobie panowanie i doprowadzają rządzone przez siebie kraje do ruiny. Dzięki drukarce banknotów państwo i jego siepacze uzyskują owe dodatkowe środki, których nie ważą się odebrać obywatelom otwarcie w formie podatków. A pod koniec każdego eksperymentu z pieniądzem papierowym czeka nieodzownie hiperinflacja i upadek przeregulowanej gospodarki. Jak można pozbyć się takiego systemu?
Bitner: Prorok codzienny
Z okazji zbliżających się wyborów zamierzam poświęcić kilka „komentarzy” analizie programów gospodarczych kandydatów. Doskonale zdaje sobie sprawę, że pozycja konstytucyjna prezydenta daje mu minimalny wpływ na sprawy gospodarcze. Są jednak to wybory przyciągające uwagę opinii publicznej, a przedstawiane idee są szeroko dyskutowane w mediach. Niektóre występujące tam postulaty są dość popularne w społeczeństwie, więc warto (chciałoby się powiedzieć raz na zawsze) je obalić.
Armentano: Krytyczny przegląd teorii monopolu
Jedną z najbardziej kontrowersyjnych dziedzin ekonomii austriackiej, na której temat toczą się ostre dysputy wśród najbardziej nawet uznanych teoretyków, jest teoria monopolu. Rzeczywiście, jak zobaczymy w niniejszym artykule, nie są to jedynie niuanse semantyczne, ani szczegóły, które nie niosą żadnych teoretycznych implikacji. Są to ważne, a wręcz fundamentalne niezgodności między najznamienitszymi Austriakami, na które złożyły się całkowicie rozbieżne teorie dotyczące definicji monopolu, jego powstania oraz przypuszczalnego wpływu na suwerenność konsumentów i efektywność alokacji zasobów.
Mises: Lord Keynes a Prawo Saya
Główny wkład Lorda Keynesa nie polega na stworzeniu nowych pomysłów, ale „na ucieczce od stworzonych dawniej”, jak oznajmił w końcowej części wstępu do swojej „Ogólnej teorii”. Keynesiści głoszą, że jego wiekopomne osiągnięcie polega na całkowitym obaleniu czegoś, co jest znane jako Prawo Rynków Saya. Ludwig von Mises pokazuje, że są w błędzie.
Bitner: Głos oblężonego socjalisty
W sobotnio-niedzielnym wydaniu Gazety Wyborczej ukazał się tekst „NBP nauczy cię liberalizmu” pana Sławomira Sierakowskiego dotyczący dyskusji o gospodarce w życiu publicznym. Z artykułu możemy dowiedzieć się między innymi, że żyjemy państwie zdominowanym przez liberalną ideologię gospodarczą. Zdaniem autora tzw. neoliberałowie zdominowali dyskurs publiczny, przeciągnęli na swoją stronę wszystkich ekspertów i dziennikarzy, a gospodarka przestała być elementem sporu politycznego w Polsce. Obowiązujący paradygmat przedstawia się tak: „najniższe możliwe podatki, prywatyzacja wszystkiego, no i najważniejsze: inflacja – najlepiej zerowa”. Cóż, gdyby tak było, moglibyśmy zastanowić się nad zamknięciem tej strony, bo po co strzępić język mówiąc coś, co już wszyscy wiedzą.
Rybak: Przyszłość kapitalizmu
O tym, co Ludwig von Mises sądził na temat przyszłości kapitalizmu, o tym, czy interwencjonizm jest polityką mającą szanse na stabilne trwanie oraz o poglądach tego wielkiego Austriaka na propagowanie liberalizmu i tych poglądów ewolucji, pisze w swoim artykule pt. "Dylematy rozwoju kapitalizmu w ujęciu misesowskim" Katarzyna Rybak. Polecamy gorąco lekturę!
Hoppe: Moja walka z policją myśli
Hans-Hermann Hoppe pisze o swojej walce z wrogimi siłami policji politycznej poprawności na Uniwersytecie w Las Vegas, na którym uczy. Artykuł pochodzi z codziennych artykułów Mises Daily.
Greaves: Na ile Rand była uczniem Misesa?
Bettina B. Greaves pisze o podobieństwach między Ayn Rand a Ludwigiem von Misesem opisanych w pracy Ayn Rand Among the Austrians, które ukazało się w wiosennym wydaniu The Journal of Ayn Rand Studies. Artykuł pochodzi z codziennych artykułów Mises Daily.
Anderson: Ekonomia końca życia
William L. Anderson pisze o sprawie Terri Schiavo oraz problematyce ekonomicznej i politycznej w służbie zdrowia. Artykuł niniejszy to tłumaczenie jednego z codziennych artykułów Mises Daily.
Rothbard: Hermeneutyczna inwazja na filozofię i ekonomię
Obszar po obszarze, od literatury do teorii politycznej, filozofii czy historii, wszystkie nauki padły w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat ofiarą inwazji aroganckiej bandy hermeneutyków, a w chwili, gdy Murray N. Rothbard pisał swój artykuł, i ekonomia stała się celem ataku. Z tego też względu jego artykuł ma na celu wyprowadzenie skutecznego kontruderzenia.
Mises: Równania w ekonomii matematycznej i problem ekonomicznej kalkulacji w państwie socjalistycznym
Istnieje pogląd, że w socjalistycznej gospodarce można rozwiązać problem ekonomicznej kalkulacji za pomocą równań, którymi ekonomia matematyczna opisuje stan gospodarki w równowadze. Ludwig von Mises pokazuje, że jest to niemożliwe.
Kraus: Kto kogo wyzyskuje?
Różne socjalistyczne szkoły – od zagorzałych marksistów do opowiadających się za państwem dobrobytu socjaldemokratów – stawiają sobie za cel zapewnienie sprawiedliwości w sferze gospodarczej. Sprawiedliwość oznacza według nich chronienie interesów pracowników przed kapitalistycznymi krwiopijcami, którzy rzekomo niczego nie produkując, osiągają pokaźne zyski. Twierdzę, że z samej istoty rzeczy wynika, iż robotnicy nie mają żadnego prawa własności do produktów swojej pracy. Przeciwnie: mają je biznesmeni i kapitaliści.
Machaj: Mity standardu złota
Przez standard złota można rozumieć wiele rzeczy. Dzięki coraz szybszemu rozprzestrzenianiu się Internetu ludzie zaczynają docierać do alternatywnych w stosunku do głównego nurtu teorii monetarnych. Okazuje się, że słuszna teoria może być inna niż prezentowana przez Johna Maynarda Keynesa, Miltona Friedmana, czy innych championów rządowych interwencji monetarnych. Wraz z powrotem debaty, jako argumenty przeciw standardowi złota powstają ze swych grobów stare mity na jego temat. Zanim jednak zajmiemy się ich analizą, warto przypomnieć, czym ów system jest, a czym nie jest.
Tucker: Niepowstrzymany Rothbard
Dla uczczenia pamięci wielkiego ucznia Ludwiga von Misesa, Murraya N. Rothbarda, którego dziesiąta rocznica śmierci minęła wczoraj, publikujemy hołd złożony tej wielkiej postaci przez twórców anglojęzycznej strony mises.org.
Budżet bez solidarności
Polska może stracić miliardy euro, jeśli cięcia w nowym unijnym budżecie zostaną dokonane kosztem funduszy dla biedniejszych państw członkowskich. Jak dowiedziała się "Rz", o to właśnie wnioskuje Hiszpania, która chce gwarancji pomocy finansowej dla swoich regionów.
Rothbard: Ułuda równania wymiany
Z prawdziwą przyjemnością prezentujemy Szanownym Czytelnikom znakomitą krytykę Murraya N. Rothbarda powszechnie uznawanego w świecie ekonomii quasi-matematycznego równania wymiany Irvinga Fishera. Rothbard krok po kroku rozbraja argumentację stojącą za nim i ukazuje, że słynne równanie wymiany nie tylko niewiele znaczy, lecz także że jest zwyczajnie fałszywe.
